Urea Fertilizer : युरियाची कृत्रिम टंचाईमागे विक्री व्यवस्थापन; किरकोळ खत विक्रेत्यांवर अनावश्यक उत्पादनांची सक्ती

Nashik News : शेतकऱ्यांना परवडणारे खत म्हणून युरियाला पसंती दिली जाते. शासन स्तरावर असणारी आकडेवारी युरियाचा मुबलक साठा असल्याचे सांगत असली तरी प्रत्यक्षात मात्र किरकोळ खतविक्रेत्यांवर कंपन्यांकडून होणाऱ्या अनावश्यक उत्पादनांची सक्ती कारणीभूत असल्याची चर्चा आहे. (Urea Fertilizer)

सद्यस्थितीत जाणवत असलेल्या युरियाच्या कृत्रिम टंचाईस खत कंपन्यांचे विक्री व्यवस्थापन कारणीभूत असल्याचे किरकोळ विक्रेत्यांचे म्हणणे आहे. सिन्नर तालुक्यात १० जुलैला ६५० टन युरिया किरकोळ विक्रेत्यांकडे शिल्लक असल्याचे प्रशासकीय आकडेवारीतून सांगण्यात आले होते. एवढ्या प्रमाणात युरिया शिल्लक असूनही तालुक्याच्या विविध भागात मात्र युरियाची टंचाई जाणवत असल्याचे चित्र होते.

युरियाच्या कृत्रिम टंचाई संदर्भात काही खतविक्रेत्यांची चर्चा करता, यामागे खत उत्पादक कंपन्यांचे विक्री व्यवस्थापन जबाबदार असल्याचे किरकोळ विक्रेत्यांचे म्हणणे आहे. युरिया सोबत नॅनो युरिया, मायक्रो न्यूटन्स व इतर पेस्टिसाइड खरेदीचा आग्रह धरला जातो. कंपनी प्रतिनिधी ऑर्डर नोंदवतांनाच किरकोळ दुकानदारांना या पेस्टिसाइडची खरेदी सक्तीची करतात. १५ टन युरियाची ऑर्डर पास करण्यासाठी ४० हजाराची अतिरिक्त उत्पादने विकत घेउन बिल पेड करावी लागतात.

सक्तीने पुरवठा झालेल्या उत्पादनांची विक्रीची जबाबदारी किरकोळ विक्रेत्यावर येउन पडते. त्यामुळे अनेकदा किरकोळ विक्रेते निव्वळ युरिया विकायला तयार नसतात. शेतकऱ्यांना अशी उत्पादने विकत घेण्याची सक्ती करू नये असे शासनाच्या यंत्रणांकडून सांगितले जाते. कंपन्यांनी माथी मारलेल्या उत्पादनांचा भूर्दंड विक्रेत्यांनी स्वताच्या माथी मारुन घ्यायचा का ? हा विक्रेत्यांचा प्रश्न आहे. (latest marathi news)

"युरिया सोबत अन्य उत्पादने घेण्याची कंपन्यांकडून सक्ती न झाल्यास सगळे सुरळित राहील. मात्र तसे होत नाही. शेतकऱ्यांनी तक्रारी केल्यावर दुकानदारांना कारवाईला सामोरे जावे लागते. खत कंपन्यांच्या विक्री व्यवस्थापनाची ही पद्धती सर्वानांच माहिती असूनही किरकोळ विक्रेत्यांना लक्ष्य बनवले जाते." - एका किरकोळ खत विक्रेता

युरियाच्या एका गोणी मागे किरकोळ विक्रेत्याला पाच ते सात रुपये मिळतात. एक टन युरिया ऑर्डर पास करण्यासाठी साडे तीन हजारांची अतिरिक्त उत्पादने खत कंपन्यांकडून विकत घ्यावी लागतात. त्यासाठी मोजलेला पैसा ही उत्पादने विकूनच वसूल करावा लागतो. शेतकऱ्यांनी ही उत्पादने घ्यायला नकार दिल्यास ती अंगावर पडतील. त्यामुळे शेतकऱ्यांना आगाऊ कल्पना देऊनच ही उत्पादने विक्री केली जातात. मात्र एखाद्या शेतकऱ्याने तक्रार केली की कारवाईचा दणका किरकोळ खत विक्रेत्यांना सहन करावा लागतो.

' कृषिक 'ॲपवर खत साठ्याची आकडेवारी दररोज अपडेट केली जाते.ॲप मधील चावडी या सदरात तालुका निहाय खत उपलब्धीची आकडेवारी दिसते. तालुक्यातील प्रत्येक किरकोळ खत विक्रेत्याकडील खतांचा साठा ॲपवर उपलब्ध असतो. खते शिल्लक नाही असे सांगणाऱ्या विक्रेत्यांना कृषिक ॲपवर शासनाच्या कृषी विभागाने अपलोड केलेली आकडेवारी नाकारता येणार नाही.