पाणी पिकलंया... 'जलयुक्‍त'ची पहा अचाट किमया

सातारा : गेल्या महायुती सरकारने राज्यात जलयुक्‍त शिवार अभियान राबविले. त्याचा फायदा जिल्ह्यास होऊन जिल्ह्यात तब्बल चार टीएमसी पाणी साठल्याचा अहवाल कृषी विभागाकडे आहे. त्यासाठी तब्बल 386 कोटींची कामे झाली आहेत. आता महाविकास आघाडी सरकार जलयुक्‍त शिवार अभियान नव्याने राबविणार का? याकडे दुष्काळग्रस्तांचे लक्ष लागले आहे. 

हे वाचा - पालकमंत्र्यांच्‍या शहरात एसपींचा पुढाकार, दिला इशारा

केवळ धरणे बांधून पाणी अडविण्याला प्राधान्य देण्याऐवजी गत महायुती सरकारने प्रत्येक गावात, डोंगर उतारांवर पाणी अडविण्यासाठी जलयुक्‍त शिवार अभियान 2015 मध्ये राबविली. "सकाळ माध्यम समूहा'ने राज्यभरातील तज्ज्ञांमार्फत "पाणी परिषद' घेतली होती. त्यातून हे अभियान राबविण्याची संकल्पना समोर आली. सातारा जिल्ह्यात 2015-16 वर्षांत 215 गावांची निवड केली होती. 2016-17 मध्ये पुन्हा 210 गावांची निवड झाली. 

दहा वर्षांपासून जास्त काळ पिण्याच्या पाण्यासाठी टॅंकरवर अवलंबून असलेल्या गावांची यामध्ये निवड केली होती. त्या वेळी झालेल्या प्रभावी कामामुळे तत्कालीन जिल्हाधिकारी अश्‍विन मुद्‌गल यांना हे अभियान राजस्थानमध्ये राबविण्यासाठी राज्य शासनाने पाठविले होते. श्री. मुद्‌गल, तत्कालीन मुख्य कार्यकारी अधिकारी डॉ. राजेश देशमुख यांच्यासह जिल्हा प्रशासनाने अथक परिश्रम घेऊन वेळू तलाव जोड, किवळ, चांदक गुळूंब, कापशी, पिंपरी आदी ओढा जोड प्रकल्प अंमलात आणले. 

हेही वाचा - वीरपत्नींचे कुंकू अमर; या परंपरेचा घडेल इतिहास

दुष्काळी भागातील माणगंगा, येरळा, वांगना, वसना, बाणगंगा आदी नद्यांचे पुनरुज्जीवकरण करण्याबरोबर पेशवेकालीन, ब्रिटिशकालीन, सध्याच्या बंधाऱ्यांचे खालीकरण, रुंदीकरणही करण्यात आले. या अभियानात कोरेगाव तालुक्‍यातील वेळे, जायगाव, खटाव तालुक्‍यातील भोसरे, माण तालुक्‍यातील बिदाल, टाकेवाडी, भांडवली आदी गावांनीही राज्यात चमकदार कामगिरी केली. 

आणखी वाचा - मोदींची डिग्री कोणत्‍या विद्यापीठाची

दुष्काळी तालुक्‍यांसाठी जलयुक्‍त शिवार अभियान, विविध स्पर्धांमुळे वरदानच मिळाले. मात्र, नंतरच्या काळात महायुती सरकारने त्याकडे दुर्लक्ष केल्याने हे अभियानही मागे पडत गेले. राज्यात आता शिवसेना, राष्ट्रवादी, कॉंग्रेसच्या महाविकास आघाडीचे सरकार आले असून, ते हे अभियान राबविणार, की नव्याने त्यात बदल करणार, याकडे दुष्काळग्रस्तांचे लक्ष लागले आहे. 

ही झाली महत्त्वाची कामे... 

किवळ ओढा जोड प्रकल्प 
पिंपरी ओढा जोड प्रकल्प 
कापशी ओढा जोड प्रकल्प 
चांदक गुळूंब ओढा जोड प्रकल्प 
वेळू पाझर तलाव जोड प्रकल्प 
नदी पुनरुज्जीवन प्रकल्प 
वावर तिथे ठिबकची पावर 
कम्पार्टमेंट बांधावर तूर लागवड 

"जलयुक्‍त'चा आढावा... 

कामे 17942 
एकूण गावे 725 
खर्च (कोटी) 386
पाणीसाठा (टीसीएम) 114393 
संरक्षित सिंचन क्षेत्र (हेक्‍टर) 89337