संधी नोकरीच्या... : शेफचा ‘सेलिब्रिटी’ व्यवसायमार्ग

A burnt and experienced hands are more important than the vessels in the kitchen

~ Anonymous

शेफ (Chef) स्वयंपाकाचे व्यावसायिक स्तरावर नियोजन करणारा, त्यासाठीच्या सर्व प्रक्रिया पूर्ण करणारा, स्टाफचे व्यवस्थापन करण्यापासून साप्ताहिक मेनूचा (Menu) निर्णय घेण्यापर्यंत आणि अन्नाची गुणवत्ता (Food Quality) चांगली असल्याचे सुनिश्चित करण्यापर्यंतच्या अनेक जबाबदाऱ्या सांभाळणारा कोणत्याही हॉटेलच्या व्यवस्थापनाचा कणा ठरतो. तुम्ही शेफ म्हणून करिअरची (Career) निवड करण्याचा विचार करीत असल्यास, कोणतेही स्वयंपाकघर सांभाळणे ही शेफचीच जबाबदारी असते, हे समजून घ्या. स्वयंपाकघर आणि रेस्टॉरंट सुरक्षित (Restaurant Secure) आणि स्वच्छ ठेवणे देखील त्याची मुख्य जबाबदारी असते. शेफच्या कामाच्या जबाबदाऱ्यांमध्ये देखरेख करणे, मेनूचे नियोजन करणे, सर्व अन्नघटकांचा साठा ठेवणे, कर्मचारी सांभाळणे आणि दिले जाणारे जेवण चांगल्या प्रतीचे असते आणि ते वापरासाठी सुरक्षित असल्याचेही त्याला सुनिश्चित करावे लागते. (Rohit Dalal Writes about Job Opportunity)

करिअरचा रंजक मार्ग

करिअरसाठी हा एक रंजक मार्ग असू शकतो, परंतु हॉटेल किंवा रेस्टॉरंटमध्ये शेफ होण्यासाठी प्रशिक्षण आणि व्यावसायिक अनुभव गरजेचे असतात. याव्यतिरिक्त, मजबूत परस्परसंबंध आणि नेतृत्व कौशल्ये हे यशस्वी शेफ होण्यासाठी आवश्यक असलेले काही गुण आहेत. भारतातील काही लोकप्रिय शेफ्स ग्लॅमरस व्यक्तिमत्त्वांमध्ये विकसित झाले आहेत, जे जगभर प्रवास करीत आहेत आणि आपला देश जगाच्या नकाशावर ठेवत आहेत. खरं तर, यापैकी अनेक सेलिब्रिटी शेफ स्वतःची रेस्टॉरंट्स चालवत आहेत आणि दूरचित्रवाणीवर स्वतःचे शो होस्ट करत आहेत.

आवश्‍यक शिक्षण

शेफ म्हणून करिअर करण्यासाठी संबंधित क्षेत्रात पदवी मिळवणे आवश्यक आहे. आपण एखाद्या प्रतिष्ठित संस्थेकडून हॉटेल व्यवस्थापन आणि केटरिंग तंत्रज्ञानाची पदवी घेतल्यास हे निश्चितच चांगले असते व त्यामुळे प्लेसमेंट मिळण्याची शक्यता वाढवते. या करिअर पर्यायात स्वारस्य असलेली व्यक्ती देशभरातील विविध संस्थांद्वारे डिप्लोमा आणि प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम घेऊ शकते. अशा सर्व हॉटेल मॅनेजमेंट संस्था प्रत्येक विद्यार्थ्यांमधून उत्तमोत्तम बाहेर आणण्यावर भर देतात आणि त्यांना उद्योग-सज्ज करण्यासाठी योग्य कौशल्ये आणि ज्ञान देतात. आपल्यापैकी प्रत्येकासाठी शेफ बनण्याचा शैक्षणिक मार्ग वेगळा असू शकतो, परंतु इच्छुक सामान्यत: दोन-वर्ष किंवा चार-वर्षाचे पाककृती पदवी अभ्यासक्रम घेतात. विद्यार्थ्यांना आवश्यक प्रशिक्षण मिळवण्यासाठी अ‍ॅप्रेंटिसशिप देखील उपलब्ध आहे.

प्रशिक्षण प्रक्रियेचा एक भाग म्हणून शेफ स्वयंपाक घरासाठी आवश्‍यक खरेदी करण्यास शिकतात, ज्यात स्वयंपाकघरातील यादीची देखभाल करणे, स्वयंपाकघरातील वस्तू खरेदी करणे आणि खाते व्यवस्थापन यांचा समावेश असू शकतो. प्रशिक्षण या कारकीर्दीचा अविभाज्य भाग असला तरीही, प्रशिक्षित आणि व्यावसायिक शेफने कणखर नेतृत्व आणि संवाद कौशल्य विकसित करणे अपेक्षित असते.

रोजगाराच्या संधी

हॉटेल आणि रेस्टॉरंट व्यवसाय दरवर्षी मोठ्या प्रमाणात वाढत आहे. आज तुम्हाला तुमच्या शहराच्या कानाकोपऱ्यात रेस्टॉरंट्स (मोठी किंवा लहान), बेकरी, हॉटेल्स आणि खासगी क्लब सापडतील. वाढत्या निवडीमुळे स्वयंपाकात कौशल्य असलेल्या लोकांच्या मागणीतही मोठी वाढ झाली आहे.

पाककला व्यावसायिकांना पारंपरिक रेस्टॉरंट्स आणि हॉटेल डायनिंग सुविधांमध्ये नोकरी मिळू शकते. ते खासगी असोत किंवा सार्वजनिक असोत - इतर विविध सेटिंग्जमध्येही त्यांची आवश्यकता असते. मुळात अशा व्यक्तींना अन्न व्यवसायात भरपूर संधी उपलब्ध आहेत.

या ठिकाणी संधी

उद्योजकता

• अन्न उत्पादन

• हॉटेल्स

• फूड प्रोसेसिंग कंपन्या

विमान कंपन्या

• रेस्टॉरंट्स

• क्रूझ लाइनर

• कन्फेक्शनरीज मध्ये केटरिंग

• कॉर्पोरेट केटरिंग

एखादी व्यक्ती महाविद्यालयीन, विद्यापीठे आणि खासगी शाळांच्या कॅन्टिनमध्ये केटरिंग पुरविण्याचे कामही निवडू शकते. या क्षेत्रात औपचारिक शिक्षण घेतल्यामुळे हॉटेल व्यवस्थापन अभ्यासक्रम उपलब्ध असलेल्या खासगी किंवा सरकारी संस्थांमध्ये प्राध्यापक म्हणून काम करण्याचा दुसरा पर्याय खुला होतो.

जॉब रोल

• कार्यकारी शेफ किंवा हेड कुक्स

• कूकबुक लेखक

• कुकरी शो होस्ट

• इव्हेंट केटरर

• पाककृती शिप केटरर / रेल्वे / एअरलाइन्स केटरर

• फूड क्रिटिक्स / लेखक / पत्रकार

Top Recruiting Companies for a Chef

• ITC Hotels

• Oberoi Sheraton

• Taj Group

• Vivanta by Taj

महत्त्वाच्या शिक्षण संस्था

• Institute of Hotel Management catering & Nutrition,Lucknow

• Indian Institute of Hotel Management,Kolkata

• Institute of Hotel Management,Ahmedabad

• National Council for Hotel Management and Catering Technology,Noida

• Institute of Hotel Management,Mumbai

• Institute of Hotel Management Catering Technology & Applied Nutrition,Kolkata

• Institute of Hotel Management, Catering Technology and Applied Nutrition,Bardez

• St.Mary''s College, Bangalore

• Institute of Hotel Management, Catering & Nutrition, Shimla