Bond Girls : क्लॉडिन ऑगर कृष्णधवल डॉमिनो!

प्रसाद नामजोशीवयाच्या अवघ्या सतराव्या वर्षी ‘मिस वर्ल्ड’चा दुसऱ्या क्रमांकाचा किताब मिळवणारी फ्रान्सची सौंदर्यानं मुसमुसलेली क्लॉडिन ऑगर नावाची नवयौवना बॉन्डच्या निर्मात्यांनी हेरली नसती तरच नवल होतं. बॉन्डची भूमिका करणाऱ्या शॉन कॉनरीनंही तिला ‘चार्मिंग आणि अनस्पॉइल्ड’ असं म्हटलं होतं..‘आम्हा फ्रेंच मुलींना का कोण जाणे पण हॉलिवूडमध्ये हवी तशी संधी मिळत नाही. स्वीडिश आणि जर्मन अभिनेत्री मात्र इथं चांगला जम बसवतात. पण तरी मी इथं येते. हॉलिवूडला यायला मला आवडतं. रोमच्या ट्रेवीमधल्या कारंज्यात नाणं टाकलं, की आपल्याला पुन्हा तिथं जायला मिळतं, असा आम्हा युरोपियन लोकांना विश्वास आहे. तसं हॉलिवूडला आले, की जाताना सांता मोनिका घाटावर जाऊन पाण्यामध्ये मी एक नाणं टाकते. आणि बघा ना, मी दरवर्षी इथं येतेही...’ लॉस एंजेलिस टाइम्सला क्लॉडिन ऑगर हे सगळं सांगत होती त्यालाही आता अनेक वर्षं लोटली आहेत. तेव्हा ती एक्केचाळीस वर्षांची होती आणि थंडरबॉलमध्ये डॉमिनोची भूमिका साकारूनही वीस वर्षं झाली होती. तरीसुद्धा २०१९मध्ये तिचे निधन झाले तेव्हा वयाच्या अठ्ठ्याहत्तराव्या वर्षीही तिची ओळख होती बॉन्ड गर्ल म्हणूनच!वयाच्या अवघ्या सतराव्या वर्षी ‘मिस वर्ल्ड’चा दुसऱ्या क्रमांकाचा किताब मिळवणारी फ्रान्सची ही सौंदर्यानं मुसमुसलेली नवयौवना बॉन्डच्या निर्मात्यांनी हेरली नसती तरच नवल होतं. बॉन्डची भूमिका करणाऱ्या शॉन कॉनरीनंही तिला ‘चार्मिंग आणि अनस्पॉइल्ड’ असं म्हटलं होतं. आणि कॉनरी म्हणजे येता-जाता आपल्या हिरॉइन्सचं कौतुक करणारा गावठी स्टार नव्हे. मोजून मापून बोलणारा होता तो. त्यामुळे त्यानं कौतुक केलेली क्लॉडिन चित्रपटभर आणि पुढे आयुष्यभरही चार्मिंग राहिली. आपल्या आवडत्या दहा बॉन्ड गर्ल्सच्या यादीत बहुतेकांनी तिला स्थान दिलं. याला निमित्त ठरली ती इयान फ्लेमिंगची थंडरबॉल नावाची कादंबरी आणि त्याच नावानं तयार झालेला बॉन्डपट. हे वर्ष होतं १९६५.थंडरबॉल कादंबरीची नायिका होती डॉमिनेटा विटाली. ही मूळ इटलीची. सिनेमा करताना तिचं पुन्हा बारसं झालं डॉमिनिका पालाझी या नावानं. हे पात्र जेव्हा एक फ्रेंच अभिनेत्री साकारणार आहे हे ठरलं, तेव्हा तिचं दिसणं पात्राला अनुरूप व्हावं म्हणून डॉमिनिका पालाझी या इटालियन नावाचं डॉमिनिक डेरवल असं फ्रेंच नामकरण करण्यात आलं. बॉन्ड गर्लच्या काल्पनिक पात्रासाठीसुद्धा अभिनेत्रीची चेहरेपट्टी आणि पात्राचं नाव जुळावं म्हणून तिकडं एवढी काळजी घेतली जाते! आणि आमच्याकडे मणीपुरी चेहरेपट्टी असलेल्या खऱ्याखुऱ्या मेरी कोमची भूमिका पंजाबी तोंडावळ्याची प्रियांका चोप्रा साकारते आणि मूळ मेरी कोमला आयुष्यभर बॉक्सिंग करून मिळाले नसतील एवढे पैसे आणि कौतुक एक सिनेमा करून पदरात पाडून घेते. चालायचंच असं म्हणून आपणही चालवून घेतो. असो..थंडरबॉल चित्रपटात डॉमिनिक डेरवलचा उल्लेख अर्थातच डॉमिनो एवढाच केला गेला. डॉमिनो म्हणजे आपण खेळताना वापरतो तो पांढऱ्यावर काळे ठिपके असलेला फासा. सिनेमातलं हे पात्र डॉमिनोसारखं दिसावं म्हणून तिच्या बिकिनीचं डिझाईनही काळं-पांढरं केलं होतं. अगदी पहिल्यांदा ती बॉन्डला भेटते तेव्हा पूर्ण काळ्या रंगाच्या बिकिनीमध्ये दिसते, मग पुढच्या दोन दृश्यांमध्ये ‘डॉमिनो’ बिकिनीत दिसते आणि चित्रपटाच्या शेवटी ती बॉन्डला वाचवते तेव्हा पूर्ण पांढऱ्या पेहरावामध्ये दिसते.जणू आधी खलनायकाची सहकारी, मग बॉन्डकडे झुकलेली आणि शेवटी पूर्ण सत्याच्या बाजूनं असा तिच्या पात्रातला बदलच या तिच्या पेहरावातून दिग्दर्शकाला सुचवायचा आहे. मुळातच सुंदर असलेली क्लॉडिन काळ्या-पांढऱ्या रंगातल्या बिकिनीमध्ये पडद्यावर अवतरली, तेव्हा पडद्यावरच्या बॉन्डसह पडद्यापुढच्या प्रेक्षकांनाही ती आवडून गेली असणार!थंडरबॉल या बॉन्डपटातली ही डॉमिनो खरंतर एमिलिओ लार्गो या खलनायकाचं अंगवस्त्र म्हणून चित्रपटात येते. समुद्रात पोहत असताना तिचा पाय प्रवाळांत अडकतो आणि बॉन्ड तिला सोडवतो.मग अर्थातच ती त्याच्या प्रेमात पडते. तिच्या भावाचा मारेकरी लार्गोच आहे हे मात्र बॉन्ड तिला पटवून देतो. बॉन्डकडे ती आकर्षित होत असतानाच लार्गोचा दुष्टपणाही तिला उमजू लागतो. आपल्या भावाच्या या मारेकऱ्याला बॉन्डनं मारावं अशी तिची इच्छा आहे. मात्र चित्रपटाच्या शेवटी जेम्स बॉन्ड लार्गोच्याच यॉटवर त्याच्या ताब्यात सापडतो. अर्थात बॉन्डपटाला साजेशी बोटीवरची पुरेशी हाणामारी होऊन मगच! आता तावडीत सापडलेल्या निःशस्त्र बॉन्डला हातातल्या बंदुकीनं लार्गो उडवणार तोच लार्गो खाली कोसळतो. त्याच्या पाठीत मासेमारी करताना वापरतात त्या हार्पूनचा टोकदार बाण घुसतो आणि हातात हार्पून घेऊन उभी असलेली दिसते ती डॉमिनो! या चित्रपटात बॉन्ड गर्ल केवळ बॉन्डच्या ‘काम’गिरीला हातभार लावण्यापुरती मर्यादित नाही, तर प्रत्यक्ष बॉन्डच्या कामगिरीत सक्रिय सहभागी होतेच. शिवाय बॉन्डचा जीव वाचवून खलनायकाचा शेवटही तिच्या हातून होतो. या भानगडीत यॉटचं संतुलन ढळतं आणि बॉन्ड डॉमिनोला घेऊन समुद्रात उडी मारतो. तिकडे यॉटचा दगडावर आपटून स्फोट होतो आणि आकाशातून आलेल्या सीआयएच्या बी सेव्हन्टीन या बॉम्बर विमानाला बॉन्ड दोरीने लटकतो, अर्थात डॉमिनोला मिठीत घेऊन!बॉन्ड गर्ल म्हणून प्रचंड लोकप्रियता मिळवलेल्या क्लॉडिन ऑगरचा जन्म पॅरिसमधला. अगदी तारीखच सांगायची, तर २६ एप्रिल १९४१. संगीत आणि नृत्य प्रशिक्षणासाठी प्रसिद्ध असलेल्या पॅरिस कंझर्व्हटरीमध्ये तिनं नाट्यप्रशिक्षण घेतलं. प्रशिक्षण घेत असतानाच तिनं तिच्या अभिनय कारकिर्दीला सुरुवात केली आणि त्याच वेळी लग्नही करून टाकलं. तिचं वय त्यावेळी होतं अठरा. पिएर गासपार्ड व्ही या फ्रेंच लेखक-दिग्दर्शकाला नवरा म्हणून तिनं निवडलं तेव्हा पिएरचं वय होतं ४३ वर्षं. हे लग्न चक्क दहा वर्षं टिकलं. त्याच्या अनेक चित्रपटांमध्ये तिनं कामही केलं. त्यापैकी ल मास्क द फर आणि काली युग: गॉडेस ऑफ व्हेंजन्स ही दोन महत्त्वाची नावं. त्यातला काली युग : गॉडेस ऑफ व्हेंजन्स हा एक इटालियन काल्पनिक चित्रपट होता, तर १९६२साली आलेला ल मास्क द फर (अर्थ : पोलादी मुखवटा) हा चित्रपट अलेक्झांडर ड्युमास या कादंबरीकाराच्या द विकॉम्ट ऑफ ब्रिजलॉन- टेन इयर्स लेटर या कादंबरीवर आधारित होता. तब्बल दोनशे अडुसष्ट पानांची ही कादंबरी १८५०मध्ये प्रसिद्ध झाली होती. भारतीय वाचकांना हा लेखक त्याच्या थ्री मस्केटियर्समुळे परिचित आहे. या चित्रपटापूर्वी जीन कॉकट्यू या फ्रेंच लेखक-दिग्दर्शकानं क्लॉडिनला टेस्टामेन्ट ऑफ ऑरफियस या १९६० सालच्या कृष्णधवल चित्रपटात एक भूमिका मिळवून दिली होती. तिचा सगळ्यात गाजलेला चित्रपट म्हणजे थंडरबॉलच. नेहमीप्रमाणे निकी व्हॅनडर झीलनं तिचा इंग्रजी आवाज डब केलेला आहे. डॉक्टर नो ते मूनरेकर या सगळ्या बॉन्डपटांमधल्या बहुतेक सगळ्या इंग्रजेतर बॉन्ड गर्ल्सना निकीचाच आवाज लाभला आहे!क्लॉडिन पुढे १९६६मध्ये ट्रिपल क्रॉस या चित्रपटात ख्रिस्तोफर प्लमर आणि यूल ब्रायनर यांच्यासोबत झळकली. दुसऱ्या महायुद्धाच्या पार्श्वभूमीवर हा चित्रपट तयार करण्यात आला होता. क्लॉडिननं एकूण तीन बॉन्ड गर्ल्सबरोबर वेगवेगळे चित्रपट केलेत. पहिली बॉन्ड गर्ल अर्सुला अँड्रेसबरोबर एनिवन कॅन प्लेमध्ये ती होती आणि ब्लॅक बेली ऑफ टारांटुला चित्रपटातल्या बार्बरा बोशे आणि बार्बरा बॅच या दोघी पुढे बॉन्ड गर्ल झाल्या!सन १९६९मध्ये पिएरपासून विभक्त झाल्यावर क्लॉडिननं १९८४मध्ये पीटर ब्रेन्ट या ब्रिटिश व्यावसायिकाशी लग्न केलं. २००८मध्ये पीटरचा मृत्यू होईपर्यंत ते एकत्र होते. १९९७पर्यंत फ्रेंच, इटालियन भाषेतले छोटेमोठे चित्रपट क्लॉडिन करत राहिली. १८ डिसेंबर २०१९ला दीर्घ आजारानं तिचं निधन झालं..थंडरबॉल कादंबरी १९६१मध्ये प्रकाशित झाली आणि केविन मॅकक्लोरी आणि जॅक व्हिटींहॅम या दोन लेखकांनी इयान फ्लेमिंगवर चोरीचा खटला दाखल केला. जेम्स बॉन्डच्या चित्रपटासाठी म्हणून आम्ही लिहिलेल्या पटकथेवर थंडरबॉल ही कादंबरी बेतलेली आहे असा त्यांचा दावा होता. त्यामुळे नंतर त्यांनाही कादंबरीचं लेखनश्रेय देण्यात आलं. नव्वद लाख डॉलरमध्ये तयार झालेल्या या चित्रपटानं चौदा कोटी डॉलरचा व्यवसाय केला! तोही १९६५साली! हा चित्रपट व्यावसायिक दृष्टीनं बॉन्डपटांमध्ये अत्यंत यशस्वी चित्रपट समजला जातो. शिवाय जॉन स्टीअर्सला व्हिज्युअल इफेक्टसाठी ऑस्करही मिळालं. त्या पठ्ठ्यानं एका इफेक्टसाठी मृत शार्क आणायच्या ऐवजी चक्क जिवंत शार्क आणला होता. त्या पाण्यात उडी घ्यायला स्टंटमन बिल कमिंग घाबरला आणि त्यानं पाण्यात उडी मारायच्या एका दृश्यासाठी अडीचशे डॉलर्स जादा मागितले. ते जॉननं दिले आणि नंतर ऑस्कर पदरात पाडून घेतलं!थंडरबॉल या कादंबरीवरून एकूण दोन चित्रपट झालेत. पहिला क्लॉडिन ऑगरनं डॉमिनोची भूमिका केलेला हा थंडरबॉल आणि दुसरा त्यानंतर वीस वर्षांनी नेव्हर से नेव्हर अगेन या नावानं आला. त्यात डॉमिनोची भूमिका किम बेझिंगर या अभिनेत्रीनं केली होती. कादंबरी एकच. चित्रपट दोन. भूमिका एक. अभिनेत्री दोन. मात्र या दोघींचंही नशीब वेगवेगळं होतं. किम बेझिंगरनं डॉमिनो साकारल्यानंतर पुढे तिच्या अभिनयाचा आणि कारकिर्दीचा आलेख उंचावतच गेला आणि अगदी ऑस्करपर्यंत पोहोचला. तर क्लॉडिन ऑगर मात्र शेवटपर्यंत एक अतिशय सुंदर आणि लोकप्रिय बॉन्ड गर्ल एवढ्या ओळखीपुरतीच मर्यादित राहिली! ना तिच्या नशिबी मोठे चित्रपट आले, ना ऑस्करसारखे पुरस्कार. चित्रपट क्षेत्रामध्ये नशिबाचा भाग म्हणतात तो हाच. ‘बॉन्ड गर्ल ः शाप की वरदान’ या निबंधाच्या पूर्वार्धामध्ये द्यावयाचं क्लॉडिन ऑगर हे उदाहरण क्रमांक एक!(प्रसाद नामजोशी चित्रपट दिग्दर्शक, पटकथाकार व चित्रपटकला अध्यापक आहेत.)

Bond Girls : क्लॉडिन ऑगर कृष्णधवल डॉमिनो!

Related Stories