श्रद्धा आणि आनंद

केवळ तुमच्या स्वाभाविक गुणांमुळेच तुमच्यात श्रद्धा किंवा विश्वास उद्‍भवू शकतो. श्रद्धा ही अंगीकारता येत नाही. तुमच्यामध्ये विश्वासाचा अभाव असेल तर बाह्यविश्वात अथवा अंतर्मनात कुठेही आनंद वास करीत नाही. आनंद हा श्रद्धेतूनच उत्पन्न होतो. आपल्या शरीरधारणेला विसरणे म्हणजे आनंदी होणे. शरीरधारणेलाच पकडून ठेवण्याने यातना आणि दुःख उद्‍भवते. आनंदाच्या भरात शारीरिक संवेदनांचा विसर पडतो. उलट आपण दुःखी कष्टी असतो, तेव्हाच वेदना, दुःखे यांची जाणीव होत असते.

प्रश्न : तसे असेल तर ध्यान करताना आपले लक्ष शरीराच्या विविध अंगांवर का न्यायचे असते?

श्रीश्री : बाण पुढे सोडण्यासाठी तो धनुष्याने थोडा मागे खेचावा लागतो. याचप्रमाणे तुम्ही काही क्षणांसाठी शरीराच्या विविध अंगांवर लक्ष केंद्रित करता, तेव्हा तुम्हाला शरीर संवेदनांना विसरण्यात मदत होते.

सुखोपभोग

सुखोपभोगाच्या शोधात राहणाऱ्या मनाला एककेंद्रित करणं कठीण आहे. उलट तुम्ही एककेंद्रित व्हाल, तेव्हा सारे सुख आपसूकच तुमच्या पदरी पडेल. परंतु त्यावेळी त्या सुखाची तुम्हाला फारशी ओढ उरलेली नसतेच, कारण एककेंद्रित असताना तुम्हीच सुखाचे स्रोत बनता.

सुखाच्या मागे धावणारे मन कधीच अत्युच्च शिखर गाठू शकत नाही.

आणि तुम्हाला तुमच्या दुःखामध्येच बुडून जाणे आवडत असेल, तर तुम्ही मार्गावरून दूर भरकटत जाल आणि कधीही एककेंद्रित होऊ शकणार नाही.

तुम्ही सुखोपभोगामागे धावत असाल, तर सत्संग तर विसराच. मग तुमचा वेळ व्यर्थ का घालवताय? ही तर भरकटण्याची कला झाली.

तुम्ही एकतर सुखामागे धावत सुटा अथवा माझ्यापाशी या.

प्रश्‍न : लोक नकारात्मक भाषेतच बोलतात, तेव्हा काय करावे?

श्रीश्री : तुमच्या बाजूने तरी लोकांना परवानगी देऊन टाका, कुठेही, केव्हाही, कशाबद्दलही आणि कुणाबद्दलही बोलत राहण्याची परवानगी.

गृहपाठ : या आठवड्यात सर्वांबद्दल अधिकाधिक नकारात्मक बोलत राहा. असे करून बघा. हे तुम्हाला आव्हान आहे.