Climate Change On Malaria :  मलेरिया डासांच्या वाढीवर क्लायमेट चेंजचा थेट परिणाम होतोय, WHO ने दिला धोक्याचा इशारा

Climate Changes :

मलेरिया हा डासांपासून उत्पत्ती होणारा आजार आहे. जगाच्या कुठल्याही कोपऱ्यात जा तिथे डास हे असतातच. डासांची पैदास अन् त्यापासून होणाऱ्या आजारांमध्ये मलेरिया हा गंभीर आजार बनत चालला आहे. या आजाराच्या वाढीत आता आणखी एक समस्या वाढली आहे ती म्हणजे क्लायमेट चेंजची. 

जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) वातावरणात होणारा बदल  मलेरियाच्या डासांवर थेट परिणाम करणारा ठरत आहे. त्यामुळे भविष्यात मलेरिया पसरवणाऱ्या डासांच्या वाढीवर निर्बंध घालता येणे कठीण होणार आहे. 

हवामानातील बदलामुळे मलेरिया पसरवणाऱ्या डासांच्या विकासावर आणि जगण्यावर थेट परिणाम होऊ शकतो. ॲनोफिलीस प्रजातींसारख्या मलेरियाच्या डासांच्या विकासावर आणि जगण्यावर हवामानातील बदल परिणाम करू शकतो. याचा मलेरियाच्या प्रसारावर थेट परिणाम होतो.

ज्यामुळे मलेरियाच्या संक्रमणाची शक्यता वाढते. उष्ण तापमान डासांच्या वाढीस गती देऊ शकते. ज्यामुळे संक्रमणाची शक्यता वाढते. याव्यतिरिक्त, बदललेल्या वातावरणामुळे डासांतील प्रजनन काळही वाढू शकतो.

वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) नुसार, मलेरिया 2022 मध्ये जगभरात अंदाजे 608,000 लोकांचा मृत्यू करेल आणि 249 दशलक्ष नवीन रूग्णांत वाढ होईल. मलेरियावरील 2022 लाँसेट अभ्यासात असे दिसून आले आहे की वाढलेल्या तापमानामुळे मलेरियाचे जीव जलद विकसित होऊ शकतात आणि त्यामुळे मलेरियाचा प्रसार आणि भार वाढू शकतो.

अभ्यसकांनी निदर्शनात आणून दिले आहे की, 22-30°C दरम्यानचे तापमान मलेरिया वाहणाऱ्या ॲनोफिलीस डासांसाठी प्रजननाचा उत्तम काळ आहे. पावसाच्या आगमनातील बदल डासांच्या लोकसंख्येवर लक्षणीय परिणाम करू शकतात.

कारण,अचानक वाढलेल्या पावसामुळे अस्वच्छ जलस्रोत तयार होऊ शकतात. याउलट, दुष्काळामुळे सध्याचे जलस्रोत केंद्रित होऊ शकतात. ज्यामुळे डासांची पैदास वाढू शकते. हवामानातील या बदलांच्या अप्रत्याशित स्वरूपामुळे मलेरियाच्या प्रादुर्भावाचा अंदाज लावणे कठीण होते.

कदाचित मलेरियासाठी हवामान बदलाचा सर्वात चिंतेचा परिणाम म्हणजे रोगाचा संभाव्य भौगोलिक विस्तार. उष्ण तापमानामुळे मलेरिया वाहून नेणाऱ्या डासांना उच्च उंचीवर आणि अक्षांशांवर वाढू शकते, ज्यामुळे रोग पूर्वी प्रभावित न झालेल्या प्रदेशात होतो.”

मलेरियाचे डास दिवसेंदिवस वाढतील. या आजाराचा विळखा आपल्याला बसेल. यापासून बचावासाठी आपल्याला काही ठोस पावले उचलावी लागतील. ती कोणती हे पाहुयात.

देशातील आरोग्य यंत्रणा मजबूत करणे: डेंग्यू, मलेरिया अशा आजारांपासून बचावासाठी उपचारात तत्परता दाखवणे गरजेचे आहे. त्यासाठी आप्लया देशाची आरोग्य यंत्रणा ऍक्शन मोडवर आणणे महत्त्वाचे आहे. मलेरियाबाबत जनजागृती करणे, सफाई कर्मचाऱ्यांची संख्या वाढवून नाले स्वच्छतेवर भर द्यायला हवा.

शेतीला प्रोत्साहन देणे

हरितगृह वायू उत्सर्जन कमी करणाऱ्या आणि हवामान बदलासाठी लवचिकता वाढवणाऱ्या कृषी पद्धती ग्रामीण भागात मलेरियाचा प्रसार होण्याचा धोका कमी करण्यास मदत करू शकतात. यामध्ये शाश्वत जमीन वापर व्यवस्थापन, कृषी वनीकरण आणि हवामान-स्मार्ट शेतीचा प्रचार समाविष्ट आहे.

लोकांचा सहभाग आणि सक्षमीकरण

मलेरिया नियंत्रणाच्या प्रयत्नांमध्ये सहभागी होण्यासाठी आणि हवामान बदलाच्या परिणामांशी जुळवून घेण्यासाठी काही ग्रूप्स, लोकांना सक्षम बनवणे आवश्यक आहे. यामध्ये मलेरिया आणि हवामान बदलाच्या आव्हानांबद्दल जागरूकता वाढवणे, समुदाय-आधारित पाळत ठेवणे हे करू शकतो.

सार्वजनिक शिक्षण

मलेरियाचा प्रभाव कमी करण्यात सार्वजनिक शिक्षण महत्त्वाची भूमिका बजावते. मच्छरदानीचा वापर करणे, घराभोवती पाणी साचू न देणे, डासांची पैदास होईल असा कचरा, फुटकी भांडी घराभोवती न ठेवणे. तसेच, मलेरिया आजाराबद्दल संपूर्ण माहिती असणे गरजेचे आहे. ज्यामुळे, लोक मलेरियाची लक्षणे वेळीच ओळखू शकतील. आणि वेळीच उपाययोजना करतील.

मलेरियाच्या औषधांवरील संशोधन

आरोग्य सेवा क्षेत्राने भविष्याकडे देखील लक्ष दिले पाहिजे. संभाव्य लसी आणि नाविन्यपूर्ण औषधोपचारांसारख्या नवीन मलेरियावरील संशोधनात खूप मोठे आश्वासन आहे. हॉस्पिटल्स अशा प्रगतीबद्दल अद्ययावत राहण्याच्या आणि आवश्यक मंजूरी आणि नियमांच्या अधीन राहून भविष्यात संभाव्यपणे या ऑफर करण्याच्या महत्त्वावर भर देतात.

आंतरराष्ट्रीय सहकार्य

हवामान बदलाच्या जागतिक आव्हानाला तोंड देण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय सहकार्य आणि वचनबद्धता आवश्यक आहे. यामध्ये हरितगृह वायू उत्सर्जन कमी करण्यासाठी जागतिक प्रयत्नांना पाठिंबा देणे, तंत्रज्ञान हस्तांतरण आणि क्षमता निर्माण करण्यास प्रोत्साहन देणे आणि आरोग्य आणि हवामान बदलावर आंतरराष्ट्रीय सहकार्य मजबूत करणे यांचा समावेश आहे.