अर्थतज्ज्ञांचा इशारा : महागाई वाढणार; स्वस्त कर्जाचे युग संपणार!

अर्थशास्त्रज्ञांनी (Economist) येत्या काही महिन्यांत किरकोळ महागाईत (Inflation) आणखी वाढ होण्याचा इशारा दिला आहे; कारण आर्थिक सुधारणांच्या दरम्यान कंपन्या वाढते इनपुट खर्च ग्राहकांना देऊ शकतात. त्यामुळे जीवनावश्‍यक वस्तूंच्या किमती वाढतील, त्यामुळे महागाई वाढेल. महागाई वाढल्यास रिझर्व्ह बॅंक (Reserve Bank Of India) व्याजदर (Interest rate) वाढविण्याचा विचार करू शकते. यामुळे स्वस्त कर्जाचे युगही संपेल. (Economists have warned that inflation will rise further and the era of cheap credit will come to an end)

देशात पुन्हा एकदा किरकोळ महागाई वाढली आहे. तेल आणि अन्नधान्याच्या किमतीत झालेली वाढ हे त्यामागचे प्रमुख कारण आहे. सरकारी आकडेवारीनुसार, किरकोळ महागाईचा दर ऑक्‍टोबरमध्ये 4.48 टक्‍क्‍यांवरून नोव्हेंबरमध्ये 4.91 टक्‍क्‍यांवर पोहोचला आहे. मात्र, गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमधील 6.93 टक्‍क्‍यांच्या तुलनेत यंदा सुमारे दोन टक्‍क्‍यांनी घट झाली असून ती रिझर्व्ह बॅंकेच्या कक्षेत आहे.

खाद्यतेलाच्या दरात जवळपास एक तृतीयांश वाढ

नॅशनल स्टॅटिस्टिकल ऑफिस (NSO) ने सोमवारी जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार, नोव्हेंबर 2021 मध्ये खाद्यतेलाच्या (Edible Oil) किमती मागील वर्षाच्या तुलनेत सुमारे एक तृतीयांश वाढल्या आहेत, परंतु भाज्यांच्या (Vegetables) किमती सुमारे 20 टक्‍क्‍यांनी घसरल्या आहेत. या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये अन्नधान्य महागाई 1.87 टक्‍क्‍यांवर पोहोचली आहे. गेल्या महिन्यात ती 0.85 टक्के होती. गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये ती 9.50 टक्के होती. यासोबतच अंड्यांच्या (Eggs) दरातही यंदा घट झाली असून, मांस (Meat) आणि मासे (Fish) महागले होते.

साखर आणि गोड पदार्थांच्या किमतीत वाढ

नोव्हेंबर 2021 मध्ये साखर (Sugar) आणि गोड पदार्थांच्या किमतीत वाढ झाली आहे. नोव्हेंबर 2020 च्या तुलनेत नोव्हेंबर 2021 मध्ये किरकोळ महागाई झाली आहे. द्वि-मासिक पतधोरण पुनरावलोकनाचा निर्णय घेताना रिझर्व्ह बॅंक ऑफ इंडिया प्रामुख्याने किरकोळ चलनवाढीचा दर विचारात घेते. चलनवाढीचा आकडा चालू आर्थिक वर्षाच्या उर्वरित कालावधीसाठी उच्च राहील, असा अंदाज आहे; कारण तुलनात्मक आधाराचा परिणाम आता प्रतिकूल झाला आहे. रिझर्व्ह बॅंकेच्या म्हणण्यानुसार, चालू आर्थिक वर्षाच्या चौथ्या तिमाहीत महागाई उच्च पातळीवर राहील. त्यानंतर ते कमी होईल.

RBI ने 2021-22 मध्ये किरकोळ चलनवाढीचा दर 5.3 टक्के, तिसऱ्या तिमाहीत 5.1 टक्के आणि आर्थिक वर्षाच्या चौथ्या तिमाहीत 5.7 टक्के राहण्याचा अंदाज वर्तवला आहे. त्यानंतर महागाई कमी होणे अपेक्षित आहे. त्याचवेळी 2022-23 च्या पहिल्या तिमाहीसाठी CPI र्‌ 5 टक्के राहण्याचा अंदाज आहे. द्विमासिक पतधोरण आढाव्याबद्दल माहिती देताना, RBI गव्हर्नर शक्तिकांत दास (Shaktikant Das) म्हणाले होते, की पेट्रोल (Petrol) आणि डिझेलवरील (Diesel) उत्पादन शुल्क आणि मूल्यवर्धित कर (Value Added Tax) (व्हॅट) मध्ये कपात केल्याने थेट परिणाम म्हणून शाश्वत आधारावर महागाई कमी होईल. अप्रत्यक्षपणे इंधन आणि वाहतूक खर्च कमी करण्याचाही सकारात्मक परिणाम होईल.