Janmashtami 2023 : असं म्हणतात की,पृथ्वीवर जेव्हा जेव्हा दानवांनी अत्याचार केले तेव्हा तेव्हा देवांनी अवतार घेतले. जसे, रावणाचा वध करायला श्री राम आले तर भक्त प्रल्हादासाठी देवांनी नृसिह अवतार घेतला. त्याच पद्धतीदने कंस मामाला धडा शिकवायला अन् अर्जुनाला आपल्या परक्याची शिकवण द्यायला श्री कृष्णांनी जन्म घेतला होता.
सगळ्यांच्या लाडक्या भगवान श्री कृष्णांचा जन्मोत्सव अगदी काहीच दिवसांवर येऊन ठेपला आहे. गोपाळकाला खेळणारे भक्त, श्रीकृष्णांची मनोभावे पूजा करणारे भाविक हे सर्वचजण या सोहळ्याची वाट पाहत आहेत. (Janmashtami 2023 )
श्रीकृष्णाच्या जन्माच्या कथेलाही खोल अर्थ आहे. या कथेत माता देवकी शरीराचे प्रतीक आहे आणि वासुदेव प्राणशक्तीचे प्रतीक आहे. जेव्हा शरीराला जीवन प्राप्त होते तेव्हा आनंद म्हणजेच श्रीकृष्णाचा जन्म होतो. पण अहंकार (कंस) आनंदाचा नाश करण्याचा प्रयत्न करतो.
येथे देवकीचा भाऊ कंस शरीर आणि आनंद यासोबत अहंकारही अस्तित्वात असल्याचे दाखवतो. आनंदी व्यक्ती कधीही कोणासाठीही समस्या निर्माण करत नाही, परंतु भावनिकदृष्ट्या दुःखी लोक सहसा इतरांना दुःखी करतात किंवा त्यांच्या मार्गात अडथळे निर्माण करतात. ज्या व्यक्तीला आपल्यावर अन्याय झाला असे वाटते, तो आपल्या अहंकारामुळे इतरांशीही अन्यायाने वागतो.
अहंकाराचा सर्वात मोठा शत्रू म्हणजे सुख. जिथे आनंद आणि प्रेम असते तिथे अहंकार टिकू शकत नाही, त्याला नतमस्तक व्हावे लागते. समाजात उच्च पदावर विराजमान झालेल्या व्यक्तीलाही आपल्या लहान मुलासमोर नतमस्तक व्हावे लागते.
जेव्हा एखादे मूल आजारी असते, एखादी व्यक्ती कितीही खंबीर असली तरी त्याला थोडे असहाय्य वाटू लागते. प्रेम, साधेपणा आणि आनंद यांचा सामना केला की अहंकार आपोआप नाहीसा होतो. श्री कृष्ण हे आनंदाचे प्रतीक, साधेपणाचे सार आणि प्रेमाचे उगमस्थान आहे.
कंसाचा देवकी आणि वासुदेवांचा तुरुंगवास हे सूचित करतो की जेव्हा अहंकार वाढतो तेव्हा शरीर तुरुंगाचे बनते. श्रीकृष्णाचा जन्म झाला तेव्हा तुरुंगाचे रक्षक झोपले होते. येथे रक्षक इंद्रिय आहेत जे अहंकाराचे रक्षण करतात. कारण जेव्हा इंद्रिय जागृत होतात तेव्हा ते अहंकार बहिर्मुख होतो. जेव्हा इंद्रिये अंतर्मुख होतात तेव्हा आपल्यात आंतरिक आनंद निर्माण होतो.
राजा त्याच्या सर्व प्रजेसाठी जबाबदारीने काम करतो. या जबाबदाऱ्यांचे ओझे तो मुकुटाच्या रूपाने डोक्यावर घेतो. पण श्रीकृष्ण आपल्या सर्व जबाबदाऱ्या अगदी सहजतेने पार पाडतात.
ज्याप्रमाणे आईला आपल्या मुलांची काळजी घेणे कधीही ओझे वाटत नाही. श्री कृष्णालाही त्यांच्या जबाबदाऱ्या ओझं वाटत नाही आणि ते या रंगीबेरंगी जबाबदाऱ्या त्यांच्या मुकुटावर मोराच्या पिसाच्या रूपात सहजपणे धारण करतात.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.