आजऱ्यात बांबूच्या कोमच्याची शेती

आजरा : बांबूच्या कोमच्याची आजरा तालुक्यात व्यावसाईक पद्धतीने लागवड करण्यात येत आहे. यंदाच्या वर्षी सुमारे २० एकर क्षेत्रावर ही शेती केली जात असून हे कोमचे हॉटेल व अन्य उत्पादनसाठी पुरवठा केला जाणार आहे. शेतकऱ्यांना याचा लाभ मिळणार आहे. यासाठी शेतकऱ्यांचे प्रबोधनही केले जात आहे.

तालुक्यात हिरण्यकेशी बांबू ग्रामविकास शेतकरी गट बांबूच्या व्यावयासायिक लागवड आणि प्रक्रिया उद्योग निर्मितीसाठी कार्यरत आहे. या गटातर्फे बांबू नर्सरी सुरू करण्यात आली आहे. या नर्सरीतून माणगा, मानवेल, बांबूसा बल्कोवा, बाबूसा टुल्डा, डॅन्ड्रोकॅल्मस ब्रॅाण्डसी, डॅन्ड्रोकॅल्मस अॅस्पर या जातींची लागवड तालुक्यात केली जात आहे. चीन, थायलंड, जपान, ब्रह्मदेश, श्रीलंका, अमेरिका, ब्राझील, मेक्सिको, कोलंबिया या देशात खाद्य पदार्थामध्ये बांबूच्या कोमच्यांचा वापर केला जातो. ईशान्येकडील राज्ये, दक्षिण भारतात व कोकणात बांबूच्या कोमच्यापासून विविध पदार्थ केले जातात. यामध्ये प्रामुख्याने कोमंच्याची भाजी, लोणचे, सूप, बांबू करी हे पदार्थ बनवले जातात.

मुंबईच्या दादर मार्केटसह, कोकणातील अनेक बाजारामध्ये बांबूचे कोमचे विकले जातात. एक किलोसाठी चाळीस ते ऐंशी रुपये दराने विक्री केली जाते. प्रक्रिया केलेले कोमचे तीनशे ते चारशे रुपये किलो दराने विक्री होते. आजरा तालुक्यात चाळीस वर्षांपूर्वी बांबूची कोमचे लोक आवडीने खातात. बांबूचे तांदूळ (बिया) ही खाल्ले जात होते. पण हे कालांतराने मागे पडले; पण आता मात्र याची मागणी जागतिक बाजारपेठेत वाढत चालली आहे. त्यामुळे हिरण्यकेशी बांबू ग्रामविकास शेतकरी गटाने विशेष लक्ष देऊन शेतकऱ्यांचे प्रबोधन व लागवडीचे काम हाती घेतले आहे. त्यामुळे यंदापासून बाबूच्या कोमच्या शेती सुरू केली आहे. सुमारे वीस एकर क्षेत्रात याची लागवड झाली आहे.

कोमचे म्हणजे काय?

दरवर्षी पावसाळ्याच्या सुरवातीला बांबू रुजून नवीन कोंब येतात. या कोवळ्या, मासल व मऊ कोंबाना कोमचे असे म्हटले जाते. हे कोमचे भाजीसह विविध खाद्य पदार्थांसाठी वापरले जातात. यामध्ये औषधी गुणधर्मासह न्युट्रियन्स, व्हीटॅमीन्स, मिनरल्स, फायबर आणि अॅन्टी ऑक्सीडेंन्ट असतात. तसेच फॅट व कॅलरी अत्यंत कमी प्रमाणात असतात. अनेक पोषक तत्त्‍वांनी युक्त असलेल्या बांबूच्या कोंबाना सुपर फूड असेही म्हटले जाते.