औरंगजेबाने मृत्युपत्रात छत्रपती शिवाजी महाराजांबद्दल काय लिहिलंय?

छत्रपती शिवाजी महाराज

औरंगजेब १२ वर्षांनी छत्रपती शिवाजी महाराजांपेक्षा मोठा होता आणि महाराजांच्या नंतर त्याला २७ वर्षांचं आयुष्य लाभलं पण शिवाजी महाराजींनी केलेला पराजय तो विजयात बदलू शकला नाही.

आठवण

कारण त्याने मोठी चूक केली होती. कारण जेव्हा त्याचं मरण जवळ आलं. त्या दिवशी त्याला छत्रपती शिवाजी महाराजांची आठवण झाली.

मृत्यूपत्र

आपल्या मुलासांठी औरंगजेबाने एक मृत्यूपत्र तयार केलं. त्यात त्यांना काही सल्ले आणि 12 सूचना दिल्या. इतिहासकार जदुनाथ सरकार यांनी त्यांच्या पुस्तकात मृत्यूपत्र फारसीमधून इंग्रजीत भाषांतर केलं आहे.

स्वप्न

या पत्रात औरंगजेबाने छत्रपती शिवाजी महाराजांबद्दल लिहून ठेवलं. आपली शेवटीची २६ वर्ष औरंगजेबाने मराठ्यांचे राज्य संपवण्यासाठी प्रयत्न केले. पण अनेक मावळ्यांनी औरंगजेबाचं स्वप्न कधीच साकार होऊ दिलं नाही.

हास्यास्पद

औरंगजेबाच्या छावण्यावर हल्ले करुन मावळ्यांनी औरंगजेबाचे लचके तोडले आणि स्वत:ला हिंदुस्थानाचा बादशाह म्हणून घेणाऱ्या औरंगजेबाचा शेवट अतिशय हास्यास्पद झाला.

औरंगजेब

जानेवारी १७०६ रोजी औरंगजेबाने अहमदनरमध्ये माघार घेतली. आता आपलं मरण जवळ आलं हे त्यांच्या लक्षात आलं.7What did Aurangzeb write about Chhatrapati Shivaji Maharaj in his obituary

दरबार

तो वारंवार आजारी पडत होता तरी देखील जिद्दीने दरबारात हजेरी लावत होता. त्याच्या आयुष्यात त्याच्याकडून झालेली सगळ्यात मोठी चूक सुधारायची होती. त्यासाठी तो मराठ्यांशी झगडत होता.

औरंगजेबाचा मृत्यू

पण अखेर हा खेळ मराठ्यांना न संपवताच संपला, २० फेब्रुवारी १७०७ रोजी औरंगजेबाचा मृत्यू झाला. 

अंधाधुंदी

मरणाच्या अगोदर औरंगजेबाचे शेवटचे शब्द होते अजमा फसाद बख, म्हणजे मेरे बाद फसाद अर्थात माझ्यानंतर अंधाधुंदी माजेल.

मुघल साम्राज्य

याची जाणीव औरंगजेबाला झाली होती म्हणून त्याने आपल्या मुलांसाठी लिहलेल्या मृत्यूपत्रात लिहून ठेवले की अंधाधुंदी टाळायची असेल तर मुघल साम्राज्याचे विभाजन करा.

मृत्यूपत्र

म्हणजे लढाया होणार नाहीत आणि कत्तली टळतील. हमीद्दून खान बहादुर यांनी लिहलेल्या पुस्तकार मृत्यूपत्र दिलं आहे. हे खरं पत्र बिकानेर संग्रहालयात आजही आहे.

पापा पासून सुटका

औरंगजेब म्हणतो, पापामध्ये बुडून गेलेल्या माझ्यावतीने पापा पासून सुटका म्हणून हसनच्या कबरीवर माझ्या वतीने चादर चढवा.

आझम

हे काम माझा मुलगा आझम करेल, मी ज्या टोप्या शिवल्या त्याचे चार आणे दोन रुपये आले आहेत. ते माझ्या कफनावर खर्च करावे.

कुरान

कुरानाच्या हस्तलिखीत प्रती विकून आलेले ३०५ रुपये फिकीरांमध्ये वाटून टाकावे.  औरंगजेबाने १२ वी महत्वाची सूचना आपल्या मुलांना दिली.

आधार

राज्याची संपूर्ण माहिती कळणे हा राज्याचा प्रमुख आधार समजला जातो.

बेसावध

औरंगजेब लिहितो, एक क्षणभर जरी बेसावधपणा असला तर अनेक वर्षापासून केलेले कार्य वाया जाण्याची वेळ येते.

नजरकैद

मा‍झ्या निष्काळजीपणामुळे छत्रपती शिवाजी महाराज माझ्या नजरकैदेतून पळाले आणि माझ्या मरणाच्या अखेरीपर्यंत मला मराठ्यांशी जीवन मरणाचा संघर्ष करावा लागतो.

सुटका

शिवाजी महाराजांची आग्र्याच्या कैदेतून सुटका झाली १६६६ साली आणि ही गोष्टी १७०७ साली औरंगजेबाला आपल्या मृत्यूच्यावेळी आठवते.

हातावर तुरी

याचे कारण म्हणजे ४० वर्षापूर्वी शिवाजी महाराजांनी त्याच्या हातावर तुरी दिल्या.

सळो की पळो

त्यानंतर देखील शिवाजी महाराज आणि संभाजी महाराज मुघलांशी लढले, नंतर मराठ्यांनी देखील मुघलांना सळो की पळो करून सोडले.

छत्रपती शिवाजी महाराजांचे पूर्वज कोण होते? 'भोसले' आडनाव कसं मिळालं?