नरक चतुर्थी हा सण आपण दरवर्षी दिवाळीच्या तिसऱ्या दिवशी व धनत्रयोदशीच्या दुसऱ्या दिवशी साजरा करीत असतो. नरक चतुर्थीच्या दिवशी या दिवशी भगवान विष्णूचा अवतार असलेल्या भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुर या राक्षसाचा वध केला होता. आणि तेव्हापासून दिवाळीच्या तिसऱ्या दिवशी आपण नरक चतुर्थी साजरी करीत असतो.
नरक चतुर्थी या सणापासून आपल्याला स्वतःच्या सुखापेक्षा इतरांची सुख आणि त्याचा आनंद नेहमी शीर्षस्थानी असावा अशी शिकवण मिळत आहे. नरक चतुर्दशी हा दीपावली या सणाचा दुसरा दिवस आहे. दीपावली या सणांमध्ये असणाऱ्या पाच दिवसांपैकी नरक चतुर्थी या दिवसाला खूप महत्त्व आहे. नरक चतुर्थीच्या दिवशी अभ्यंग स्नानाला खूप महत्त्व आहे. नरक चतुर्थीच्या दिवशी अभ्यंग स्नान करण्यात येते.
यंदा नरक चतुर्दशी 11 आणि 12 नोव्हेंबरला साजरी केली जात आहे. या वर्षी ही तारीख 11 नोव्हेंबर 2023 रोजी दुपारी 01:57 वाजता सुरू होईल आणि दुसऱ्या दिवशी 12 नोव्हेंबर 2023 रोजी दुपारी 02:44 वाजता संपेल. छोटी दिवाळीसाठी प्रदोष काल 11 नोव्हेंबरला प्राप्त होत आहे, त्यामुळे 11 नोव्हेंबरला छोटी दिवाळी साजरी केली जात आहे.
नरक चतुर्दशीला रूप चौदस किंवा छोटी दिवाळी असेही म्हणतात. छोटी दिवाळी हा सण दीपोत्सवाच्या दुसऱ्या दिवशी म्हणजेच धनत्रयोदशीच्या दुसऱ्या दिवशी साजरा केला जातो. या दिवशी लोक आपली घरे स्वच्छ करतात आणि दिवे लावून उत्सव साजरा करतात. असे म्हणतात की या दिवसापासून घरात लक्ष्मीचे आगमन होते. पण नरक चतुर्दशी साजरी करण्यामागे एक खास कारण आहे. चला जाणून घेऊया नरक चतुर्दशी का साजरी केली जाते आणि तिला छोटी दिवाळी का म्हणतात?
नरक चतुर्दशी कधी साजरी केली जाते?
दरवर्षी कार्तिक महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला नरक चतुर्दशी साजरी केली जाते. नरक चतुर्दशी हा सण धनत्रयोदशीच्या एक दिवसानंतर आणि दिवाळीच्या एक दिवस आधी येतो. यावेळी नरक चतुर्दशीची तारीख ११ नोव्हेंबर ते १२ नोव्हेंबर पर्यंत आहे. त्यामुळे हा सण दोन्ही दिवशी साजरा केला जाऊ शकतो.
छोटी दिवाळीला नरक चतुर्दशी का म्हणतात?
या दिवशी भगवान विष्णूचा अवतार असलेल्या श्रीकृष्णाने नरकासुर या राक्षसाचा वध केला होता असे मानले जाते. नरकासुराच्या कारागृहात कैद असलेल्या १६ हजारांहून अधिक महिलांना श्रीकृष्णाने मुक्त केले होते. तेव्हापासून छोटी दिवाळी ही नरक चतुर्दशी म्हणून साजरी केली जाते.
छोटी दिवाळी कशी साजरी करावी?
नरक चतुर्दशीच्या दिवशी घराची स्वच्छता आणि सजावट केली जाते. घरातील रद्दी आणि खराब झालेल्या वस्तू बाहेर काढल्या जातात. संध्याकाळी घराच्या प्रवेशद्वाराच्या दोन्ही कोपऱ्यांवर दिवे लावले जातात आणि लक्ष्मीची पूजा केली जाते.
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.
