2024 चा नोबेल शांतता पुरस्कार जपानी संस्था निहोन हिडांक्योने जिंकला आहे. ही संस्था हिरोशिमा आणि नागासाकीवरील अणुहल्ल्यातील वाचलेल्यांची काळजी घेते. पुन्हा कधीही अण्वस्त्रांचा वापर होऊ नये, हे लक्षात घेऊन ही जपानी संस्था काम करत आहे. नोबेल शांतता पुरस्कार 1901 मध्ये सुरू झाला. आतापर्यंत फक्त 2 भारतीयांना हा सन्मान मिळाला आहे. मदर तेरेसा यांना 1979 मध्ये समाजसेवेसाठी आणि कैलाश सत्यार्थी यांना 2018 मध्ये अनाथ मुलांच्या शिक्षणासाठी केलेल्या कामासाठी हा सन्मान मिळाला होता.
निहोन हिडांक्यो ही जपानी संस्था 1956 मध्ये स्थापन करण्यात आली. ज्याचे ध्येय अण्वस्त्रांमुळे होणाऱ्या हानीबद्दल जगभरात जागरूकता पसरवणे हे आहे. अण्वस्त्रांच्या विरोधात आवाज उठवल्याबद्दल नोबेल समितीने निहोन हिडांक्यो यांचे कौतुक केले. पुढील वर्षी हिरोशिमा आणि नागासाकीवर अणुबॉम्ब टाकून 80 वर्षे पूर्ण होतील, ज्यात सुमारे 1 लाख 20 हजार लोक तात्काळ मरण पावले.
त्यानंतरच्या वर्षांमध्ये, जखमांमुळे आणि रेडिएशनच्या संपर्कामुळे हजारो लोक मरण पावले. नोबेल समितीने म्हटले आहे की, "निहोन हिडँक्यो यांना यावर्षीचा नोबेल शांतता पुरस्कार प्रदान करताना, आम्ही त्या सर्व वाचलेल्यांचा सन्मान करू इच्छितो ज्यांनी वेदनादायक आठवणी असूनही, शांतता निवडली. नॉर्वेजियन नोबेल समितीला या वर्षी शांतता पुरस्कारासाठी एकूण 286 उमेदवारांकडून अर्ज प्राप्त झाले होते, त्यापैकी 89 संस्था होत्या. सन 2023 मध्ये इराणी पत्रकार आणि मानवाधिकार कार्यकर्त्या नर्गिस मोहम्मदी यांना शांततेचा नोबेल पुरस्कार प्रदान करण्यात आला. डिफेंडर्स ऑफ ह्युमन राइट्स सेंटर या त्याच्या संघटनेवर इराणमध्ये बंदी आहे.
11 दशलक्ष स्वीडिश मुकुट किंवा सुमारे $1 दशलक्ष किमतीचे नोबेल शांतता पारितोषिक 10 डिसेंबर रोजी ओस्लो येथे प्रदान केले जाणार आहे. इराणच्या मानवाधिकार कार्यकर्त्या नरगेस मोहम्मदी यांना 2023 मध्ये "इराणमधील महिलांवरील अत्याचाराविरुद्धचा लढा आणि मानवी हक्क आणि सर्वांसाठी स्वातंत्र्याचा प्रचार करण्यासाठीचा लढा" यासाठी नोबेल शांतता पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.
