Property Buying Tips : जमीन, शेत किंवा प्लॉटच्या नोंदणीमध्ये फसवणुकीचे प्रकार घडतात. अनेक वेळा एकाच जमिनीची अनेक लोकांकडे नोंदणी केली जाते. खरेदीदाराला माहितीही नसते आणि त्याच्याकडून पैसे घेऊन बनावट रजिस्ट्री कागदपत्रे दिली जातात. पण, जेव्हा ते लोक ती जागा ताब्यात घेतात. तेव्हा त्यांच्यावर कारवाई केली जाते. आणि तेव्हा लोकांना कळत की त्यांची फसवणूक झालीय.
आजकाल प्रॉपर्टी आणि फ्लॅटमध्ये गुंतवणूक करणाऱ्यांची संख्या वाढली आहे. पण, घर किंवा प्लॉट घेताना योग्य ती माहीती घेत नाहीत. पण, तुमच्यासोबत असा काही प्रकार घडू नये. यासाठी काय काळजी घ्यावी हे पाहुयात.
तुम्ही जमीन किंवा मालमत्ता खरेदी करणार असाल. तर अशी मालमत्ता आधीच कोणाच्या नावावर नोंदलेली नाही किंवा कोणत्याही वादात अडकलेली नाही ना, याची खात्री करून घेणे योग्य ठरेल. अशी फसवणूक टाळण्यासाठी, तुम्हाला खरी आणि बनावट रजिस्ट्रीमध्ये फरक कसा करायचा हे माहित असले पाहिजे.
रजिस्ट्री ही भारतातील कायदेशीर प्रक्रिया आहे, ज्याच्या मदतीने जमीन खरेदी आणि विक्री केली जाते. परंतु तुम्हाला माहिती आहे की फसवणूक करणारे सर्वत्र आणि प्रत्येक क्षेत्रात आहेत. त्यामुळे असे फसवणूक करणारे सर्वसामान्य जनतेची कोणत्याही प्रकारे फसवणूक करण्याचा प्रयत्न करत असतात.
खरेदी प्रक्रियेची पुरेशी माहिती नसल्याचा फायदा जमीन खरेदीदार घेतात आणि फसवणूक करतात. म्हणून, आपल्याकडे नोंदणीशी संबंधित माहिती असणे आवश्यक आहे. खरी आणि बनावट रजिस्ट्री कशी ओळखायची हे देखील जाणून घेतले पाहिजे.
जमीन रजिस्ट्रीशी संबंधित फसवणुकीचे प्रकार देशात दरवर्षी बनावट नोंदी मोठ्या प्रमाणात घडतात. सामान्यत: लोक फक्त जमिनीची रजिस्ट्री आणि खतौनी कागदपत्रे पाहतात. परंतु एवढच पुरेसे नाही. कारण ही कागदपत्रे पाहून हे निश्चित केले जाऊ शकत नाही की विक्रेत्याला जमिनीचा मालकी हक्क आहे की नाही?
जमिनीच्या रजिस्ट्रीमधील फसवणुकीशी संबंधित प्रकरणे टाळण्यासाठी, सर्वप्रथम तुम्ही जमिनीची नवीन आणि जुनी रजिस्ट्री पाहावी. जी व्यक्ती तुम्हाला जमीन विकत आहे, त्याने ती जमीन दुसऱ्याकडून विकत घेतली असेल.
तर त्या व्यक्तीला जमिनीची नोंदणी करून घेण्याचा कायदेशीर अधिकार आहे का? हे खतौनीमध्ये तपासून घ्यावं. खतौनीतील क्रम पाहावा. जर तुम्हाला ही कागदपत्रे समजत नसतील तर या बाबींशी संबंधित कायदेतज्ज्ञाचा सल्ला जरूर घ्या.
एकत्रीकरणाच्या नोंदी 41-45 एकत्रीकरणाच्या 41 आणि 45 नोंदी पहाव्यात, ज्यावरून ही जमीन कोणत्या वर्गातील आहे हे दिसून येते. एकतर ही सरकारी जमीन नाही किंवा चुकून विक्रेत्याच्या नावावर आली नाही. एकत्रीकरणाच्या 41 आणि 45 नोंदीवरून जमिनीची खरी स्थिती स्पष्ट होते की ती जमीन सरकारची, वन विभागाची किंवा रेल्वेची आहे. ही जमिनीची सर्वात महत्त्वाची नोंद आहे.
एखाद्या विशिष्ट जमिनीचा तुकडा त्याच्या खसरा क्रमांकाद्वारे ओळखला जात असला तरी विशिष्ट व्यक्ती किंवा कुटूंबाच्या सर्व खसराचा तपशील खतौनी म्हणून ओळखला जातो. अशाप्रकारे, एक खसरा क्रमांक फक्त एकक आहे तर खतौनी ही अनेक युनिट्सची नोंद आहे.
खतौनीमधील तपशील
• गावचे नाव
• जिल्ह्याचे नाव
• खटा क्रमांक
• खसरा संख्या
• मालकाचे आणि त्याच्या वडिलांचे नाव
• वर्षानुसार मालकी बदलण्याचे तपशील *
खतौनी क्रमांक कसा मिळवायचा?
खटौनीचा तपशील मिळविण्यासाठी आपण गाव तहसील किंवा जन-सुविधा केंद्रांना भेट देऊ शकत असलात तरी माहिती मिळविण्यासाठी संबंधित महसूल विभागाच्या अधिकृत संकेतस्थळालाही भेट देता येईल कारण बहुतेक राज्ये सध्या ती ऑनलाइन देत आहेत.
ही माहिती संबंधित राज्यातील भुलेख वेबसाइटवर उपलब्ध आहे. उदाहरणार्थ, उत्तर मधील खातौनी तपशील मिळविण्यासाठी प्रदेश, आपण http://upbhulekh.gov.in/ या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊ शकता. जिल्हा, तहसील नाव इत्यादी सारख्या सोप्या माहिती भरून माहिती मिळू शकेल. महाराष्ट्रातील खतौनी क्रमांकासाठी bhulekh.mahabhumi.gov.in या संकेतस्थळाला भेट द्या.
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.
