Budget 2023 : बजेटपूर्वी 'हलवा समारंभ' का केला जातो? जाणून घ्या, त्याच्यामागचे काय आहे कारण

Union Budget 2023 : यंदाचा अर्थसंकल्प १ फेब्रुवारीला सादर होणार आहे. तयारी सुरू झाली आहे. दरवर्षी अर्थसंकल्पाची छपाई हलवा समारंभाने सुरू होते, मात्र गेल्या वर्षी कोरोनामुळे ही परंपरा पूर्णत: बंद पडली. यंदा ही परंपरा पुन्हा पाळली जाईल, अशी अपेक्षा आहे.

हलवा खायला देऊन बजेट छपाईचे उद्घाटन :

अर्थसंकल्प सादर होण्याच्या सुमारे दोन आठवडे आधी, देशाचे अर्थमंत्री नॉर्थ ब्लॉकमध्ये अर्थ मंत्रालयाच्या सहकाऱ्यांना हलवा खायला देऊन बजेट दस्तऐवजाच्या छपाईला सुरुवात करतात. चला जाणून घेऊया हा हलवा समारंभ काय आहे आणि भारतीय अर्थसंकल्पामध्ये त्याचे महत्त्व काय आहे.

हलवा समारंभ काय आहे ?

भारतीय संसदीय परंपरेनुसार, दरवर्षी देशाचे अर्थमंत्री अर्थसंकल्पाची कागदपत्रे वाचून सभागृहासमोर मांडतात. हे बजेट दस्तऐवज नियमितपणे दोन भाषांमध्ये (हिंदी आणि इंग्रजी) छापले जाते.

हेही वाचा : जगायचं कसं हे सांगण्यासाठी हवं 'लिव्हिंग विल'

अर्थसंकल्प गोड म्हणा किंवा सर्वांसाठी शुभ व्हावा, या विचाराने छपाईच्या प्रक्रियेपूर्वी हलवा तयार केला जातो. यामध्ये एका मोठ्या पातेल्यात खीर तयार केली जाते आणि देशाचे अर्थमंत्री आपल्या मंत्रालयातील सर्व कर्मचाऱ्यांना त्याचे वाटप करतात.

अशा प्रकारे हा सोहळा साजरा केला जातो :

• अर्थसंकल्पीय कागदपत्रांची छपाई सुरू होण्याच्या खूप आधीपासून हलवा समारंभ साजरा केला जात आहे.

• हलवा एका मोठ्या पातेल्यात तयार केला जातो, जो मंत्रालयातील सर्व कर्मचाऱ्यांमध्ये वाटला जातो.

• हलव्याचे वाटप झाल्यानंतर अर्थ मंत्रालयातील बहुतांश अधिकारी व कर्मचाऱ्यांना मंत्रालयातच संपूर्ण जगापासून दूर राहावे लागते.

• हे असे कर्मचारी आहेत जे बजेट बनवण्याच्या आणि त्याच्या छपाईच्या प्रक्रियेत थेट सामील आहेत.

• अर्थमंत्री लोकसभेत अर्थसंकल्प सादर करेपर्यंत हे कर्मचारी त्यांच्या कुटुंबीयांशी फोनवरही संपर्क साधू शकत नाहीत.

फक्त काही लोकांना घरी जाण्याची परवानगी :

या सोहळ्यानंतर अर्थ मंत्रालयातील केवळ वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनाच घरी जाण्याची परवानगी आहे. अंदाजपत्रक बनवण्याच्या आणि छापण्याच्या प्रक्रियेत साधारणतः 100 लोक गुंतलेले असतात. लोकसभेत अर्थसंकल्प सादर होईपर्यंत सर्व अधिकारी नॉर्थ ब्लॉकच्या बजेट प्रेसमध्ये राहतात.