Ganesh Jayanti: गणेश जयंती निमित्त जाणून घ्या मुहूर्ताची वेळ, तिथी आणि धार्मिक महत्त्व...

Maghi Ganesh Jayanti 2023: हिंदू धर्मात माघ महिन्याला विशेष महत्त्व आहे. माघ महिन्यात गणपतीला समर्पित असं अत्यंत महत्त्वाचं व्रत म्हणजे गणेश जयंती किंवा माघ विनायक चतुर्थी. हिंदू पंचांगानुसार, माघ महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील चतुर्थीला गणेश जयंती साजरी केली जाते. याच दिवशी गणेशाचा जन्म झाला.  

गणेशाच्या जन्माचे स्मरण म्हणून ही जयंती साजरी केली जाते. या दिवसाला माघी गणेश चतुर्थी, माघ विनायक चतुर्थी किंवा तिलकुंड चतुर्थी असेही म्हणतात. यंदा गणेश जयंती 25 जानेवारी (बुधवारी) रोजी साजरी होणार आहे. गणेश जयंतीच्या दिवशी उपवास करून श्रीगणेशाची जन्मकथा ऐकल्याने सर्व मनोकामना पूर्ण होतात, अशी मान्यता आहे. गणेश जयंतीच्या निमित्ताने जाणून घ्या मुहूर्ताची वेळ, तिथी आणि धार्मिक महत्त्व.

तिथी आणि मुहूर्त :

पंचांगानुसार, माघ महिन्याच्या शुक्ल पक्षाची चतुर्थीची सुरूवात २४ जानेवारीच्या रात्रीच होते आहे आणि दुपारी १२.४५ पर्यंत असणार आहे अन् चंद्रोदय संध्याकाळी ०६.३० चा आहे. दुपरच्याच वेळेत बाप्पाला तिळगूळाचा नैवेद्य दाखवावा. 

माघी गणेश जयंती पूजा विधी :

एका चौरंगावर लाल कापड आंथरून घ्या. देवघर किंवा पूजास्थळ फुलांनी आणि दिव्यांनी सजवा. गणपतीची मूर्ती एका तामन्हात घ्या, गणपती अथर्वशीर्षाचे आवर्तन करून बाप्पाचा अभिषेक करा. गणपतीला स्वच्छ पुसून लाल कापडावर अक्षदा ठेवून त्यावर बाप्पाची मूर्ती ठेवा. गणपतीला प्रिय असलेली जास्वंदीची फुले, लाल फुले, दुर्वा वाहाव्यात. नैवेद्य म्हणून तिळ-गूळ किंवा त्याचे लाडू किंवा मोदक अर्पण करा. या दिवशी चुकूनही चंद्राच दर्शन घेयचं नसतं.

गणेश जयंतीचे महत्त्व :

हिंदू धर्मग्रंथानुसार माता पार्वतीने श्री गणेशाची निर्मिती आपल्या मळापासून केलेली त्या दिवशी माघ महिन्याच्या शुक्ल पक्षाची चतुर्थी होती. जो कोणी चतुर्थीच्या दिवशी श्रीगणेशाची आराधना करतो त्याला दैवी सुख प्राप्त होते आणि सर्व मनोकामना पूर्ण होतात.

गणेशलहरी ज्या दिवशी प्रथम पृथ्वीवर आल्या, म्हणजेच ज्या दिवशी गणेशजन्म झाला, तो दिवस होता माघ शुद्ध चतुर्थी. तेव्हापासून गणपतीचा आणि चतुर्थीचा संबंध जोडला गेला. माघ शुद्ध चतुर्थी ही ‘श्री गणेश जयंती’ म्हणून साजरी केली जाते. या तिथीचे वैशिष्ट्य म्हणजे, या तिथीला श्री गणेशाचे तत्त्व हे नेहमीच्या तुलनेत १ सहस्र पटीने कार्यरत असते. अनेक गणेशभक्‍तांनी याच दिवशी पृथ्वीवर जन्म घेतला आहे.

गणेशजयंतीला गणेशतत्त्वाचा फायदा होण्यासाठी काय करावे? 

या दिवशी गणपतीचा भावपूर्ण नामजप ३ ते ९ माळा करण्याचा प्रयत्‍न करावा. त्याचप्रमाणे गणपतीच्या प्रतिमेचे अथवा मूर्तीचे पूजन केल्यास गणपतीची शक्‍ति व चैतन्य यांचा जास्त फायदा होतो. गणपति अथर्वशीर्ष म्हटल्यासही फायदा होतो.