Chaitra Pornima : छत्रपती शाहू महाराजांनी साताऱ्यातल्या पाडळी गावाला सासनकाठीचा मान का दिला?

Chaitra Pornima :

दरवर्षी चैत्र महिन्यातील पौर्णिमेला अनेक उंचच उंच सासनकाठ्या घेऊन ज्योतिबादेवाकडे पायी जातात. राज्यातून आणि कर्नाटकातून जवळपास १०८ काठ्या ज्योतिबा डोंगरावर दाखल होतात. देवाची वियजी पताका म्हणून या काठ्या गावागावातून वाटचाल करत ज्योतिबा यात्रेला नेण्याची प्रथा आहे.

या १०८ काठ्यांमध्ये एक मानाची काठी आहे. ती साताऱ्यातील पाडळी गावची. या गावाला का आणि कधीपासून मान मिळाला याबद्दल माहिती घेऊयात.

राजर्षी शाहू महाराजांनी दिला मान

पाडळी हे महाराष्ट्रातील सातारा जिल्ह्यातील गाव आहे. तीर्थक्षेत्र पाडळी तालुका जिल्हा सातारा. पाडळी हे गाव प्रसिद्ध आहे ते इथे भरणाऱ्या ससाणकाठी जत्रेसाठी. या गावची ससाणकाठी वाडी रत्‍नागिरी येथे होणाऱ्या चैत्र यात्रे साठी जाते, त्या यात्रेमध्ये या ससाणकाठी ला पहिला क्रमांकाचा मान आहे.

यामागे अशी कथा आहे की, राजर्षी शाहू महाराजांच्या काळात प्लेगच्या साथीने हाहाकार माजवला होता. लोक घराबाहेर पडायला घाबरत होते. मग गावातून बाहेर पडण्याचा विचारही कोणी करू शकत नव्हतं. आणि अशा काळात चैत्राची पौर्णिमा तोंडावर आली होती.

त्याकाळात जत्रा पार पडणार की नाही, देवांची यात्रा यंदाच्या वर्षी होणार नाही, यंदा देवांचे दर्शन घडणार नाही, अशी भिती भाविकांच्या मनात होती. त्यावेळी प्लेगच्या रोगाला न जुमानता साताऱ्यातल्या पाडळी गावचे भाविक सासनकाठी घेऊन ज्योतिबा डोंगरावर दाखल झाले. आणि पाडळी गावच्या ग्रामस्थांची त्याकाळात चर्चा झाली.

तेव्हा राजर्षी शाहू महाराजांनी सर्व सासनकाठ्यांमध्ये पाडळी गावाला बहुमान देऊन त्याकाळात गावकऱ्यांचा सत्कार केला.  

पाणपीठाचा उपवास

पाडळी गावातील लोक पाणपीठाचा उपवास करतात. पाण म्हणजे पाणी आणि पीठ म्हणजे ज्वारी भाजून जात्यावर दळलेले पीठ होय. तर, सासनकाठी डोंगरावर येईपर्यंत जे भाविक या काठीसोबत असतात ते केवळ पाणी व पिठ घातात. इतर काहीही ते सेवन करत नाहीत. कधी कधी अखंड तीन दिवस हे भाविक उपवास करतात.