शेअर बाजार तुपाशी, आम्ही मात्र...?

Share Market - बी एसई ‘सेन्सेक्स’ने नुकताच ६७,००० अंशांना स्पर्श करून तो ७५,००० अंशांच्या दिशेने वेगाने निघाला आहे. ‘निफ्टी’सुद्धा २०,००० अंशांपासून काही पावले दूर आहे. शेअर बाजार वेगाने वाढतो आहे; परंतु माझे शेअर किंवा माझ्या म्युच्युअल फंड योजना मात्र वाढताना दिसत नाहीत, अशी बहुतेक गुंतवणूकदारांची तक्रार दिसून येते. खरोखरच तुम्ही कोठे चुकत आहात का? यासाठी योग्य तुलना करणे आवश्यक आहे. सफरचंदाची तुलना आंब्याशी करून चालणार नाही. चला तपासू या.

अ) गुंतवणूक थेट शेअर बाजारामध्ये असेल,

शेअर बाजार एप्रिल २०२३ पासून वेगाने वर जायला सुरुवात झाली आणि ‘सेन्सेक्स’ने ५९,००० अंशांवरून साडेतीन महिन्यांत ६७,००० अंशांवर झेप घेतली. परंतु तुमची गुंतवणूक तुम्ही केव्हा केली आहे, ते तपासा आणि योग्य तुलना करा. ‘सेन्सेक्स’चा परतावा एप्रिल २०२३ पासून मोजून त्याची तुलना आपण दीड-दोन वर्षांपूर्वी केलेल्या गुंतवणुकीबरोबर करणे योग्य होणार नाही.

‘सेन्सेक्स’ अथवा ‘निफ्टी’मधील सर्व शेअर वर गेले आहेत, असे नाही. त्यामुळे तुमची गुंतवणूक सन फार्मा, टाटा स्टील, एचसीएल टेक, टीसीएस अशा ‘सेन्सेक्स’चाच भाग असलेल्या शेअरमध्ये असेल तर तुम्हाला परतावा फारसा दिसणार नाही.

‘सेन्सेक्स’मध्ये फक्त ३० शेअर असतात आणि तुमची गुंतवणूक ‘सेन्सेक्स’मध्ये समाविष्ट नसलेल्या शेअरमध्ये असेल, तर अर्थातच त्यांची तुलना होऊ शकणार नाही.

ब) गुंतवणूक म्युच्युअल फंडांमध्ये असेल,

‘सेन्सेक्स’मध्ये फक्त लार्ज कॅप शेअरच असतात. त्यामुळे गुंतवणूक स्मॉल कॅप, मिड कॅप किंवा मल्टी कॅप योजनांमध्ये असेल, तर त्यांची तुलना योग्य होणार नाही.

तुम्ही एखाद्या विभागीय योजनेमध्ये गुंतवणूक केली असेल, तर त्या विभागाच्या कामगिरीप्रमाणे त्याचा परतावा असेल आणि अर्थातच, तो ‘सेन्सेक्स’ अथवा ‘निफ्टी’पेक्षा वेगळा असेल.

उदाहरणार्थ, एखाद्याने एक ते दीड वर्षांपूर्वी आयटी विभागातील शेअरमध्ये अथवा आयटी विभागीय म्युच्युअल फंड योजनेमध्ये गुंतवणूक केली असेल, तर ‘सेन्सेक्स’च्या परताव्याच्या तुलनेत त्याचा त्या योजनेचा परतावा खूपच कमी दिसेल. याचे कारण म्हणजे मागील एक वर्षात आयटी विभागातील शेअर मोठ्या प्रमाणात घसरले आहेत.

तुम्ही कोणत्या पद्धतीने गुंतवणूक केली आहे, त्यावरसुद्धा तुमचा परतावा वेगवेगळा असू शकतो. समजा, अनिलने १ जानेवारी २०२२ रोजी एकरकमी १,००,००० रुपये ‘सेन्सेक्स’ अथवा म्युच्युअल फंड योजनेमध्ये गुंतविले आणि सुनीलनेसुद्धा १,००,००० रुपये ‘सेन्सेक्स’ किंवा त्याच योजनेमध्ये गुंतविले, परंतु त्यांनी ते ‘एसटीपी’ अर्थात सिस्टीमॅटिक ट्रान्स्फर प्लॅन किंवा ‘एसआयपी’ म्हणजेच सिस्टीमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन पद्धतीने गुंतविले असतील, तर त्या दोघांना मिळालेला परतावा वेगळा असेल.

सारांश

‘सेन्सेक्स’ आणि ‘निफ्टी’ वर जात आहेत. परंतु, माझ्या योजना तसा परतावा देत नाहीत म्हणून नाराज न होता; तसेच आपल्या सल्लागारांना दोष न देता, योग्य तुलना करा आणि या विषयातील अनुभवी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्या व त्यानुसार गुंतवणुकीचे नियोजन करा.

(लेखक एएस फायनान्शिअल सोल्युशन्सचे प्रवर्तक आहेत.)