कोरोना महामारीमुळे संपूर्ण जगाचे जगणे कठीण झाले आहे. त्याच्या अगणित आणि नित्य नवनवीन रूपांनी सामान्य लोकांना तसेच शास्त्रज्ञांना त्रास दिला आहे. आता युरोपमध्ये ओमिक्रॉन प्रकाराचा एक नवीन उप-स्ट्रेन आहे, ज्याला 'स्टेल्थ ओमिक्रॉन' म्हटले जात आहे. यूकेने (UK) म्हटलंय, की 40 हून अधिक देशांमध्ये ओमिक्रॉन (omicron) प्रकारातील कोरोनाव्हायरसचा (coronavirus) एक नवीन स्ट्रेन आढळला आहे. जो आरटी-पीसीआर (RT-PCR) चाचणीतून सुटू शकतो. BA.2 स्ट्रेन, ज्याला सामान्यतः "स्टिल्थ ओमिक्रॉन"(stealth Omicron) म्हणून संबोधले जाते, त्यामुळे संपूर्ण युरोपमध्ये (europe) तीव्र लाटेची भीती निर्माण झाली आहे. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशननुसार, (WHO) ओमिक्रॉन प्रकारात तीन उप-स्ट्रेन आहेत - BA.1, BA.2 आणि BA.3. जगभरात नोंदवलेल्या ओमिक्रॉन संसर्गामध्ये BA.1 हा प्रमुख स्ट्रेन आहे, तर BA.2 हा स्ट्रेन वेगाने पसरत आहे.
डेन्मार्कने 20 जानेवारी 2022 रोजी अहवाल दिला की, BA.2 सब-स्ट्रेन देशातील सक्रिय प्रकरणांपैकी निम्म्यासाठी जबाबदार आहे. यूकेच्या आरोग्य अधिकार्‍यांनी BA.2 हा 'चिंतेचा प्रकार' म्हणून घोषित केला आहे.
कोणत्या देशात 'स्टेल्थ ओमिक्रॉन'ची प्रकरणे आढळून आली आहेत?
यूके व्यतिरिक्त, डेन्मार्क, नॉर्वे आणि स्वीडनमध्ये BA.2 आढळले आहे. फ्रान्स आणि भारतातील शास्त्रज्ञांनी देखील BA.2 उप-प्रकारच्या वेगाने पसरण्याबद्दल चेतावणी दिली आहे, जी इतर ओमिक्रॉन स्ट्रेनला मागे टाकेल अशी अपेक्षा आहे. डेन्मार्कमध्ये परिस्थिती विशेषतः वाईट आहे जेथे डिसेंबरच्या उत्तरार्धात आणि जानेवारीच्या मध्यापर्यंत BA.2 20 टक्क्यांवरून 45 टक्क्यांपर्यंत वाढले आहे. डेन्मार्कमध्ये या आठवड्यात 30,000 हून अधिक प्रकरणे नोंदवली जात आहेत
'स्टेल्थ ओमिक्रॉन' बाबत कितपत चिंता आहे?
संशोधकांच्या मते, जरी BA.2 सब-स्ट्रेन BA.1 सह 32 स्ट्रेन सामायिक करतो, तरीही त्यात 28 पेक्षा जास्त म्युटेशन्स असू शकतात, संशोधकांचे म्हणणे आहे की BA.1 मध्ये उत्परिवर्तन आहे – जे PCR चाचण्यांमध्ये दिसून येते, ज्यामुळे omicron शोधणे सोपे होते. पण दुसरीकडे, BA.2 मध्ये उत्परिवर्तन नसते ज्यामुळे ते RT-PCR मध्ये शोधणे कठीण होते.
A.2 वि BA.1 वि BA.3
संशोधकांनी संभाव्य कारणाकडे लक्ष वेधले आहे की नवीन सब-स्ट्रेन येत्या काही महिन्यांत COVID-19 चे प्रमुख कारण बनण्याची अपेक्षा आहे. डब्ल्यूएचओचे सदस्य, विपिन एम वशिष्ठ यांनी ट्विटरवर सांगितले की, BA.2 मध्ये BA.1 सह 32 उत्परिवर्तन सामायिक आहेत, परंतु त्याचे स्वतःचे 28 अद्वितीय उत्परिवर्तन देखील आहेत.
नवीन सब-स्ट्रेन BA.2 ला 'स्टिल्थ ओमिक्रॉन' असे म्हणतात. कारण त्यात पीसीआर चाचण्यांद्वारे दिसण्याची शक्यता कमी आहे. BA.2 चे रूग्ण भारत आणि फिलीपिन्सच्या काही भागांमध्ये प्रमुख असल्याचे दिसते तसेच डेन्मार्क, यूके आणि जर्मनीमध्ये BA.1 च्या तुलनेत ते वाढत असल्याचे पुरावे आहेत,” प्रा सुनित के सिंग यांनी एका वृत्तवाहिनीला सांगितले.
स्टिल्थ ओमिक्रॉन विरुद्ध पीसीआर चाचण्या अप्रभावी आहेत का?
BA.1 सब-स्ट्रेन कधीकधी RT-PCR चाचण्यांतून सुटू शकतो, तज्ञ म्हणतात की, या चाचण्या अजूनही व्हायरस शोधण्यात सुवर्ण मानक आहेत. “लॅब आरटी-पीसीआर चाचणी ही सुवर्ण मानक चाचणी आहे आणि ही चाचणी करताना ओमिक्रॉन किंवा डेल्टामधील कोणताही फरक जाणवत नाही.
Omicron प्रकारातील स्पाइक प्रोटीनमधील 30 पेक्षा जास्त उत्परिवर्तनांमुळे (म्युटेशन्समुळे) सध्या उपलब्ध टेस्ट किटचा वापर करून संवेदनशीलतेमध्ये कोणताही फरक पडत नाही,” डॉ हर्ष महाजन, MD आणि संस्थापक, मुख्य रेडिओलॉजिस्ट, महाजन इमेजिंग म्हणाले.
त्याला 'स्टिल्थ ओमिक्रॉन' का म्हणतात?
जेव्हा शास्त्रज्ञांनी ओमिक्रॉन प्रकार शोधला, तेव्हा त्यांना आढळले की त्याच्या मूळ स्ट्रेन - BA.1 - मध्ये "S" च्या रूपात उत्परिवर्तन होते किंवा पीसीआर चाचण्यांद्वारे शोधलेल्या स्पाइक जनुकामध्ये हटवले गेले होते. तथापि, BA.2 सब-स्ट्रेनमध्ये समान उत्परिवर्तन नसते, ज्यामुळे 'स्टेल्थ ओमिक्रॉन' हा शब्द येतो.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.
