James Bond Girls : बेफिकीर जेम्स बॉन्ड अन् तितक्याच बोल्ड अँड ब्यूटिफुल 'बॉन्ड गर्ल्स'!

प्रसाद नामजोशीबॉन्ड गर्ल्सच्या भोवती अनेक आख्यायिका आहेत. त्या सगळ्या प्रश्नांची उत्तरं शोधणं मजेशीर आणि तेवढंच आश्चर्यकारक आहे. या मालिकेत आपण एकेका बॉन्ड गर्लच्या मागं बॉन्डच्याच चिकाटीनं जाण्याचा प्रयत्न करणार आहोत. त्यामुळे निदान वाचनाचा आनंद आपल्याला नक्कीच मिळेल. कारण ‘डायमंड’सारख्याच बॉन्ड गर्ल्स आर फॉरएव्हर, अर्थात बॉन्ड गर्ल है सदा के लिए! .‘टॅढँ...टॅढँ...टॅढँटॅढँटॅढँ...टॅढँटॅढँ....टॅढँढँढँढँ.....’ हे सूर ऐकू आले, की मराठी चित्रपटातला हिरो कुणाचातरी अत्यंत विनोदी पद्धतीनं पाठलाग करतोय असं चित्र एकेकाळी डोळ्यांसमोर उभं राहायचं. हा ‘एकेकाळ’ बालपणीचा आणि म्हणूनच अत्यंत खडतर असा होता. त्यानंतर वय वाढत गेलं. अर्थात त्यासाठी विशेष कष्टांची गरज पडली नाही. मात्र वाढत्या वयाबरोबर मराठी विनोदी चित्रपटांच्या वर्गातून खिडकीपलीकडची दृश्यं आकर्षित करू लागली आणि ही सुरावट आपल्याकडेच नाही, तर जगभरात अनेक ठिकाणी चोरून किंवा राजरोसपणे वापरली जाते हे लक्षात आलं. आणि या सुरांसरशी डोळ्यांपुढे उभा राहू लागला बॉन्ड! येस, तोच तो बॉन्ड... जेम्स बॉन्ड! आता बालपणी लक्षात राहिलेल्या या सुरांचा खरा मालक आपल्याला सापडलेला आहे, तर त्याच्या मागं गुमान जावं की नाही? पण तेही नाही, कारण बॉन्डपटाची खरी मजा या पिंक पँथरच्या सुरावटींमध्येही नाही आणि बेफिकीर बॉन्डमध्येही नाही हे हळूहळू लक्षात यायला लागलं आणि डोळे व्यापूनही दशांगुळे उरून हृदयाशी ठसठसत राहिल्या त्या बॉन्डच्या नायिका- बोल्ड ॲण्ड ब्यूटिफुल, बॉन्ड गर्ल्स!बॉन्ड गर्ल्स म्हटलं की डोळ्यांपुढे येतात त्या नेमक्या शरीराच्या, किमान कपड्यांच्या आणि नुसत्या कटाक्षानं आपली नजर खिळवून ठेवणाऱ्या सौंदर्यवती. मग ती तोकड्या बिकिनीतून फेसाळत्या समुद्रातून बाहेर येणारी डॉक्टर नोमधली अर्सुला अँड्रेस असो, सोनेरी रंगात संपूर्ण शरीर रंगवलेली गोल्डफिंगरमधली शिर्ले एटन असो, डॉक्टर नोमधल्या हनी रायडरच्या आठवणी जागवणारी डाय अनादर डेमधली हॅले बेरी असो किंवा अगदी अलीकडची आणि चक्क चक्क पहिल्यांदाच बॉन्डच्या मुलीची आई झालेली लिया सिदू असो! बॉन्ड गर्ल्सच्या प्रतिमा या सगळ्यांनी मिळून प्रेक्षकांच्या मनात पक्क्या केल्या आहेत.मात्र कमनीय शरीर आणि तोकडे कपडे एवढीच बॉन्ड गर्ल्सची ओळख आहे, असं म्हणणं म्हणजे त्यांच्यावर अन्याय केल्यासारखं होईल. कारण सगळ्या बॉन्डपटांमध्ये या बॉन्ड गर्ल्स बॉन्डच्या टिनपाट नायिका म्हणून येत नाहीत. बहुसंख्य चित्रपटांत तर या अत्यंत बुद्धिमान, एखाद्या हेरखात्याच्या विशेष कामगिरीवर आलेल्या असतात. अनेकदा त्या खलनायिकेचंही रूप घेऊन येतात. तरीसुद्धा त्यांचं दिसणंच लक्षात राहण्याचं कारण म्हणजे, मुळात चित्रपटात कथेच्या मानानं त्यांची पात्रं अतिशय मर्यादित स्वरूपात येतात. शिवाय बहुतेक वेळा एक बॉन्ड आणि दोन-तीन बॉन्ड गर्ल्स अशी असमान विभागणी असते, त्यामुळे बॉन्ड गर्ल्स प्रेक्षकांच्या लक्षात राहतात त्या केवळ एक सेक्स सिंबॉल म्हणूनच.इयान फ्लेमिंग या जेम्स बॉन्डच्या कादंबरीकारानं खरंतर या बॉन्ड गर्ल्स मनापासून रंगवल्या. स्वतः इयान हा त्याच्या बॉन्डसारखाच रंगेल आणि धाडसी होता. आपल्या आयुष्याचे रंग बॉन्डच्या माध्यमातून त्यानं अधिक भडक प्रमाणात रंगवले. त्याच्या जवळजवळ सर्वच कादंबऱ्यांमध्ये किमान एकातरी बॉन्ड गर्लचं वर्णन हटकून येतंच. .ब्रँड-बॉन्डगर्ल!वेगवेगळ्या कथांमधून येणाऱ्या फ्लेमिंगच्या या सगळ्या बॉन्ड गर्ल्समध्ये नेहमीच काही साधर्म्य हे असतंच. बॉन्ड गर्ल्सचं वय साधारण पंचविशीच्या आसपास असतं. दिसायला अत्यंत देखण्या. बहुतेक वेळा त्यांच्या कमनीय बांध्यावर असलेल्या किमान कपड्यांवर मोजकी ज्वेलरी किंवा जाड कातडी बेल्ट असतो, तर काहींचं पहिलं दर्शनच अंतर्वस्त्रांसह होतं! विशेष म्हणजे बहुतेकजणींना मेकअपची आवड नसते. एवढंच नाही तर त्यांची नखंही लांबलचक वाढवलेली नसतात, तर व्यवस्थित कापलेली आणि बिना नेलपॉलिशची असतात. केस बहुधा नैसर्गिक, क्वचित सामान्य हेअरकट, पण खांद्यावर रुळणारे मोकळे असे. अर्थात या केसांचा रंग लाल, सोनेरी, काळा असा कुठलाही असू शकतो. अनेकदा तर ते तपकिरी किंवा काळपट निळेही दिसले आहेत. (त्यामुळे बॉन्डची आवड ‘ब्लाँड’ असते असा गैरसमज नसावा. कळावे, लो.अ.!) त्यांच्यामधली आणखी एक समानता म्हणजे त्यांचे डोळे निळे आणि टपोरे असतात, चेहरा जरासा रुंद असतो. सौंदर्यातली नाजूक जिवणी,कोमल अंगकाठी वगैरे भानगडी फ्लेमिंगला मान्य नसाव्यात. त्याच्या सौंदर्याच्या कल्पना ‘बांधेसूद आणि भरपूर’ या पायावरच आधारित आहेत. शत्रूच्या गोटात कार्यरत असणाऱ्या या अप्सरा एखाद्या खास मिशनवर असतात. क्वचित स्वतःच खलनायिका असतात, तर बहुतेक वेळी मुख्य खलनायकाची साहाय्यक किंवा अंगवस्त्र म्हणून काम करत असतात. काही प्रेक्षकांच्या डोळ्यांना गार वाटावं म्हणून चित्रपटात येतात, तर इतर काही बॉन्डबरोबर थेट त्याच्या मोहिमेतच सहभागी झालेल्या असतात. बॉन्डच्या चित्रपटात आणखी दोन स्त्री-पात्रं वारंवार येतात. एक म्हणजे त्यांची बॉस ‘एम’ आणि दुसरी म्हणजे एमची सेक्रेटरी असलेली ‘मिस मनीपेनी’. बॉन्ड आपल्या अंगभूत गुणधर्मानुसार यांच्याशीही लगट करतो, पण या दोघींना सहसा बॉन्ड गर्ल मानण्याची पद्धत नाही.कॅसिनो रोयाल ही फ्लेमिंगची पहिली बॉन्ड-कादंबरी. (बॉन्ड-चित्रपटांना ‘बॉन्डपट’ हे नाव मराठी रूढ आहे तर बॉन्ड-कादंबरीला ‘बॉन्डंबरी’ म्हणायला काय हरकत आहे? असो.) यातली नायिका व्हेस्पर लिंड ही या सगळ्या वैशिष्ट्यांसह आपल्यापुढे येते आणि अस्सल बॉन्ड गर्ल कशी असावी याचा एक प्रकारचा आदर्श पुढच्या सगळ्या बॉन्ड गर्ल्सपुढे ठेवते.या बॉन्ड गर्ल्स जगभरातल्या अनेक भागातून बॉन्डच्या मार्गात आलेल्या आहेत. भारतासह आफ्रिका, जपान, चीन, रशिया, युगोस्लाव्हिया, पोलंड, मलेशिया, आयर्लंड, अमेरिका, इस्राईल यांसारख्या अनेक देशांच्या त्या नागरिक आहेत. गोरेपणा म्हणजेच सौंदर्य ही व्याख्या मुळात फ्लेमिंगलाच मान्य नसल्यामुळे बॉन्डलाही अर्थातच मान्य नाही. त्यामुळे या तरुणी देश, वर्ण आणि वंश याच्यापलीकडल्या असतात मात्र स्वतंत्र व्यक्तिमत्त्वाच्या, बुद्धिमान, जराशा गूढ आणि बऱ्याचशा धोकादायक! .कुठल्यातरी जागतिक दर्जाच्या गुप्त कामगिरीबरोबरच जेम्स बॉन्डला या बॉन्ड गर्ल्सना वाचवण्याचा साइड बिझनेसही सतत करावा लागतो. आणि बॉन्ड हा मुळातच बॉन्ड असल्यामुळे तो आनंदानं हे महान कार्य करतोही. बॉन्ड गर्ल्सचं आणखी एक वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांची नावं. पुरुषांना आकर्षित करतील अशी सूचक नावं त्यांची असतात. पूसी गॅलोर (गोल्डफिंगर), हनी रायडर (डॉक्टर नो), होली गुडहेड (मूनरेकर) प्लेन्टी ओ’टूल (डायमंड्स आर फॉरएव्हर), मेरी गुडनाईट (द मॅन विथ द गोल्डन गन), झेनिया ऑनअटॉप (गोल्डन आय), ऑक्टोपसी (ऑक्टोपसी) ही काही नावं उदाहरणादाखल. (जिज्ञासूंनी अधिक शोध घ्यावा!)सन १९६२मध्ये आलेला डॉक्टर नो हा पहिला बॉन्ड पट आणि त्यातली हनी रायडर (अर्सूला अँड्रेस) ही पहिली बॉन्ड गर्ल. खरंतर त्या चित्रपटात सिल्विया ट्रेंच (युनिस गेसन) आणि मिस टारो (झेना मार्शल) ही आणखी दोन पात्रं होती. मात्र त्यांना ‘पहिल्या’ कुणी म्हणत नाही. कदाचित अर्सूला अँड्रेसचं ग्लॅमर आणि चित्रपटात पांढऱ्या बिकिनीवर समुद्रातून झालेली आणि म्हणूनच गाजलेली तिची एंट्री हेही एक कारण असेल. अनेक अभिनेत्रींनी आपली कारकीर्द बॉन्ड गर्ल म्हणून सुरू केलेली आहे, तर अनेकींनी ऐन भरात असताना बॉन्ड गर्ल म्हणून पडद्यावर धमाका केला आहे. द अव्हेंजर्स या टीव्ही मालिकेमुळे इंग्लंडमध्ये स्टार झाल्यानंतर डायना रिग आणि हॉनर ब्लॅकमन यांनी अनुक्रमे ऑन हर मॅजेस्टीज् सिक्रेट सर्व्हिस आणि थंडरबॉल हे बॉन्डपट केलेत. लुईस ॲण्ड क्लार्क : द न्यू अँडव्हेंचर्स ऑफ सुपरमॅन या टीव्ही मालिकेमुळे घराघरात पोहोचलेली टेरी हॅचर टुमॉरो नेव्हर डाइज या बॉन्डपटासाठी निवडली गेली. त्यानंतर ती डेस्परेट हाऊसवाइव्ह्स या मालिकेत झळकली. आज हॉलिवूडमधल्या अत्यंत महागड्या अभिनेत्रींमध्ये तिचं नाव घेतलं जातं. डाय अनादर डे या बॉन्डपटासाठी चित्रीकरण करत असतानाच हॅले बेरीला तर मॉन्स्टर्स बॉल या चित्रपटातील भूमिकेसाठी चक्क सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा ऑस्कर पुरस्कार मिळाला होता. या बॉन्डपटातलं तिचं नाव ‘जिंक्स’ आहे, हा आणखी योगायोग! नेव्हर से नेव्हर अगेन या बॉन्डपटाची नायिका किम बासिंजर ही सगळ्यात लकी बॉन्ड गर्ल समजली जाते. कारण हा बॉन्डपट केल्यानंतर तिला एल.ए. कॉन्फिडेन्शियल, बॅटमॅन आणि एट माईल यांसारखे गाजलेले चित्रपट मिळाले. एवढंच नाही तर त्यातल्या एल.ए. कॉन्फिडेन्शियलसाठी सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा ऑस्कर पुरस्कारही मिळाला..अर्थात हे सन्माननीय अपवाद. बहुतेक वेळा बॉन्ड गर्ल व्हा आणि अभिनयाची कारकीर्द संपवा असा त्यांना शाप आहे की काय अशी शंका यावी! ज्यादिवशी अर्सूला अँड्रेस पहिली बॉन्ड गर्ल म्हणून पडद्यावर आली, त्या दिवसापासून बॉन्ड गर्ल्सची चर्चा सुरू झाली ती आजही थांबायला तयार नाही. हॉलिवूडपासून खूप दूर असलेल्या पण जगभरातल्या प्रेक्षकांना या ना त्या निमित्तानं आकर्षून घेणाऱ्या हिंदी चित्रपटसृष्टीपर्यंत ही चर्चा येऊन पोहोचलेली आहे. त्यामुळे आता पुढची बॉन्ड गर्ल कोण असेल याला उत्तर म्हणून कधी ऐश्वर्या, दीपिका, प्रियांका यांची नावं चर्चेत असतात तर कधी स्लमडॉग मिलियनेर या बॉलिवूड स्टाइलच्या हॉलिवूडपटातली नायिका फ्रिदा पिंटोला या रोलसाठी ऑफर मिळाल्याची बातमी येते. फ्रिदा असो, दीपिका असो किंवा आणखी कुणी असो, बॉन्ड गर्ल या ग्लॅमरस ‘ब्यूटी विथ ब्रेन’ची वाट सिनेप्रेमींकडून नेहमीच बघितली जाईल. कदाचित म्हणूनच ‘who will be the next bond girl’ एवढं जरी गूगल सर्च केलं, तरी सुमारे सत्तावन्न कोटींच्या वर संदर्भ गूगलमहाराज आपल्या डोळ्यांपुढे आणून नाचवतात.या बॉन्ड गर्ल्सच्या भोवती अनेक आख्यायिका आहेत. यांची निवड होते कशी? एकदा बॉन्ड गर्ल म्हणून काम मिळाल्यावर त्यातल्या बहुतेक नट्या जातात कुठे? त्यांच्या करिअरला गती मिळण्यापेक्षा बहुतेकजणी छोटी मोठी कामं का करत जगतात? बॉन्ड गर्लची भूमिका हा शाप की वरदान? पडद्यावरचं त्यांचं ग्लॅमरस आयुष्य चित्रपट संपला की कसं असतं? चित्रपटात कुठल्याही बॉन्ड गर्लमध्ये बॉन्ड भावनिकरित्या गुंतत नाही, पण मग या बॉन्ड गर्ल मनानं कुठे गुंततात? या सगळ्या प्रश्नांची उत्तरं शोधणं मजेशीर आणि तेवढंच आश्चर्यकारक आहे. या मालिकेत आपण एकेका बॉन्ड गर्लच्या मागं बॉन्डच्याच चिकाटीनं जाण्याचा प्रयत्न करणार आहोत. त्यामुळे इतर कोणता नसला तरी वाचनाचा आनंद आपल्याला नक्कीच मिळेल. कारण ‘डायमंड’सारख्याच बॉन्ड गर्ल्स आर फॉरएव्हर, अर्थात बॉन्ड गर्ल है सदा के लिए!तेव्हा तयार व्हा. हातात पिस्तूल घेऊन नळीत फुंकर मारा. म्हणा, माय नेम इज बॉन्ड. जेम्स बॉन्ड.टॅढँ...टॅढँ...टॅढँटॅढँटॅढँ...टॅढँटॅढँ....टॅढँढँढँढँ.....(लेखक चित्रपट दिग्दर्शक, पटकथाकार व चित्रपटकला अध्यापक आहेत.)-----------------------.IPL लिलावात पंजाब किंग्जला नकोसा, तरीही मैदानावर हवासा ठरलेला तो क्रिकेटपटू कोण?.ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.