Dussehra 2023 : सोनं घ्या सोन्यासारखं रहा! दसऱ्याला आपट्याची पाने का वाटली जातात?

Dussehra 2023 : दरवर्षी शारदीय नवरात्रीमध्ये, माता देवी आदिशक्ती देवी दुर्गा यांच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते. तसेच नऊ दिवस उपवास केला जातो. अश्विन शुद्ध दशमीचा दिवस म्हणजे विजयादशमी- दसरा. साडेतीन मुहुर्तांपैकी एक असलेला हा दिवस भारतीय संस्कृतीत महत्त्वाचा मानला जातो.

अश्विन शुद्ध प्रतिपदेला घटस्थापना केल्यावर देवीचे नवरात्र साजरे केले जाते. त्यानंतर दहाव्या दिवशी विजयादशमी साजरी करण्यात येते. याला विजयादशमी असेही म्हणतात. हा सण वाईटावर चांगल्याचा विजय म्हणून साजरा केला जातो.

त्रेतायुगात लंकेचा राजा रावणाने माता सीतेचे अपहरण केल्याचे सनातन धर्मग्रंथात नमूद आहे. त्यावेळी भगवान श्रीरामांनी वानरसेनेच्या मदतीने लंकेवर आक्रमण केले होते. याच काळात भगवान श्रीराम आणि रावण राजा यांच्यात युद्ध झाले. या युद्धात भगवान श्रीरामांनी लंकेचा राजा रावणाचा पराभव करून लंकेवर विजय मिळवला.

याच युद्धात भगवान श्रीरामांनी रावणाचा वध करून माता सीतेला रावणाच्या तावडीतून मुक्त केले. त्यामुळे दरवर्षी अश्विन महिन्याच्या दहाव्या दिवशी दसरा साजरा केला जातो. या शुभप्रसंगी लोक एकमेकांना आपट्याची पाने देतात. पण दसऱ्याला सोन्याची पाने का वाटली जाते हे तुम्हाला माहीत आहे का? चला, त्याबद्दल जाणून घेऊया-

हिंदू शास्त्रांमध्ये असे सांगितले जाते की, भगवान श्रीरामांनी लंका जिंकण्यापूर्वी भगवान शिव आणि शनिदेव यांना प्रिय असलेल्या शमी वृक्षाची पूजा केली होती. यावेळी त्यांनी विजयश्री मिळविण्यासाठी शमीच्या झाडाचे वरदानही मागितले होते. शमीच्या झाडाची पूजा करून आणि शमीच्या पानाला स्पर्श केल्याने भगवान श्री रामाने विजय मिळवला अशी धार्मिक श्रद्धा आहे. (Dussehra 2023)

पौराणिक कथा

पांडवांनी अज्ञातवासात जाण्यापूर्वी आपली शस्त्रे शमीच्या झाडावरील एका ढोलीत लपवून ठेवली होती. त्यापैकी धनुष्य आणि काही बाण बृहन्नडेच्या रूपात असलेल्या अर्जुनाने विराटाच्या गाई सोडवून आणण्यासाठी वापरले आणि त्या कामगिरीनंतर परत झाडावर ठेवून दिले अशी कथा आढळून येते.

धार्मिक शास्त्रात वर्णन आहे की शमीच्या झाडामध्ये कुबेर देव, वृक्षात धनाची देवता वास करते. त्यामुळे शमीच्या झाडाची पूजा केल्याने घरात सुख, समृद्धी आणि शांती नांदते. तसेच उत्पन्न, आनंद आणि वय वाढते. यासाठी लोक दर शनिवारी शमीच्या झाडाची पूजा करतात. दसऱ्याच्या मुहूर्तावर सोन्याची पाने म्हणजेच शमीच्या पानांचे वाटप केल्याने सुख, समृद्धी आणि सौभाग्यामध्ये अपार वाढ होते.

यामुळेच लोक एकमेकांना सोन्याची पाने वाटतात. सध्या शमीच्या झाडाच्या पानांचा तुटवडा आहे. यासाठी आजकाल शमीच्या पानांच्या जागी अस्तराची पाने वाटली जातात. हे सोन्याच्या बरोबरीचे मानले जाते.