भाष्य : आव्हानात्मक ‘शेजारधर्म’

- विजय चौथाईवाले

भारताच्या परराष्ट्रधोरणासमोर जी आव्हाने आहेत, त्यात नेपाळ आणि बांगलादेशांशी संबंध हे एक महत्त्वाचे आव्हान आहे. त्यातील गुंतागुंत आणि भारतविरोधी शक्तींचा हस्तक्षेप याला तोंड देण्यासाठी भारत करीत असलेल्या प्रयत्नांविषयी.

भारताच्या सीमेलगत असलेल्या नेपाळ आणि बांगलादेशमधील घडामोडींमागे भिन्न कारणे आहेत. बांगलादेशमध्ये जानेवारीमध्ये झालेल्या निवडणुका ‘राष्ट्रीय सरकार’च्या नेतृत्वाखाली व्हाव्यात यासाठी अमेरिकेद्वारा प्रचंड दबाव असताना ही शेख हसीना यांनी अमेरिकेचे म्हणणे ऐकले नाही. त्यामुळे अमेरिका संतप्त होती. काही महिन्यांपूर्वी शेख हसीना जेव्हा अमेरिकेला गेल्या, तेव्हा अमेरिकेच्या सर्वोच्च नेतृत्वापैकी कोणीही त्यांना भेटले नाहीत.