North Korea Satellite Launch : नॉर्थ कोरियाच्या रॉकेटचा स्फोट; प्रक्षेपण अयशस्वी, जोडलं जातंय रशियाचं नाव

North Korea : नॉर्थ कोरियाने नुकताच सैनिकी हेतूंच्या कृत्रिम उपग्रहाचे प्रक्षेपण केले. मात्र, हे प्रक्षेपण अयशस्वी ठरले. रॉकेटचा हवेतच स्फोट झाला आणि समुद्रात कोसळला. जरी हा प्रयत्न अयशस्वी ठरला तरी, तज्ज्ञांच्या मते, त्यातून नॉर्थ कोरियाच्या अंतराळ महत्वाकांक्षेची झलक दिसून येते.

या प्रक्षेपणात रॉकेटच्या पहिल्या टप्प्यातच अडचण आली. नॉर्थ कोरियाच्या म्हणण्यानुसार, त्यांनी या प्रक्षेपणात "द्रव ऑक्सिजन आणि पेट्रोल इंजिन" चा वापर केला होता. हे इंजिन नवीन असून त्याच्या वापरामुळेच समस्या निर्माण झाली असावी असा अंदाज व्यक्त केला जात आहे. तथापि, इतर कारणांचीही शक्यता नाही, असे सरकारी वृत्तमाध्यमांनी म्हटले आहे.

रशियाची मदत?

रॉकेटचे नाव जाहीर झालेले नसून त्याचे फोटोही प्रसिद्ध झाले नाहीत. मात्र, तज्ज्ञांच्या मते, हे इंजिन आधी यशस्वी झालेल्या प्रक्षेपणात वापरलेल्या "चोलिमा-१" इंजिनपेक्षा वेगळे आहे. चोलिमा-१ इंजिनचा वापर आधी केलेल्या परीक्षणातही झाला होता. हे इंजिन अतिशय ज्वलनशील असते. विशेष म्हणजे, नॉर्थ कोरियाच्या अण्वस्त्र क्षेपणास्त्रांमध्येही याच प्रकारच्या इंजिनाचा वापर केला जातो. द्रव ऑक्सिजन साठवण्यासाठी खास तापमान राखणे गरजेचे असल्यामुळे अण्वस्त्र क्षेपणास्त्रांमध्ये याचा वापर केला जात नाही.

नवे इंजिन, रशियाची मदत?

नवीन इंजिनचा वापर हा रशियाच्या मदतीचा संकेत असू शकतो. रशियाने आधीच नॉर्थ कोरियाच्या कृत्रिम उपग्रह कार्यक्रमात मदत करण्याचे आश्वासन दिले आहे. रशियाने विकसित केलेल्या इंजिनाप्रमाणे द्रव ऑक्सिजन इंजिनांना अतिशय कमी थंडगळतीच्या बिंदूमुळे खास साठवणूक आणि हाताळणीची आवश्यकता असते.

नवीन इंधनाची चाचणी का?

नवीन इंजिन वापरण्यामागे नॉर्थ कोरियाचा हेतू त्यांच्या नागरी अंतराळ कार्यक्रमांना त्यांच्या क्षेपणास्त्र कार्यक्रमापासून वेगळी ओळख करून देणे हा असू शकतो. संयुक्त राष्ट्रांच्या सुरक्षा परिषदेने नॉर्थ कोरियाच्या क्षेपणास्त्र कार्यक्रमावर बंदी घातली आहे. या प्रयत्नात रशियाच्या तज्ज्ञांनी नॉर्थ कोरियाला मदत केल्याची चर्चा आहे. मात्र, या मदतीचे स्वरुप स्पष्ट झालेले नाही.

अपयशी प्रक्षेपणातून मिळालेल्या माहितीच्या विश्लेषणाच्या आधारे नॉर्थ कोरिया लवकरच पुन्हा प्रक्षेपणाचा प्रयत्न करेल असे तज्ज्ञांचे मत आहे.