गर्भारपणातील उच्च रक्तदाबावर उपाय काय ? अशी घ्या काळजी...

मुंबई : आई होणं हे प्रत्येक स्त्रीचं स्वप्न असतं. शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या निरोगी बाळाला जन्म देणे हे आईचे सौभाग्य असते, परंतु सध्याच्या काळात निरोगी बाळाला जन्म देण्यासाठी अनेक अडचणींचा सामना करावा लागत आहे. आजकाल वातावरण बदलले आहे. घरातील कामांव्यतिरिक्त महिला बाहेर काम करू लागल्या आहेत आणि जेवणही सारखे नाही, त्यामुळे गरोदरपणात अनेक समस्या येऊ लागल्या आहेत.

या समस्यांपैकी सर्वात सामान्य समस्या म्हणजे रक्तदाब, जो 10 पैकी 8 महिलांमध्ये दिसून येतो. काही स्त्रियांना हायपोटेन्शनची समस्या देखील असते. यामुळे महिलांसाठी समस्या उद्भवू शकतात. उदाहरणार्थ, सिझेरियन डिलिव्हरी, वेळेआधी प्रसूती, कमी वजन यासारख्या समस्या आई आणि बाळाला होऊ शकतात.

गरोदरपणात रक्तदाबाच्या समस्या दोन प्रकारच्या असतात - दीर्घकालीन रक्तदाब आणि गर्भावस्थेतील रक्तदाब. या दोन्ही प्रकारचे रक्तदाब गर्भधारणेवर परिणाम करतात, परंतु गर्भधारणेपूर्वी किंवा गर्भधारणेच्या २० आठवड्यांपूर्वी तीव्र रक्तदाबामध्ये, रक्तदाब 140/90 मिमी एचजी असतो, तर गर्भधारणेचा रक्तदाब २० आठवड्यांनंतर उच्च रक्तदाब असतो.

ज्या महिलांना गर्भावस्थेतील रक्तदाबाची समस्या असते त्यांना रक्तदाबाच्या वेळी शरीरात सूज येणे, झोपेत वारंवार खंड पडणे, वजन वाढणे अशा समस्यांना तोंड द्यावे लागते. गरोदरपणात वजन वाढण्याची परिस्थिती असली तरी रक्तदाबामुळे अचानक वजन वाढते. तसेच दीर्घकालीन रक्तदाबाने बाधित गर्भवती महिलांमध्ये रक्तदाबाच्या समस्येमुळे त्यांनाही झोप न लागणे, डोकेदुखी, चक्कर येणे अशा समस्या होतात.

एका अभ्यासानुसार, 25 वर्षांखालील महिलांमध्ये गरोदरपणात उच्च रक्तदाबाचा धोका अधिक असतो. आठवड्यातून ३ दिवस रक्तदाब तपासावा. ज्या महिलांना गरोदरपणात रक्तदाबाची समस्या असते, त्यांनी आठवड्यातून ३ दिवस रक्तदाब तपासणे आवश्यक आहे, जेणेकरून रक्तदाबाची स्थिती सामान्य राहते.

शरीरात रक्तदाबाची स्थिती 140/90 mmHg असावी. दोन पॉइंट्स वाढल्याने किंवा कमी झाल्यामुळे शरीरावर परिणाम होत नसला, तरी रक्तदाबात १० किंवा २० पॉइंट्सचा फरक असेल तर लगेच डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.

रक्तदाबाचा त्रास असलेल्या गर्भवती महिलांनी आपल्या आहाराची काळजी घ्यावी. उदाहरणार्थ, पांढर्‍या मिठाऐवजी गुलाबी मीठ, रॉक सॉल्ट वापरावे. याशिवाय ज्या फळे आणि भाज्यांमध्ये विविध प्रकारची जीवनसत्त्वे, खनिजे, लोह जास्त प्रमाणात असतात, त्यांचा अधिकाधिक वापर करावा.

तुमच्या आहारातील कार्बोहायड्रेट्सचे प्रमाण कमी करून तुम्ही जीवनसत्त्वे, खनिजे इत्यादींचे प्रमाण वाढवावे. पुरेशा प्रमाणात पाणी आणि द्रव पदार्थ घेतले पाहिजेत. चहा, कॉफी किंवा कॅफिनयुक्त पदार्थ टाळा.

गरोदरपणात रक्तदाबाचा त्रास कमी करण्यात डॉक्टरांची महत्त्वाची भूमिका असते. डॉक्टरांनी दिलेली औषधे योग्य पद्धतीने वापरणे आणि औषधांचा नियमित वापर करणे आवश्यक आहे, कारण त्यांचा वापर असामान्य पद्धतीने केल्यास उच्च रक्तदाबाची शक्यता वाढते.

गर्भवती महिलेच्या शरीरात उच्च रक्तदाब किंवा हायपरटेन्शनची लक्षणे दिसल्यास ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधावा जेणेकरून गर्भात बाळाचा योग्य विकास होईल आणि गर्भधारणेदरम्यान रक्तदाबाची स्थिती सामान्य राहील.

टीप: येथे नमूद केलेल्या टिप्स आणि सूचनांचे अनुसरण करण्यापूर्वी, एकदा तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.