‘बहिरी घुबडा’ची शोधमोहीम

अनेक वर्षांपासून पाणथळ पक्षी, विशेषतः बदके छायाचित्रित करण्यासाठी गजलडोबाला जायची इच्छा होती, तो योग या फेब्रुवारीमध्ये आला. जायचे ठिकाण निश्चित झाल्यावर मुक्कामासाठी रिसॉर्टची शोधाशोध सुरू झाली. अनेकांनी पाटबंधारे खात्याचा बंगला सुचवला; पण त्यात मर्यादित खोल्या असल्यामुळे बुकिंग मिळणे अवघड होते. आम्ही इतर पर्याय शोधले तेव्हा तेथील मार्गदर्शक रतन हलदर यांनी बोरोली रिसॉर्ट सुचवले. गुगलवर पाहून ठरवतो, असे त्यांना सांगितले. इंटरनेटवर बोरोली रिसॉर्ट खूप छान वाटले. एक छोटासा पाणवठा, बगिचा आणि भरपूर झाडे होती. मुख्य म्हणजे वर्दळीच्या रस्त्यापासून जरा आत होते. त्यामुळे खूप शांतता होती. ते लगेच बुक केले.

मुंबई ते बागडोगरा विमान प्रवास करून, बागडोगरा ते गजलडोबातील बोरोली रिसॉर्टला पोहोचायला दीड तास लागला. दुपार झाली होती. त्यामुळे पटकन जेवण उरकून बोट सफारीला निघालो. जेवणाचा हॉल आमच्या खोल्यांपासून २०-२५ मीटर अंतरावर होता. सफारी संपवून परत आल्यावर रात्री नऊ वाजता जेवण करायचे ठरले. सर्व एकत्र जमले. आमच्या ग्रुपमधील नीलेश शिंदे व ज्ञानेश्वर खुटवड नंतर आले तेच मुळी गडबडीत. डॉक्टर बहुतेक आऊल दिसले आम्हाला, असे ते म्हणाले. हे ऐकताच सर्वच उत्साहित झाले व जेवण टाकून उठू लागले. जेवून घ्या; आपण नंतर ते घुबड शोधू, असे सांगताच सर्वांनी पटकन जेवण उरकले. रात्रीच्या छायाचित्रणाची अपेक्षा नसल्यामुळे आम्ही टॉर्च आणला नव्हता. त्याशिवाय ते घुबड शोधणे शक्य नव्हते. चौकशी केल्यावर रिसॉर्टच्या मालकांकडे टॉर्च मिळाला. सर्व जण कॅमेरे घेऊन सज्ज झाले होते. आमच्यापैकी बहुतेकांना रात्रीच्या फोटोग्राफीची सवय होती, तरीही उजळणी म्हणून सर्वांना कॅमेरा सेटिंग सांगितले व घुबडाचा शोध सुरू केला.

ज्या झाडाजवळ नीलेश व खुटवड यांनी ते पाहिले तिथे आता ते नव्हते. त्या बागेतील सर्व मोठी झाडे शोधण्यास सुरुवात केली. अवघ्या पाच मिनिटांत एका झाडावर ते पाठमोरे बसलेले दिसले. सर्व सज्ज होताच आम्ही त्यावर टॉर्चचा लाईट टाकला. सर्वांनी पटापट फोटो टिपले; परंतु पाठमोरे! काही क्षणातच ते तिथून उडाले. कुठे गेले ते दिसेना. सर्व हिरमुसले. एक दुर्मिळ घुबड थोडक्यात हुकले. ते बहिरी घुबड होते (ब्राऊन हॉक आऊल किंवा ब्राऊन बुबुक). पुन्हा थोडा वेळ शोधाशोध केली; परंतु ते दिसले नाही. सर्वांना एका झाडाच्या आडव्या फांदीसमोर उभे केले व एक मिनीटभर बहिरी घुबडाचा रेकॉर्डेड आवाज वाजवला. ते आता आले नाही, तर सर्वांनी झोपायला जायचे, असे ठरले; पण घुबडाने या वेळेस निराश केले नाही. अवघ्या दोन मिनिटांत ते त्या समोरच्या आडव्या फांदीवर येऊन बसले. सर्वांच्या कॅमेऱ्याची शटर्स वाजू लागली. मिनीटभरात ते तिथून उडाले. आम्ही पुन्हा त्याचा आवाज वाजवायचा नाही, असे ठरवले. कारण सर्वांना त्या दुर्मिळ घुबडाची छान छायाचित्रे मिळाली होती. सर्वच खुश होते. त्या घुबडाबाबत चर्चा करता-करताच सर्व आपापल्या खोलीत निघून गेले. सकाळी लवकर उठून बोट सफारीला जायचे होते म्हणून.

- डॉ. सुधीर गायकवाड इनामदार