18 व्या लोकसभेचे पहिले अधिवेशन आजपासून सुरू झाले आहे. पहिल्या आणि दुसऱ्या दिवशी, नुकत्याच झालेल्या लोकसभा निवडणुकीत निवडून आलेले खासदार मंत्रिपदाची शपथ घेतील, त्यानंतर ते सभागृहाचे अधिकृत सदस्य होतील. असे अनेक खासदार आहेत जे पहिल्यांदाच खासदारकीची शपथ घेणार आहेत. खासदार होताच लोकप्रतिनिधींना खासदारांना मिळणाऱ्या सोयीसुविधा मिळू लागतील.
18व्या लोकसभेत संसदेत पोहोचलेले बहुतांश खासदार हे पहिल्यांदाच खासदार झालेले आहेत. सभागृहातील 52 टक्के खासदार पहिल्यांदाच खासदार म्हणून शपथ घेणार आहेत. हे एकूण 280 खासदार आहेत. एकट्या उत्तर प्रदेशातील ४५ खासदार असे आहेत जे पहिल्यांदाच संसदेत पोहोचले आहेत. त्याचवेळी महाराष्ट्रातून पहिल्यांदाच 33 खासदार निवडून आले आहेत.
पहिल्यांदाच निवडून आलेले खासदार आजपासून सभागृहाचा भाग असतील आणि लोकसभा सदस्याने दिलेल्या सुविधांचा त्यांना लाभ घेता येईल. अशा परिस्थितीत आजपासून खासदारांना कोणत्या सुविधा मिळणार आहेत, हे जाणून घेऊया.
खासदार म्हणून निवडून आल्यानंतर सदस्यांना साधारणपणे पगार, प्रवास सुविधा, वैद्यकीय सुविधा, निवास, दूरध्वनी, पेन्शन आदींसह अनेक भत्ते दिले जातात. 11 मे 2022 च्या पगार आणि भत्त्यांमध्ये केलेल्या बदलांनुसार, खासदारांना 1 लाख रुपये पगार दिला जातो, त्याशिवाय त्यांना घरातील सभांसाठी भत्ता म्हणून दररोज 2000 रुपये मिळतात.
याशिवाय खासदारांना सभागृहाचे अधिवेशन, समितीच्या बैठका आदींना उपस्थित राहण्यासाठी प्रवासाची सुविधा दिली जाते. त्यासाठी खासदारांना अधिवेशनात येण्या-जाण्याचे पैसे दिले जातात. जर एखादा खासदार 15 दिवसांपेक्षा कमी दिवस अधिवेशनाला गैरहजर राहिला तर त्याला प्रवासाचे पैसे मिळतात.
याशिवाय खासदारांना काही प्रवासासाठी रेल्वेच्या फर्स्ट क्लास डब्यात मोफत प्रवास मिळतो आणि कुटुंबाबाबतही काही नियम आहेत. यामध्ये कुटुंबातील सदस्यांनाही काही प्रवासात सूट मिळते. त्याचबरोबर अंदमान निकोबार बेट आणि लक्षद्वीपच्या खासदारांना स्टीमरची सुविधा देण्यात आली आहे. प्रवासाबाबत सूट देण्यासाठी अनेक अटी आहेत, त्यानुसार खासदारांना सूट मिळते. यासोबतच प्रत्येक खासदाराला त्यांच्या कार्यालयीन खर्चासाठी पैसेही मिळतात.
अधिकृत वेबसाइटनुसार, प्रत्येक खासदाराला 20,000 रुपये, स्टेशनरीसाठी 4,000 रुपये, पत्रांसाठी 2,000 रुपये आणि कर्मचाऱ्यांसाठी पैसे दिले जातात. त्याच वेळी, टोलमध्ये सूट देण्यासाठी, प्रत्येक खासदाराला दोन फास्टॅग दिले जातात, एक दिल्लीतील वाहनासाठी आणि एक त्याच्या क्षेत्रातील वाहनासाठी. याद्वारे ते टोलशिवाय प्रवास करू शकतात. तसेच खासदारांना अनेक ठिकाणी प्रवेश किंवा प्रोटोकॉल मिळतात.
एकूण पाहिल्यास, खासदारांना पगार म्हणून 1 लाख रुपये, मतदारसंघ भत्ता म्हणून सुमारे 70 हजार रुपये, कार्यालयीन खर्च आणि दैनंदिन भत्ता म्हणून सुमारे 60 हजार रुपये मिळतात. याशिवाय प्रवास भत्ता, घर आणि वैद्यकीय सुविधा स्वतंत्रपणे उपलब्ध आहेत. खासदारांना त्यांची ज्येष्ठता लक्षात घेऊन घरे दिली जातात. यापैकी जे खासदार मंत्री आहेत, त्यांना वेगवेगळ्या सुविधा मिळतात.
एखादा खासदार कितीही दिवस खासदार राहिला तरी त्याला दरमहा २२,००० रुपये पेन्शन मिळते आणि प्रत्येक अधिवेशनासाठी काही सुविधा मिळतात. दुसऱ्या अधिवेशनातही ते खासदार राहिले तर त्यांना पुढील अधिवेशनासाठीही पेन्शन मिळते.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.
