मुंबई : जागतिक आरोग्य संघटनेद्वारे कोविड-19 ला जागतिक आरोग्य आणीबाणी म्हणून वर्गीकृत करण्यात आलेले नाही, परंतु शास्त्रज्ञ अजूनही विषाणू आणि त्याच्या प्रभावाविषयी अधिक जाणून घेण्यासाठी कठोर परिश्रम करत आहेत.
कोरोनाव्हायरस शरीरावर कसा परिणाम करतो आणि मृत्यूकडे नेतो हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करत आहेत. (covid 19 deaths were the result of secondary bacterial pneumonia cause by ventilator use )
एका नवीन विश्लेषणात असे दिसून आले आहे की कोविड-१९ संसर्गामुळे व्हेंटिलेटरची मदत आवश्यक असलेल्या लोकांपैकी जास्तीत जास्त रुग्णांमध्ये दुय्यम जीवाणूजन्य न्यूमोनिया देखील विकसित झाला आहे. हा न्यूमोनिया COVID-19 संसर्गापेक्षा जास्त मृत्यू दरासाठी जबाबदार होता.
त्यामुळे कोविड-19 ने या रूग्णांना हॉस्पिटलपर्यंत नेले असले तरी, प्रत्यक्षात हा एक यांत्रिक व्हेंटिलेटरच्या वापरामुळे झालेला संसर्ग होता जो उपचारांना प्रतिसाद देत नसताना मृत्यूचे कारण बनण्याची शक्यता जास्त होती.
इलिनॉयमधील नॉर्थवेस्टर्न युनिव्हर्सिटीचे पल्मोनोलॉजिस्ट बेंजामिन सिंगर म्हणतात, "आमचा अभ्यास गंभीर न्यूमोनिया असलेल्या गंभीर आजारी रुग्णांमध्ये दुय्यम जिवाणू न्यूमोनिया रोखणे, शोधणे आणि आक्रमकपणे उपचार करण्याचे महत्त्व अधोरेखित करतो."
टीमने इलिनॉयमधील नॉर्थवेस्टर्न मेमोरियल हॉस्पिटलमध्ये अतिदक्षता विभागात (आयसीयू) दाखल करण्यात आलेल्या ५८५ लोकांच्या नोंदी पाहिल्या. त्या सर्वांना गंभीर न्यूमोनिया आणि/किंवा श्वसनक्रिया बंद पडली होती आणि १९० जणांना COVID-19 होता.
डेटा क्रंच करण्यासाठी मशीन लर्निंग दृष्टिकोन वापरून, संशोधकांनी रूग्णांना त्यांची स्थिती आणि त्यांनी अतिदक्षता विभागात किती वेळ घालवला यावर आधारित गटात वर्गीकृत केले.
निष्कर्ष या कल्पनेचे खंडन करतात की कोविड-19 नंतरची सायटोकाइन समस्या जी एक जबरदस्त दाहक प्रतिसाद होती ज्यामुळे अवयव निकामी होतात ती मोठ्या संख्येने मृत्यूसाठी जबाबदार होती. अभ्यास केलेल्या रुग्णांमध्ये एकाधिक अवयव निकामी झाल्याचा कोणताही पुरावा नव्हता.
त्याऐवजी, कोविड-19 रूग्णांना व्हेंटिलेटर-संबंधित न्यूमोनिया (व्हीएपी) दीर्घ कालावधीसाठी विकसित होण्याची अधिक शक्यता असते. व्हीएपीने उपचारांना प्रतिसाद न दिल्याची प्रकरणे अभ्यासातील एकूण मृत्युदराच्या दृष्टीने लक्षणीय होती.
"जे दुय्यम न्यूमोनियापासून बरे झाले होते ते जगण्याची शक्यता होती, तर ज्यांचा न्यूमोनिया बरा झाला नाही त्यांचा मृत्यू होण्याची शक्यता जास्त होती," सिंगर म्हणतात.
"आमच्या डेटाने असे सुचवले आहे की विषाणूशी संबंधित मृत्यूचे प्रमाण तुलनेने कमी आहे, परंतु आयसीयूमध्ये मुक्काम करताना होणार्‍या इतर गोष्टी जसे की दुय्यम बॅक्टेरियल न्यूमोनिया जास्त कारणीभूत ठरतात."
हे परिणाम सूचित करतात की VAP भागांचे निदान आणि उपचार करण्यासाठी अधिक चांगली रणनीती असल्यास ICU परिणाम सुधारले जाऊ शकतात - संशोधकांच्या मते भविष्यात याकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे.
हे लक्षात ठेवण्यासारखे आहे की जर एखाद्या रुग्णाला COVID-19 वर उपचार करण्यासाठी व्हेंटिलेटरची आवश्यकता VAP कडे नेत असेल, तर याचा अर्थ असा नाही की COVID-19 संसर्ग कमी धोकादायक आहे किंवा तो COVID-19 मृत्यूची संख्या कमी करत नाही.
लेखकांनी त्यांच्या पेपरमध्ये लिहिल्याप्रमाणे, "COVID-19 च्या रूग्णांमध्ये तुलनेने दीर्घ कालावधीचा मुक्काम प्रामुख्याने दीर्घ श्वसन निकामी झाल्यामुळे होतो, ज्यामुळे त्यांना VAP चा धोका जास्त असतो."
परंतु कोविड-19 प्रकरणांमध्ये मृत्यूच्या कारणाविषयी गृहितक बांधताना पुढील अभ्यासाची आणि सावधगिरी बाळगण्याची गरज या निष्कर्षांवरून दिसून येते.
मशीन लर्निंग आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस हे केवळ मानवांच्या पलीकडे मोठ्या प्रमाणावर डेटा आणि स्पॉट पॅटर्नवर प्रक्रिया कशी करू शकते याचे आणखी एक उदाहरण आहे – मग ते प्रथिनांचे विश्लेषण असो किंवा गणिताची प्रगती असो.
"क्लिनिकल डेटावर मशीन लर्निंग आणि कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा वापर COVID-19 सारख्या आजारांवर उपचार करण्याचे चांगले मार्ग विकसित करण्यासाठी आणि या रूग्णांचे व्यवस्थापन करणार्‍या ICU डॉक्टरांना मदत करण्यासाठी वापरले जाऊ शकते," असे कॅथरीन गाओ म्हणतात.
हे संशोधन जर्नल ऑफ क्लिनिकल इन्व्हेस्टिगेशनमध्ये प्रकाशित झाले आहे.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.
