Pearl and Beauty : कालातीत सौंदर्य

संजीव गुजरमोत्यांना समृद्ध इतिहास आहे आणि ते सौंदर्य व समृद्धीचे प्रतीक आहेत. प्राचीन राजघराण्यांपासून ते आधुनिक फॅशन ट्रेंड्समध्ये मोत्यांना नेहमीच पसंती लाभली आहे. पारंपरिक महाराष्ट्रीय दागिने असोत किंवा कंटेम्पररी डिझाईन्स असोत, मोती नेहमीच आकर्षक दिसतात. .मोत्यांनी हजारो वर्षांपासून मानवाला मोहित केले आहे. इतर रत्नांच्या तुलनेत कटिंग आणि पॉलिशिंग आवश्यक नसलेला मोती अद्वितीयच. थेट ऑइस्टरमधून येणारे मोती परिपूर्ण आणि चमकदार असतात. मोत्यांची सर्वात जुनी नोंद आढळते ती चीनमधली, इ.स.पूर्व २३००च्या सुमारासची. राजघराण्यांमध्ये भेटवस्तू म्हणून मोती दिले जायचे. प्राचीन रोम आणि इजिप्तमध्येही मोत्यांना खूप महत्त्व होते. इजिप्तची सम्राज्ञी क्लिओपात्रा तिच्या मोतीप्रेमासाठी प्रसिद्ध होती.भारतातही परंपरागत दागिन्यांच्या समृद्ध वारशामध्ये मोत्यांना विशेष स्थान आहे. राजे आणि महाराण्यांच्या मुकुटांच्या आणि वस्त्रांच्या सजावटीसाठी मोती वापरले जायचे.हैदराबादला ‘मोत्यांचे शहर’ म्हटले जाते, कारण हे शहर ४०० वर्षांपासून मोत्यांच्या व्यापाराचे प्रमुख केंद्र आहे. मोत्यांचा संग्रह ही हैदराबादच्या निजामाची एक ओळख होती. या संग्रहात मोती जडवलेले खंजीर, बेल्ट आणि पगड्याही होत्या.महाराष्ट्रीय दागिन्यांमध्ये मोतीमहाराष्ट्रीय दागिने त्यांच्या अनोख्या डिझाईन्स आणि सांस्कृतिक महत्त्वासाठी प्रसिद्ध आहेत आणि या परंपरेत मोती महत्त्वाची भूमिका बजावतात. महाराष्ट्रीय नववधूंनी परिधान केलेली नथ अनेकदा मोत्याचे ऐश्वर्य दाखवते. मोत्यांचा आणखी एक लोकप्रिय दागिना म्हणजे तन्मणी! मोत्यांच्या अनेक पदरांपासून तयार होणारा तन्मणी चोकर नेकलेस आहे. तन्मण्यांमध्ये कधीकधी पाचू व सोन्याचे मणीही वापरले जातात. नथ असो अथवा तन्मणी, हे अलंकार केवळ दागिने नसून त्यांना विशेष असे सांस्कृतिक आणि कौटुंबिक महत्त्व आहे, कारण बहुतेकदा ते पिढ्यानपिढ्या वापरले जातात. सध्या चिंचपेटी, कल्याणी तोडे किंवा रामराज्य तोडे, तन्मणी खोड आणि कोल्हापुरी साज यांसारखे मोत्यांचे महाराष्ट्रीय दागिने विवाहसोहळ्यांमध्ये खूप लोकप्रिय ठरत आहेत..मोत्यांचे सध्याचे प्रकारसध्या दागिन्यांमध्ये चायना मोती व जपान मोती मोठ्या प्रमाणात वापरले जातात. चीन व जपानमध्ये मोत्यांचे उत्पादन (पर्ल फार्मिंग) फार मोठ्या प्रमाणात होते. त्यामध्ये आपल्याला हव्या त्या शेप व साइजमध्ये, तेही नैसर्गिक पद्धतीने मोती तयार केले जातात. चायना मोती हे जपानी कल्चर्ड मोत्यांपेक्षा तुलनेने स्वस्त असतात व दागिन्यांमध्ये त्याचा वापर फार मोठ्या प्रमाणात व उत्कृष्ट पद्धतीने करता येतो. आजकाल भारतामध्येही मोत्यांची शेती मोठ्या प्रमाणात होते. इराकमधील बसरा शहरातील मोती पूर्वापार प्रसिद्ध आहेत. ते अतिशय महाग आणि सध्या दुर्मीळ आहेत. त्यांची किंमत काही लाखांमध्ये असते. हे मोती ‘बसरा मोती’ म्हणून जगात प्रसिद्ध आहेत. ते आकाराने सहसा वेडेवाकडे असतात. मोत्यांच्या आकारानुसार बटण पर्ल्स, राइस पर्ल्स, राउंड पर्ल्स व खाक्या पर्ल्स सध्या उपलब्ध आहेत.गोड्या पाण्यातील मोत्यांचा उदयआजकाल मोत्याच्या दागिन्यांच्या बाजारपेठेत गोड्या पाण्यातील मोत्यांचा (फ्रेश वॅाटर पर्ल) वापर सुमारे ७५ टक्क्यांपर्यंत वाढला आहे. गोड्या पाण्यातील मोत्याचे दागिने परवडणारेही असतात आणि सुंदर व आकर्षकही दिसतात. सौंदर्याशी तडजोड न करता परवडणारा हा पर्याय आहे. हे मोती विवाह समारंभासाठी मॅचिंग ज्वेलरीमध्ये व कस्टमाइज्ड ज्वेलरीमध्ये वापरले जातात; तसेच प्रसंगानुरूपदेखील वापरले जातात. पाश्चिमात्य देशांतील स्त्रियाही त्यांच्या वेस्टर्न आऊटफिटसाठी मोत्यांचेच दागिने वापरताना आपण पाहतो.दागिन्यांमध्ये मोत्यांचे महत्त्वमोती रत्नांपेक्षा जास्त सुंदर व आकर्षक असतात. ते शुद्धता, शालीनता आणि सचोटीचे प्रतीक आहेत. अनेक संस्कृतींमध्ये मोती नशीब आणि संरक्षण आणतात, असे मानले जाते. मोती चंद्र आणि पाण्याशीदेखील संबंधित असल्याने शांतता आणि समृद्धीचे प्रतीक मानले जातात. म्हणूनच कदाचित दागिन्यांमध्ये मोती पूर्वापार वापरला जात आहे.कंटेम्पररी ज्वेलरीमध्ये मोत्याचा वापर अनिवार्य आहे. ते क्लासिक स्ट्रँडमध्ये (मोत्याचा सर), मोहक कानातले म्हणून किंवा आधुनिक, वेस्टर्न डिझाईनमध्ये वापरले जाऊ शकतात. मोती त्वचेच्या कुठल्याही टोनला सूट होतात आणि कोणत्याही पोशाखात परिपूर्णता आणतात. पर्ल स्टड्सची साधी जोडी असो किंवा सुंदर मल्टी-स्ट्रँड नेकलेस असो, कोणत्याही दागिन्यांच्या संग्रहात मोती ही एक शाश्वत भर आहे..पुण्याची पेशवाई पर्ल ज्वेलरीपुण्याची बाजारपेठ पेशवाई मोत्यांच्या दागिन्यांसाठी प्रसिद्ध आहे. ही शैली पेशवेकालीन वैभव आणि वारसा दर्शवते. या दागिन्यांच्या शैलीमध्ये उत्कृष्ट कारागिरीचा नमुना असलेली अप्रतिम डिझाईन्स पाहायला मिळतात. त्यामुळे खास प्रसंगांसाठी आणि विवाहसोहळ्यांसाठी हे दागिने आवश्यक व लोकप्रिय झाले.मोत्यांना समृद्ध इतिहास आहे आणि ते सौंदर्य व समृद्धीचे प्रतीक आहेत. प्राचीन राजघराण्यांपासून ते आधुनिक फॅशन ट्रेंड्समध्ये मोत्यांना नेहमीच पसंती लाभली आहे. पारंपरिक महाराष्ट्रीय दागिने असोत किंवा कंटेम्पररी डिझाईन्स असोत, मोती नेहमीच आकर्षक दिसतात. वास्तविक मोत्यांमध्ये गुंतवणूक करणे म्हणजे स्वतःजवळ केवळ दागिना असणे नव्हे; तर इतिहास, संस्कृती आणि कालातीत सौंदर्याचा एक वारसा बाळगणे होय!खरे मोती विरुद्ध बनावट मोती :फरक कसा ओळखायचा?मोत्याच्या दागिन्यांमध्ये गुंतवणूक करणाऱ्या प्रत्येकासाठी खऱ्या आणि बनावट मोत्यांमधील फरक ओळखणे आवश्यक आहे. खरे मोती, मग ते नैसर्गिक असोत वा कल्चर्ड मोती, त्यामध्ये एक वेगळीच चमक आणि रुबाब असतो आणि त्याची बरोबरी बनावट मोती करू शकत नाहीत. पण या दोन्हीतील फरक ओळखायचा कसा? त्यासाठी या काही टिप्स -पृष्ठभाग : खऱ्या मोत्यांमध्ये किंचित अपूर्णता असते आणि दातांवर घासल्यावर स्मूथनेस जाणवत नाही. बनावट मोती सहसा गुळगुळीत असतात. चमक : खरे मोती प्रकाश सुंदरपणे प्रतिबिंबित करतात आणि त्यामध्ये डीप, समृद्ध चमक असते. बनावट मोती अनेकदा काचेसारखे किंवा निस्तेज दिसतात. शेप आणि साइज ः खरे मोती क्वचितच परिपूर्ण गोल असतात. ते विविध शेप आणि साइजमध्ये येतात, तर बनावट मोती बहुतेक वेळा एकसमान असतात. वजन : खरे मोती त्यांच्या नैसर्गिक घनतेमुळे बनावट मोत्यांपेक्षा जास्त वजनदार असतात. (संजीव गुजर जेमॅालॅाजिस्ट असून लक्ष्मी पर्ल्सचे संचालक आहेत.)----------------------------------.ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Pearl and Beauty : कालातीत सौंदर्य

Related Stories