ज्वारीच्या पिकावर ‘पोंगेमर’चा प्रादुर्भाव !

सोनपेठ (जि.परभणी) : सोनपेठ तालुक्यातील शेतकऱ्यावरील अस्मानी संकटांची मालिका संपत नसून अतिवृष्टी नंतर आता रब्बीच्या ज्वारीवर ‘पोंगेमर’(पोंगे अळी) चा प्रादुर्भाव पहावयास मिळत असल्याने बळीराजा चांगलाच धास्तावल्याचे चित्र आहे.

सोनपेठ तालुक्यातील शेतकऱ्यांवर गारपीट, दुष्काळ, बोंड अळी, लष्करी अळी यांचा सामना केल्यानंतर आता ज्वारीवर देखील खोड माशीच्या ‘पोंगेमर’ चा प्रादुर्भाव पहावयास मिळत आहे. वातावरणात सातत्याने येत असलेल्या धुईमुळे या माशीचा प्रादुर्भाव मोठ्याप्रमाणात वाढत आहे. या माशीची पांढरी अळी ज्वारीच्या पोंग्यात शिरून रोपाच्या खालचा भाग खाऊन टाकत आहे. या अळीमुळे हजारो एक्कर ज्वारीवरील पोंग्याची मर झालेली पहावयास मिळत आहे. या किडीचा परिणाम रब्बी हंगामातील ज्वारीवर पीक वाढीच्या एक महिना कालावधीपर्यंत पहावयास मिळतो. यामुळे ज्वारीच्या धान्याचे चाळीस ते पन्नास टक्के तर कडब्याचे पस्तीस टक्के नुकसान होते.

नांदेड पणनकडे कपाशीची आवक सुरू

मजूर लावून पोंगे काढावे लागतात
या ‘पोंगेमर’वर नियंत्रण ठेवण्यासाठी शेतकऱ्यांना मजूर लावून बाधित पोंगे काढून घ्यावे लागत आहेत. तसेच जैविक व रासायनिक औषधांचा वापर करावा लागत आहे. मक्यावर आलेली लष्करी अळीमुळे शेतकऱ्यांनी ते पीक काढून टाकून अनेक ठिकाणी ज्वारीची पेरणी केली होती. परंतू, आता ज्वारीवर देखील ‘पोंगेमर’चा प्रादुर्भाव झाल्याने पशुपालकांमध्ये जनावरांच्या वैरणीसाठी चिंतेचे वातावरण पसरले आहे. या पोंगेमरमुळे ज्वारी व कडब्याच्या उत्पन्नात मोठी घट होणार आहे.

शेतकऱ्यांनी काळजी घ्यावी

शेतकऱ्यांनी उन्हाळ्यात खोल नांगरट करूनच रब्बी ज्वारीची पेरणी करावी. ज्वारीमधील पोंगेमर झालेली रोपे उपटून नष्ट करावीत.
दहा टक्के पानावर छिद्र किंवा दहा टक्के पोंगेमर आढळून आल्यास दहा लिटर पाण्यात ५०० मिली निंबोळी अर्क, क्विनॉलफॉस २५ टक्के प्रवाही २० मिली, सायपरमेथ्रीन दहा टक्के प्रवाही २० मिली, डेल्टामेथ्रीन २.८ टक्के प्रवाही १२.५ मिली तर क्लोरोपायरीफॉस २० टक्के प्रवाही २५ मिली या कीटकनाशकांचा वापर करून फवारणी करावी. तसेच फवारणी करतांना कीटकनाशके हे पोंग्यात जातील याची काळजी घ्यावी.
-गणेश कोरेवाड - तालुका कृषी अधिकारी
 

महागडे औषधेही फवारावे लगते

ज्वारीच्या पहिल्या पेरी नंतर पन्नास टक्के ज्वारीवर पाळी घालून दुसऱ्यांदा ज्वारी पेरली. परंतू, त्यावरही पोंगेमर दिसून येत असल्याने मजुरा करवी मर लागलेले पोंगे काढावे लागत आहेत. तसेच महागडे औषधेही फवारावे लागत आहेत.
-प्रशांत देशमुख, शेतकरी (पशुपालक)