Sandip Kapde
प्रतापगडाच्या पायथ्याशी 'पार्वतीपूर' नावाचे एक गाव आहे. नंतर त्यांचे 'पार'असे नाव पडले.
या पार गावाजवळ शिवरायांनी एक पूल बांधून घेतला होता.
८ मीटर रुंदीचा हा पुल बहुधा प्रतापगडाच्या उभारणीच्या काळात म्हणजे १६५६-१६५८ या दरम्यान बांधला गेला असावा.
कोयना नदी ओलांडण्यासाठी ५२ मीटर लांब आणि ८ मीटर रूंद असा हा भक्कम दगडी पूल आहे.
पुलाला असणार्‍या पाच आधारावर पुलाच्या चार कमानी तयार झाल्या आहेत. त्याची उंची जास्तीत जास्त पंधरा मीटर भरते.
पाण्याच्या उगमाकडून येणार्‍या जोरदार प्रवाहाने पुलाच्या कमानींना धोका पोहोचू नये म्हणून कमानी मधील खांबांना काटकोन तिरका आकार दुभागतो.
हे सारेच बांधकाम फक्त चुन्यात केलेले आहे.
सुमारे साडेतीनशे वर्षांनंतरही हा पूल अद्याप एकही चिरा न ढासळता शाबूत आहे.
दगडांच्या फटीमध्ये साधे झाडही उगवलेले नाही, हा पुलाच्या अद्वितीय टिकाऊपणाचा पुरावा आहे
पुलाच्या दोन्ही बाजूंना हातभर उंचीचा १ फूटी दगडी कठडा आहे
आपण ब्रिटिशांनी बांधलेल्या पुलांचे १०० वर्षे झाली म्हणून कौतुक करतो.
या पुलाला ३५० वर्षे होऊनही अद्याप एकही तडा गेला नाही अथवा दगडही निसटला नाही.
महाराष्ट्रातील हा अभूतपूर्व पूल आजही अभेद्य स्थितीत आहे
अद्भुत टिकाऊपणा आणि स्थापत्यकलेचा ठसा असलेला दगडी पूल आजही भविष्यातील कामसाठी प्रेरणा आहे
प्रकृतिसह संघर्ष करत, या पुलाने 350 वर्षांची प्रगल्भता सिद्ध केली आहे.