तब्बल पाच छत्रपतींची कारकीर्द पाहिलेले आणि छत्रपती शिवरायांचे अंतरंग फार जवळून ओळखणारे व्यक्तिमत्त्व म्हणजे रामचंद्रपंत अमात्य. शिवरायांच्या अष्टप्रधान मंडळातील दुसऱ्या क्रमांकाची प्रमुख व्यक्ती असलेल्या रामचंद्रपंत अमात्य यांचे चरित्र तसे फारसे प्रसिद्ध नसले, तरी या स्वामीनिष्ठ सेवकाने आपले संपूर्ण आयुष्य हे हिंदवी स्वराज्याच्या आणि छत्रपती घराण्याच्या सेवेत समर्पित केले. या स्वामीनिष्ठ सेवकाचे चरित्र ॲड. सौरभ देशपांडे यांनी ‘हुकुमतपनाह’ या ग्रंथात शब्दबद्ध केले आहे.