अर्जेंटिना चमत्कारांची भूमी

मित्रांनो, तुम्ही डायरी लिहिता का? मग ती कुठल्याही पद्धतीची असो… दैनंदिन अथवा आपण केलेल्या प्रवास वर्णनाची. धावपळीच्या युगात जरी डायरी लिहिता येत नसेल तरी अधूनमधून आपल्या आयुष्याबद्दल लिखाण केलं पाहिजे. तोच उद्याचा इतिहास असेल. आता तंत्रज्ञानाच्या मदतीने बऱ्याच गोष्टी सोप्या झाल्या आहेत. सहज मोबाईलवर आपल्याला लिहिता येतं म्हणून डायरी लिहायला काय हरकत आहे? अशीच एक डायरी म्हणजे अर्नेस्टो चे ग्वेराने लिहिलेली ‘द मोटरसायकल डायरीज्’ आपण सर्वांनीच वाचली पाहिजे. त्यावर आधारित सिनेमा, डॉक्यूमेंट्री व वेब सिरीजही उपलब्ध आहेत.

जर लॅटिन अमेरिकेच्या मुक्तीच्या लढाईत एक नायक असेल - बोलिव्हरच्या काळापासून ते आतापर्यंत - ज्याने लॅटिन अमेरिका आणि जगभरातील तरुणांना आकर्षित केले असेल, तो नायक म्हणजे अर्नेस्टो चे ग्वेरा आहे. वैद्यकीय शिक्षण संपल्यानंतर १९५१ मध्ये या पंचविशीतल्या तरुणाने त्याचा मित्र अल्बर्टो ग्रॅनाडो सोबत अर्जेंटिनातून बाईक प्रवासाला सुरुवात केली अन् जवळपास ८ महिन्यात चौदा हजार किलोमीटरचा पल्ला पूर्ण केला. त्यांनी अर्जेंटिना, चिली, पेरु, कोलंबिया व व्हेनेझुएला या देशांमध्ये प्रवास केला. पुढे हाच अर्नेस्टो चे ग्वेरा क्यूबन क्रांतीत एक क्रांतिकारी म्हणून जगासमोर आला. आजही कित्येक तरुण त्याला आदर्श मानतात. अशा प्रवासामुळे तुम्ही पूर्वीसारखी व्यक्ती राहत नाही. आणि याच प्रवासामुळे झालेले तुमच्यातील बदल अथवा त्या प्रवासात जे ज्ञान तुम्हाला मिळालं ते लिखाणात उतरवलं पाहिजे. आयुष्य खरंच खूप सुंदर आहे… थोडासा वेळ काढून हटके जगूया. तुम्ही ही कधी तरी चे ग्वेरासारखा प्रवास कराल अशी आशा व्यक्त करतो.

तर, चे ग्वेराचा जन्म अर्जेंटिनामध्ये झाला आज त्याच देशाबद्दल मला तुम्हाला सांगायचंय. याच्या शेजाऱ्यांच्या तुलनेत अर्जेंटिनाला भेट देणे अत्यंत सुरक्षित आहे. पर्यटकांसाठी सर्वात सुरक्षित लॅटिन अमेरिकन देशांपैकी हा एक आहे आणि लोकप्रिय बॅकपॅकिंग देश ब्राझील, कोलंबिया किंवा पेरूच्या तुलनेत खूप कमी व्यस्त आहे. हा देश तसा फिरायला परवडतो. दिवसाला सरासरी दोन ते अडीच हजार एवढा खर्च येऊ शकतो. अर्जेंटिनाची लोकसंख्या साधारण साडे-चार कोटीच्या आसपास असून ब्यूनस आयर्स (Buenos Aires) ही राजधानी आहे. स्पॅनिश ही तेथील प्रमुख भाषा आहे. अर्जेंटिनाने इतक्या आंतरराष्ट्रीय स्थलांतराचा आनंद घेतला आहे की अरबी, इटालियन, जर्मन, इंग्रजी आणि फ्रेंच भाषा देखील देशभर बोलल्या जातात. ‘क्वेचा आणि गुरानी’सह विविध आदिवासी भाषांचे दहा लाखांहून अधिक भाषिक आहेत.

अर्जेंटिना ही नैसर्गिक आणि मानवनिर्मित चमत्कारांची भूमी आहे. अँडीजच्या हिमनद्यांपासून आणि आकाशाच्या स्क्रॅपिंग शिखरांपासून मेंडोझाच्या द्राक्ष बागांपर्यंत आणि ब्यूनस आयर्सच्या गडबडीपर्यंत, या गतिशील आणि अतुलनीय अद्वितीय देशात पाहण्यासारखे बरेच काही आहे. अर्जेंटिना पर्यटकांसाठी अव्वल स्थान का आहे याची अनेक कारणे आहेत. अर्जेंटिना म्हटलं की फूटबॉल समोर येतोच. त्याहून पुढे म्हणजे ‘द गॉड ऑफ फूटबॉल’ म्हणून ओळखला जाणारा दिएगो मॅराडोना आठवतो. तसेच गेली दोन दशकं करोडो लोकांच्या मनावर राज्य करणारा प्रसिद्ध फूटबॉलपटू लिओनेल मेस्सी हाही याच देशाचा.

अर्जेंटिनातील सर्वोच्च अँडीयन शिखर अकोनकागुआ (Aconcagua) आणि जगातील सर्वात दक्षिणेकडील शहर म्हणजे उशुआया (Ushuaia), तर पॅटागोनिया (Patagonia) सारख्या विरळ लोकसंख्येच्या वाळवंटात आहे. ब्यूनस आयर्स हे शहर रात्रभर मनोरंजनासाठी असंख्य पर्याय उपलब्ध असून शहराची दुसरी बाजू म्हणजे अतिशय बिनधास्त आणि अमर्याद निसर्ग आहे. उत्तर वाळवंटातील कोरडे पेस्टल रंग इगुआझूच्या (Iguazu) गडगडाटी धबधब्यांमध्ये दिसून येतात, तसेच तलावांच्या या प्रदेशात कुरकुरीत आकाश दिसते तर दक्षिणेकडे हिमनदीचा भाग आढळतो.

लॉस ग्लेशियर्स नॅशनल पार्क, इगुआझू राष्ट्रीय उद्यान, केव्ह ऑफ हॅंडस्, वाल्डेस द्वीपकल्प, तालम्पया राष्ट्रीय उद्यान, Quebrada de Humahuaca आणि लॉस अलरसेस राष्ट्रीय उद्यान ही जागतिक वारसा असलेली ठिकाणं या देशात आहेत. खरं तर अर्जेंटिना हे पृथ्वीवरील सर्वात सुंदर ठिकाणांपैकी एक आहे. निसर्ग प्रेमींसाठी हे एक वास्तविक आश्रयस्थान आहे. पॅटागोनियाचे पेरिटो मोरेनो ग्लेशियर येथे बर्फाळ आश्चर्य, साल्टा मधील अनियमित भूवैज्ञानिक रचना, ब्यूनस आयर्स प्रांतातील नेकोशिया येथे निवांत चालणे, अविश्वसनीय अँडीजच्या पार्श्वभूमीवर मेंडोझामधील द्राक्षबागांवर सूर्योदय पहाणे, पॅटागोनियामध्ये आपण कधीही कल्पना केली नसलेली निळसर निसर्ग पहाणे, तिथेच माउंट फिट्झ रॉयची चढती शिखरे पहाणे, साल्टामध्ये मीठाचे विशाल मैदान पहाणे अशी ठिकाणं नक्कीच अर्जेंटिनामध्ये अनुभवण्यासारखी आहेत.

शेवटी एवढंच म्हणेन की थोडं निवांत जगा. ‘अमेझिंग अर्जेंटिना’ हा देश एक नंबर आहे. लॅटिन अमेरिका भारीच भूभाग आहे. जमलं तर बाईक राईड करा नाही तर जमेल तसे फिरा. अर्नेस्टो चे ग्वेराच्या प्रवासाबद्दल वाचा अथवा पहा. खरंच भन्नाट आहे ते सगळं. आणि त्यातून प्रेरणा घेऊन तुम्हीही प्रवास करताना आयुष्यात असे हटके प्रयोग करत रहा. ते प्रयोग तुमच्या डायरीत लिहिण्याचा प्रयत्न करा. बघा, काही तरी नवीन निश्चितच सापडेल. प्रयोग, प्रयत्न, प्रवास केल्याने आपली प्रगती तर होतेच सोबत आपण प्रगल्भ ही होत जातो आणि त्यातून खरी जिंदगी वसूल होते…!

(सदराचे लेखक ‘बजेट ट्रॅव्हलर’असून ‘डू इट यूवरसेल्फ’ पद्धतीचे पर्यटक आहेत.)