सकाळ डिजिटल टीम
ग्वाल्हेरमधील एका कार्यक्रमादरम्यान व्हायोलिन वादक प्रवीण शावलेकर यांनी व्हायोलिनचा इतिहास आणि त्याच्या भारतीय मुळांविषयी माहिती दिली.
व्हायोलिन वादक प्रवीण यांनी सांगितले, की व्हायोलिनच्या शोधाचा उल्लेख प्राचीन भारतीय साहित्य आणि संस्कृतींमध्ये विशेषत: तामिळनाडूच्या प्राचीन संस्कृतीत आढळतो. तामिळनाडूमधील प्राचीन शिलालेखांमध्ये व्हायोलिनच्या सुरुवातीच्या स्वरूपासारखे वाद्य दाखवले
प्रवीण म्हणाले, या वाद्यात एक किंवा दोन तार आहेत, जे व्हायोलिनसारखे वाजवले जात होते. या शिलालेखांवरून हे सिद्ध होतं की व्हायोलिनसारखी ध्वनी निर्माण करणारी वाद्ये भारतात फार पूर्वीपासून होती. त्यामुळे व्हायोलिनचा शोध भारतात लागला आणि ही संकल्पना नंतर परदेशात पोहोचली.
व्हायोलिन वादक प्रवीण पुढे म्हणाले, रावण संहितेतही व्हायोलिनसारख्या वाद्याचा उल्लेख आहे. या वाद्याचा वापर रावणाने संगीतासाठी केला होता.
आजही ते श्रीलंका आणि भारताच्या काही भागात वापरले जाते. या वाद्याने व्हायोलिनसारखे संगीत तयार केले, ज्याद्वारे सर्व नोट्स वाजवल्या जाऊ शकतात. यावरून हे स्पष्ट होतं की, व्हायोलिनचे प्रारंभिक स्वरूप भारतातून आले आणि नंतर परदेशात विकसित झाले.
प्रवीण यांनी सांगितले की, ''त्यांच्या चार पिढ्या व्हायोलिन वाजवण्याच्या कलेत पारंगत आहेत. त्यांचे आजोबा आणि पणजोबा यांनी देखील व्हायोलिन वाजवले आणि ही कला पिढ्यानपिढ्या पुढे गेली.''
अशा प्रकारे, व्हायोलिनचा इतिहास आणि त्याचा शोध भारताशी जोडलेला आहे आणि प्राचीन भारतीय संस्कृतीच्या संगीत विकासाचा हा एक महत्त्वाचा भाग आहे.