Navratri 2023 : भारतात देवीची शक्ती असलेली अनेक मंदिरे आहेत. त्यापैकी अनेक मंदिरात दैवी शक्तीचा आजही वास आहे. देवीच्या शक्तीची प्रचिती त्या ठिकाणी गेल्यानंतर आपल्याला सहज होते.
लवकरच देशभरात नवरात्रोत्सवाला प्रारंभ होणार आहे. नवरात्रोत्सव हा नऊ रात्रींचा जागर असतो, त्यामुळे या खास दिवसात देवींच्या अनेक मंदिरांना भक्तगण भेट देतात. आज आपण अशाच एका मंदिराची माहिती घेणार आहोत. जिथे एक दोन नव्हे तर तब्बल ६४ देवींचा वास होता आणि आजही तिथे एक सकारात्मक शक्ती अनुभवण्यास मिळते. ()
भारतातील ६४ योगिनी मंदिर
भारतात एकूण चार चौसष्ठ योगिनी मंदिरे आहेत. त्यापैकी मध्य प्रदेशातील मुरैना येथे असलेले चौसष्ठ योगिनी मंदिर सर्वात प्रमुख आणि प्राचीन आहे. मुरैना येथे असलेले हे भारतातील असे प्राचिन मंदिर आहे जे अजूनही चांगल्या स्थितीत आहे.
एकेकाळी हे मंदिर तंत्र-मंत्रासाठी खूप प्रसिद्ध होते. म्हणून या मंदिराला तांत्रिक विद्यापीठ असेही म्हटले जाते. देश-विदेशातून लाखो लोक येथे तांत्रिक तंत्र-मंत्र शिकण्यासाठी येत होते. आज या मंदिराच्या काही खास गोष्टी जाणून घेऊयात. (Ekattarso Mahadev Mandir Chausath Yogini Temple history and unknown facts)
चौसष्ठ योगिनीच्या या मंदिरात जाण्यासाठी २० पायऱ्या चढून जावे लागते. हे मंदिर गोलाकार असून त्यात ६४ खोल्या आहेत. यातील प्रत्येक खोलीत एक शिवलिंग आहे. मंदिराच्या मध्यभागी एक मोकळा मंडप आहे. ज्यामध्ये एक मोठे शिवलिंग आहे. हे मंदिर १३२३ मध्ये क्षत्रिय राजांनी बांधले होते.
या मंदिरातील प्रत्येक खोलीत शिवलिंगासोबत योगिनी देवीची मूर्ती होती. पण त्यातील काही मूर्ती चोरीला गेल्यामुळे या मूर्ती आता दिल्लीच्या संग्रहालयात ठेवण्यात आल्या आहेत. त्यामुळे या मंदिराला चौसष्ठ योगिनी मंदिर असे नाव पडले.
हे मंदिर १०१ खांबांवर विराजमान आहे. भारतीय पुरातत्व विभागाने हे मंदिर प्राचीन ऐतिहासिक वास्तू म्हणून घोषित केले आहे. ब्रिटीश वास्तुविशारद एडविन लुटियन्स यांनी या मंदिराच्या आधारावरच दिल्लीचे संसद भवन बांधले होते. पण, याबद्दलची माहिती कुठेही सापडत नाही. मंदिर केवळ बाहेरून संसद भवनासारखेच नाही तर आतमध्ये खांबांची रचना देखील सारखीच आहे.
या सर्व ६४ योगिनी देवी आदिशक्ती कालीचे अवतार आहेत. घोर नावाच्या राक्षसाशी युद्ध करताना काली मातेने योगीनी देवीचा अवतार घेतला असल्याचे पौराणिक मान्यता आहे. चौसठ योगीनी मंदिर एकेकाळी तांत्रिक विद्यापीठ म्हणून ओळखले जात होते. एकेकाळी या मंदिरात तांत्रिक सिद्धी मिळविण्यासाठी तांत्रिकांचा मेळा भरत असे.
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.