डोपिंगचा डोस बेतू शकतो जीवावर; मल्लांनी स्टेरॉइड्स पासुन राहावे लांब

कोल्हापूर : कुस्ती हा मेहनतीचा खेळ. सरावा दरम्यानच्या कसरतीमुळे मल्लांच्या शरीराची झिज होत असते. ही झिज भरून काढण्यासाठी पूरक असा खुराक मल्लांना आवश्‍यक असतो. दूध, मांस, फळे, बदाम, पालेभाज्या असा संपूर्ण आहार ते घेतात; परंतु अलीकडच्या काळात या खुराकाला फाटा देत मल्ल प्रोटिन्स सप्लिमेंट अन्‌ स्टेरॉइड्‌सच्या वापराकडे अधिक वळले आहेत. यामुळे खेळाडूंना गंभीर दुष्परिणामाला सामोरे जावे लागत आहे.

वस्तादाने आखून दिलेला आहार व व्यायाम मल्लांनी पूर्ण करावा लागतो. पण याकडे दुर्लक्ष करत पैलवान मंडळींनी डोपिंगला जवळ केले आहे. यामागे विविध घटक काम करत आहे. स्टेरॉईड्‌स, स्टिम्युलंट्‌स, नार्कोटिक्‍स, डायुरेटिक्‍स, पेप्टाईड हार्मोन्स आणि ब्लड डोपिंग अशा प्रकारे डोपिंग खेळाडूंकडून केले जाते. इंजेक्‍शन, कॅप्सुल, टॅबलेट्‌स, पावडरच्या माध्यमातून याचे सेवन होते.

सततच्या वापरामुळे खेळाडूंना याची सवय लागते. महाराष्ट्रातल्या चांगल्या जोडीतले मल्ल डोपिंगच्या आहारी गेले आहेत. तर अनेकांना साईड इफेक्‍टसमुळे विविध व्याधींनी ग्रासले आहे.निवासी आखाड्यात राहणारे मल्ल, वस्ताद मंडळींना समजू न देता डोपिंग करत आहेत. वरिष्ठ मल्ल घेत असलेली इंजेक्‍शने आणि औषधे हेच कुस्तीतल्या यशाचं खरं गमक आहे, असा गैरसमज करून अगदी सोळा ते अठरा वर्षातील नवे मल्ल ही याचा प्रयोग करत आहेत. ही चिंतेची बाब आहे. इंजेक्‍शनची सुई टोचून घेण्याची पद्धती वरिष्ठ मल्लांनी लहान मल्लांनाही शिकवली आहे.

हेही वाचा- आसाम रायफलमध्ये भरतीचे आमिष; तरुणाची सहा लाखांची फसवणूक -

प्रोटिन्स सप्लिमेंट, स्टेरॉइड्‌सचा धंदाच...
बॉडीबिल्डिंग, ॲथलेटिक्‍स, वेटलिफ्टिंग यासारख्या खेळात सहभागी होणारे खेळाडू शरीराची झिज भरून काढण्यासाठी व खेळाच्या चांगल्या प्रदर्शनासाठी सप्लिमेंट आणि स्टेरॉइड्‌सचा वापर करतात. परंतु हळूहळू हे लोण कुस्ती क्षेत्रात शिरल्याने या समस्येने गंभीर स्वरुप धारण केले आहे. खेळाडूंना प्रोटिन्स सप्लिमेंट गरजेनुसार घेण्याचा सल्ला आहारतज्ज्ञ देत असतात. परंतु सध्या अनेक ठिकाणी सप्लिमेंटची दुकानेच उघडली आहेत.

न्युट्रिशिअन किंवा इतर कोणता वैद्यकीय परवाना नसणाऱ्यांनी हा उद्योग सुरू केला आहे. या प्रक्रियेत काही माजी मल्ल आहेत. नवख्या मुलांना कमी दर्ज्याचे सप्लिमेंट जास्त किमतीत विकण्याचा तसेच चोरट्या पद्धतीने स्टेरॉइड्‌स पुरवण्याचा अनेकांनी धंदाच सुरू केला आहे. अगदी दिल्लीपासून ते महाराष्ट्रापर्यतच्यामागे साखळी काम करत आहे. खेळाडूंच्या जीवाशी खेळण्याचा हा प्रकार आहे.

हेही वाचा- डोपिंगच्या पकडीत सापडलेत कुस्तीपटू ; झपपट यशाच्या मोहात स्टेरॉइड्सचे सेवन.... 

 डोपिंगचे दुष्परिणाम...
यकृत, मूत्रपिंड निकामी होणे
वंध्यत्व येणे
उच्च रक्तदाबाचा त्रास सुरू होणे 
हृदयात ब्लॉकेज तयार होणे
लिगामेंट तुटणे

डोपिंग करणाऱ्या मल्लांमध्ये दुखापतीचे प्रमाण वाढत आहे.कुस्तीपटू घेत असले स्टेरॉइड्सचे डोस घातक ठरु शकतात.डोपिंगची सवय खेळाडूच्या जीवावर ही बेतू शकते.अतिरिक्त डोपिंगमुळे ह्रदयविकाराचा झटका तसेच ब्रेन हँम्रेज सारख्या धक्कादायक घटना घडू शकतात.मल्लांना डोपिंग पासून परावर्तीत करणे गरजेचे आहे. 
- डॉ.मनिष परदेशी, आंतरराष्ट्रीय फिजिओ थेरपिस्ट

संपादन- अर्चना बनगे