Probiotics Diet : प्रोबायोटिक्स आहार म्हणजे काय? अल्झायमर अन् स्मृतिभ्रंश यांसारख्या आजारांचा प्रभाव होईल कमी

Probiotics Diet : प्रोबायोटिक्स वृद्धत्वासोबत स्मरणशक्ती आणि विचार करण्याची क्षमता कमकुवत होण्यापासून रोखू शकतात. नवीन संशोधनात ही बाब समोर आली आहे. प्रोबायोटिक आहार घेतल्यास अल्झायमर आणि स्मृतिभ्रंश यांसारख्या आजारांचा प्रभाव कमी होतो.

प्रोबायोटिक्स या शब्दाचा प्रथम उल्लेख १९५३ मध्ये झाला. ही संज्ञा ज्या जर्मन शास्त्रज्ञाने मांडली ते वर्नर कोलाथ होते. यामध्ये ''प्रो'' हे लॅटिनमधून आणि ''बायो'' ग्रीकमधून आले आहे. याचा अर्थ ''जीवनासाठी'' असा होतो. चांगल्या जीवाणूंना प्रोबायोटिक्स म्हणतात.

बॅक्टेरिया किंवा विषाणू ऐकल्यावर असे दिसते की आपण रोगाबद्दल बोलत आहोत, परंतु प्रत्येक जीवाणू आपल्याला हानी पोहोचवत नाहीत.

उपयोगी जीवाणू

काही जीवाणू आपले मित्र असतात तर काही आपले नुकसान करतात. दोन्ही प्रकारचे जीवाणू श्वासोच्छवासात (विंडपाइप) आणि पचनसंस्था (पोट/आतडे) मध्ये ''तपासणी आणि संतुलन'' म्हणून काम करतात. जर तुम्ही जास्त प्रतिजैविक गोळ्या घेतल्या असतील तर त्याचे नुकसान कमी करण्यासाठी प्रोबायोटिक्स उपयुक्त ठरतात. हे प्रोबायोटिक्स अन्न आणि पौष्टिक पूरक आहारांद्वारे घेतले जाऊ शकतात.

रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करतात

शरीरातील रक्तातील साखर नियंत्रित करणे, जीवनसत्त्वे आणि इतर हार्मोन्स तयार करणे, कोलेस्ट्रॉल संतुलित करणे, कॅलरीज नियंत्रित करणे हे आतड्याच्या मायक्रोबायोमचे कार्य आहे. याशिवाय, त्यांचे कार्य रोग निर्माण करणार्‍या बाह्य सूक्ष्मजीवांशी लढणे आणि मज्जासंस्था आणि मेंदूशी संवाद साधणे हे देखील आहे.

आंबवलेल्या अन्नामध्ये प्रोबायोटिक्स आढळतात

प्रोबायोटिक पदार्थ असे असतात ज्यात जिवंत जीवाणू असतात. हे जीवाणू दही, ढोकळा, लोणची, किमची, कोंबूचा इत्यादी आंबलेल्या पदार्थांमध्ये आढळतात. त्यांचे सप्लिमेंट्सही येतात.

नैसर्गिक प्रतिपिंड तयार करतात

७० टक्के रोगप्रतिकारक प्रणाली पाचन तंत्रात असते, जी आतड्यांकरिता अनुकूल जीवाणूंचे घर आहे. त्यामुळे प्रोबायोटिक पदार्थ रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यास मदत करतात. क्रोहन किंवा अल्सरेटिव्ह कोलायटिस सारखे स्वयंप्रतिकार रोग शरीरात निरोगी आतड्यांतील बॅक्टेरिया नसल्यास उद्भवू शकतात. प्रोबायोटिक्स शरीरात नैसर्गिक प्रतिपिंड तयार करतात. (Proteins)

हार्मोनल संतुलन

अस्वास्थ्यकर आणि चांगल्या बॅक्टेरियाच्या कमतरतेमुळे महिलांमध्ये इस्ट्रोजेन हार्मोनवर परिणाम होतो. इस्ट्रोजेनच्या असंतुलनामुळे पीसीओएस आणि वंध्यत्व सारखे आजार होतात. इस्ट्रोजेन हार्मोनच्या असंतुलनामुळेही मासिक पाळीत समस्या निर्माण होतात. प्रोबायोटिक पदार्थ महिलांच्या हार्मोन्सचे संतुलन राखतात. (Health)

चांगल्या झोपेचे साधन

लॅक्टोबॅसिलस हेल्वेटीकस आणि बायफायडोबॅक्टेरियम लॉन्गम नावाचे प्रोबायोटिक बॅक्टेरिया चिंताग्रस्त लक्षणे कमी करतात आणि झोप सुधारतात.