नागपूर : तुम्ही आतापर्यंत बरेच रेल्वे ट्रॅक पाहिले असतील. मात्र ज्याबद्दल आम्ही आज तुम्हाला सांगणार आहोत ते अगदी वेगळं आहे जे तुम्ही आजपर्यंत पाहिले नसेलच. नागपुरात असा एक रेल्वे ट्रॅक आहे जो चक्क हिऱ्यासारखा दिसतो. ही देशातील एकमेव अशी रेल्वे मार्गाची रचना आहे.
या रेल्वे रुळांच्या रचनेला डायमंड क्रॉसिंग असे म्हणतात. यामध्ये ट्रॅक एकमेकांना ओलांडतात, परंतु दोन्हीपैकी एका ट्रॅकवरील रेल ट्रॅक बदलू शकत नाही. सोप्या भाषेत सांगायचे झाल्यास डायमंड क्रॉसिंग म्हणजे दोन वेगवेगळे रूळ एकमेकांना छेदून समोर जाणे. दिल्लीकडे जाणारी मुख्य लाईन जोडण्यासाठी सर्व्हिस लाईन ओलांडून गेली की डायमंड क्रॉसिंग तयार होते.
डायमंड क्रॉसिंग पूर्व, पश्चिम, उत्तर, दक्षिण दिशेने जाणाऱ्या रेल्वे गाड्या ओलांडते. असे म्हटले जाते की यापूर्वी नागपुरात दोन डायमंड रॉवेल क्रॉसिंग होते, परंतु ऑपरेशनल अडचणीमुळे मागील वर्षी एक डायमंड क्रॉसिंग काढण्यात आले. रेल्वे लाईन पश्चिमेकडील दोन वेगळ्या मार्गाने विभाजित झाली आहे,
मुंबईच्या पश्चिमेस आणि वर्धा येथे दक्षिणेस (काझिपेट) जवळपास 80 किमी अंतरावर आहे. आणि यापैकी फक्त एकलाईन डायमंड क्रॉसिंगचा भाग बनली आहे. डायमंड क्रॉसिंगचा दुसरा ट्रॅक फक्त एक सर्व्हिस शाखा आहे, जो नागपूर फ्रेट यार्डला समांतर आहे.
देशातील तीन प्रमुख रेल्वे मार्ग डायमंड क्रॉसिंग जंक्शनवर भेटतात. एक पूर्व, हावडा गोंदिया - राउरकेला रायपूर लाइनचा आहे. तर दुसरा उत्तर दिशेने येतो म्हणजेच नवी दिल्ली मार्गे आणि शेवटची रेल्वे लाईन पश्चिम आणि दक्षिण दोन्ही बाजूने गाड्यांसह दक्षिणेकडे वळते.
२००६ मध्ये निझामुद्दीन-बिलासपूर गोंडवाना एक्स्प्रेसचे दोन डबे डायमंड क्रॉसिंग येथे मुख्य रेल्वे स्थानकाजवळून घसरले होते. ट्रेन शेड्यूलच्या मागे धावत असताना रुळावरून जाताना ते घडले. सुदैवाने या घटनेत कोणीही जखमी झाले नाही.
मध्य रेल्वेच्या जनसंपर्क अधिकाऱ्यांनी असे म्हटले आहे की, गाड्यांच्या ऑपरेशन आणि सुरळीत हालचालीसाठी डायमंड क्रॉसिंग उपयुक्त नाहीत. हे बर्‍याच समस्या आणते. परंतु देशातील एकमेव आणि ऐतिहासिक क्रॉसिंग समस्या असतानाही रेल्वेने हे क्रॉसिंग राखण्याचा निर्णय घेतला आहे.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.