Sandip Kapde
१८५० च्या आसपास सध्याच्या काडेपेटीचा शोध युरोपात लागला.
ती भारतात यायला आणखी पन्नास वर्षे गेली असावीत.
मात्र सुरूवातीला ती वापरणे ही श्रीमंतांची मक्तेदारी होती.
आजही खेड्यापाड्यात लाकडाच्या चुली आढळतात
२४ तास राखेत विस्तव दडपलेला असे. वारा घालून, फुंकणी घालून तो प्रज्वलित केला जाई.
तसेच खेड्यापाड्यात काही वर्षांपूर्वी रॉकेलच्या चिमण्या रात्री सतत पेटत असत.
त्यामुळे सकाळी चूल पेटविणे सोपे जाई.
अनेक वर्ष तर खेड्यापाड्यात वीज पोचली नव्हती.
नंतर वीज आली मात्र वीज केव्हा जाईल नेम नसल्यामुळे चिमण्या कामी येत.
देवापुढे तेलाचा दिवा रात्रभर पेटत ठेवलेला असे.
आग पेटविणे फार कष्टाचे व खर्चिक असल्यामुळे शक्यतो विस्तव विझू न देण्याची खबरदारी घेतली जाई.
लाकडाच्या चुलींच्या काळात ते फार कठीण नव्हते.
स्मशानात अग्निसंस्कार करायला जाताना, घरून विस्तव नेण्याची पद्धतही त्याचसाठी पडली असावी.
तर शिवाजी महाराजांच्या काळात कापूस व चकमक घेऊन अग्नी पेटविणे ही एक पद्धत होती.
लाकडी कांड्या व घर्षणासाठी लाकडी वस्तू घेऊन यज्ञातील आग लावण्याची पद्धत होती.
आजही यज्ञ करताना काही पुरोहित ते करतात.