एकट्या कमावत्या महिलेला बाळ दत्तक घेण्याचा अधिकार

मुंबई, ता. १३ : एकट्या अर्थाजन करणाऱ्या महिलेलादेखील बाळ दत्तक घेण्याचा अधिकार आहे, असा महत्त्वपूर्ण निर्णय मुंबई उच्च न्यायालयाने एका प्रकरणात दिला आहे. एकटी आणि कमावती असलेली महिला बाळाकडे लक्ष देऊ शकणार नाही, असे म्हणणे ही मध्ययुगीन पुराणमतवादी काळातील मानसिकता आहे, असेही न्यायालयाने सुनावले आहे.
बाल न्याय कायद्यानुसार एकल कमावत्या महिलेला दत्तक अधिकार आहे आणि जिल्हा न्यायालयाने केवळ दत्तक विधान प्रक्रियेच्या तरतुदीचे पालन होते का, ते तपासायला हवे होते, असे निरीक्षण न्या. गौरी गोडसे यांनी नोंदवले आहे. सर्वसाधारणपणे एकल पालक हा कमावत असतो. त्यामुळे कोणत्याही गोष्टी गृहीत धरून तो मुलाचा सांभाळ करू शकणार नाही, असे समजण्यात तथ्य नाही, असे निरीक्षण न्यायालयाने नोंदवले आहे. कमावती आई नोकरीसाठी बाहेर जाते म्हणून ती योग्य काळजी घेऊ शकत नाही, असा विचार मध्ययुगीन कौटुंबिक मानसिकतेचे प्रतीक आहे. जर कायदा अशी परवानगी देत असेल, तर जिल्हा न्यायालयाने असा विचार करणे फोल ठरते, असेही न्यायालयाने सुनावले आहे.
...
भुसावळमधील प्रकरण
भुसावळमधील जिल्हा न्यायालयाने एका शिक्षक असलेल्या घटस्फोटित महिलेला तिच्या बहिणीचे चार वर्षांचे बाळ दत्तक घेण्यासाठी परवानगी नाकारली आहे. बाळाचे जन्मदाते पालकांनी या दत्तक विधानला परवानगी दिली आहे आणि बाळाच्या जन्मदाखल्यावर तसे बदल करण्याची मागणी केली होती. स्थानिक बाल संरक्षण समितीनेदेखील याबाबत सकारात्मक अहवाल दिला आहे; मात्र जिल्हा न्यायालयाने ही मागणी अमान्य केली. नवीन पालक एकल कमावती महिला असल्यामुळे ती बाळाची देखभाल करू शकणार नाही, असे मत व्यक्त केले होते. याविरोधात मूळ पालक आणि दत्तक पालकाने उच्च न्यायालयात याचिका केली होती.