Hema Committee Report: नवोदित अभिनेत्रींवर लैंगिक अत्याचार, बहिष्काराची धमकी अन् ऑनलाइन हल्ले, रिपोर्टमधून उघड झाली सिनेसृष्टीची काळी बाजू

Justice Hema Committee Report Sexual Exploitation In Malayalam film Industry

थिरुवनंतपूरम : मल्याळम सिनेसृष्टीत काम करणाऱ्या महिलांच्या समस्यांवर प्रकाशझोत टाकणारा अहवाल नुकताच सार्वजनिक करण्यात आला. तब्बल साडे चार वर्षानंतर हा अहवाल जनतेसमोर सादर करण्यात आला असून 295 पानांचा हा अहवाल इंडस्ट्रीतील लैंगिक शोषण, कास्टिंग काउच, आणि महिलांच्या सुरक्षेबद्दल गंभीर खुलासे करतो आहे.

अहवालातील प्रमुख खुलासे-

अहवालानुसार, मल्याळम फिल्म इंडस्ट्रीत अभिनेत्रींच्या शोषणाचे विविध प्रकार दिसून आले आहेत. इंडस्ट्रीतील अभिनेत्यांचा प्रभाव इतका जास्त आहे की, त्यांच्या इच्छेनुसारच सर्व काही चालते. अभिनेत्रींचे मानधन कमी केले जाते आणि त्यांना आवश्यक ती महत्त्वाची भूमिका देण्यात येत नाही. इंडस्ट्रीतील महत्त्वाच्या व्यक्तींपैकी निर्माता, दिग्दर्शक, आणि मुख्य कलाकार यांचा एक मोठा गट आहे, जो ठरवतो की कोणाला काम द्यावे आणि कोणाला नाही. या गटाविरुद्ध आवाज उठवण्याची हिंमत कुणाला नसते, कारण असे करण्यावर इंडस्ट्रीतून हकालवण्याची धमकी असते.

महिला सुरक्षा संदर्भातील चिंतेचा विषय-

हेमा समितीने चित्रपटात उद्योगातील महिला सुरक्षा संदर्भात अनेक चिंताजनक मुद्दे उचलले आहेत. 2019 मध्ये स्थापन केलेल्या या पॅनलने उलगडलेल्या तपशीलांनी सर्वांना चकित केले आहे. अहवालात म्हटले आहे की, काही पुरुष, ज्यात अभिनेता, दिग्दर्शक-निर्माता इत्यादींचा समावेश आहे, त्यांनी त्यांच्या शक्तीचा वापर करून महिला अभिनेत्रींचे लैंगिक शोषण केले आहे.

अहवालात 'कास्टिंग काउच'च्या समस्येचा स्पष्ट उल्लेख करण्यात आलेला आहे. चित्रपट उद्योगात नोकरी मिळवण्यासाठी क्षमता आणि पात्रता असली तरी, लैंगिकतेची मागणी अनेकदा केली जाते. यामुळे चित्रपट उद्योगात नोकरी मिळवणे महिलांसाठी इतर क्षेत्रांपेक्षा अधिक कठीण होते.

यौन शोषण आणि अन्य समस्यांचा उलगडा-

अहवालात म्हटले आहे की, मद्यधुंद पुरुष चित्रपटांच्या सेटवर किंवा हॉटेल रूममध्ये महिलांच्या दरवाज्यांवर ठोठावतात. अशा घटनांमुळे अनेक महिलांना कामावर जाताना त्यांच्या कुटुंबातील सदस्यांना सोबत घेऊन जावे लागते कारण त्यांना सुरक्षिततेची चिंता असते. समितीसमोर आलेल्या तक्रारीत महिलांनी उद्योगातील समस्यांवर दखल घेण्यासाठी प्राधिकरण किंवा संस्थेची मागणी केली आहे.

अहवालात असेही स्पष्ट केले आहे की, इंडस्ट्रीत महिलांना भेडसावणाऱ्या समस्यांपैकी एक म्हणजे ऑनलाइन हल्ले. एका प्रमुख अभिनेत्याने अहवालात सांगितले की, एक शक्तिशाली लॉबी अस्तित्वात आहे जी उद्योगात काय घडवू शकते. हा माफिया अभिनेते, निर्माते आणि दिग्दर्शकांवर बंदी घालू शकतो.

अंतर्गत तक्रार समितीची प्रभावीता-

अहवालात असे स्पष्ट करण्यात आले आहे की, अंतर्गत तक्रार समिती (ICC) ची स्थापना मल्याळम चित्रपट उद्योगातील महिलांच्या समस्यांवर पूर्णपणे उपाय ठरणार नाही. इंडस्ट्री बाहेरून चांगली दिसते, पण आतून ती पूर्णपणे घृणास्पद आहे. अहवालाच्या सुरुवातीला म्हटले आहे की, जो काही आपल्याला दिसते, त्यावर विश्वास ठेवू नका. इंडस्ट्रीतील सर्वात मोठी समस्या अभिनेत्रींच्या लैंगिक शोषणाची आहे.

अहवालाची सार्वजनिक प्रकाशन प्रक्रिया-

'वुमेन इन सिनेमा कलेक्टिव'ने चित्रपट उद्योगातील महिला समस्यांची तपासणी करण्यासाठी याचिका दिली, त्यानंतर केरळ सरकारने 2017 मध्ये जस्टिस हेमा समितीची स्थापना केली. डिसेंबर 2019 मध्ये न्यायमूर्ती हेमा समितीने आपला अहवाल राज्य सरकारला सादर केला होता. सांस्कृतिक कार्य विभागाने अहवालाच्या सार्वजनिक प्रकाशनासाठी अनेक आरटीआय अर्ज नाकारले होते, कारण यामुळे साक्षीदारांच्या गोपनीयतेवर परिणाम होईल. या वर्षी जुलैच्या सुरुवातीला राज्य माहिती आयोगाने साक्षीदारांची ओळख न पटवता अहवाल जाहीर करण्याचे आदेश दिले. एका चित्रपट निर्मात्याने न्यायालयात धाव घेतली आणि अहवालाच्या प्रकाशनावर अंतरिम स्थगिती मिळवली.

अभिनेत्रींच्या समस्यांची सूची-

• इंडस्ट्रीत आल्यापासून महिलांना लैंगिक मागण्या केल्या जातात

• कामाच्या ठिकाणी, वाहतुकीदरम्यान आणि राहण्याच्या ठिकाणी लैंगिक छळ आणि अत्याचार होतात

• महिलांनी राग व्यक्त केल्यास किंवा लैंगिक मागण्या पूर्ण करण्याची इच्छा नसल्यास अत्याचार होतात

• कामाच्या ठिकाणी मूलभूत सुविधांचा अभाव

• सुरक्षिततेचा अभाव

• अनधिकृत आणि बेकायदेशीर बंदी

• कार्यस्थळावर अपमानास्पद टिप्पण्या

• अहवालातील या माहितीने मल्याळम फिल्म इंडस्ट्रीच्या अंधारलेल्या कोपऱ्यांना उजाळा दिला आहे आणि महिलांच्या सुरक्षेबद्दल गंभीर प्रश्न उपस्थित केले आहेत.