Bail Pola Festival: पोळ्यासाठी मातीच्या बैलांची तयारी सुरू! गरीब, मध्यमवर्गीय व श्रीमंतही करतात पूजा

Bail Pola Festival : बैलांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी दरवर्षी सर्वत्र पोळा सण श्रावण अमावस्या दिवशी साजरा केला जातो. या दिवसाला ‘पिठोरी अमावस्या’, असे म्हणतात.

पोळ्याच्या दिवशी वर्षभर शेतात राबणाऱ्या बैलाला शेतीकामापासून आराम दिला जातो. ज्यांच्याकडे शेती नाही व शेतकऱ्यांकडे बैले नाहीत, असे शेतकरी मातीच्या बैलांची मनोभावे पूजा करतात.

त्यांना गोड नैवेद्यही दाखवितात. सध्या सर्वत्र यांत्रिकीकरणामुळे पशुधन कमी झाले आहे. त्यामुळे गरीब, मध्यमवर्गीय व श्रीमंत शेतकरी मातीच्या बैलांची पूजा करतात.

येथील कुंभार समाजाच्या सुशिला वामन जाधव मातीचे बैल तयार करीत आहेत. (Preparation of clay bulls for hive begins Poor middle class and rich worship bail pola festival nashik)

नागपंचमी, नारळी पौर्णिमा, रक्षाबंधन, गोकुळाष्टमीबरोबरच सरत्या श्रावणात दर्श अमावस्येला संपूर्ण महाराष्ट्रात पोळा सण साजरा केला जातो.

ओढा, नदीवर नेऊन बैलांना आंघोळ घालतात. त्यांच्या पाठीवर नक्षीकाम केलेली झूल, सर्वांगावर गेरूचे ठिपके, शिंगांना बेगड, डोक्याला बाशिंग, गळ्यात कवड्या व घुंगरांच्या माळा, नवी वेसण, नवा कासरा, पायात चांदीचे वा करदोड्याचे तोडे घालतात.

पुरणपोळी व सुरुची अन्नाचा नैवेद्य दाखवतात. बैलांचा साजशृंगार, पोळा सणाचा शेतकऱ्यांमध्ये मोठा उत्साह असतो. आपल्या ऐपतीप्रमाणे शेतकरी बैलांचा साजशृंगार करतात. बैल सजवितात व मिरवणुकीत भाग घेतात.

हेही वाचा : Credit Card फसवणूक....काय घ्याल काळजी?

या सर्व परंपरा पूर्वीपासून सुरू आहेत. सध्या विज्ञानाने झपाट्याने प्रगती केली. शेतकरी शेती बैलांऐवजी यंत्राने करू लागले आहेत. त्यामुळे बैलांची संख्या कमी झाली आहे. त्यांची जागा आता ट्रँक्टरने घेतली आहे.

"आम्ही ४० वर्षांपासून मातीच्या विविध वस्तू बनवितो. पोळा सणाच्या दोन महिन्यांपूर्वी मातीचे बैल बनविण्यास प्रारंभ करतो. मातीचा चिखल करणे, तयार केलेले बैल वाळवणे. त्या बैलाना रंग देणे, असे दोन महिने हे काम सुरू असते. सर्व स्तरातील लोक मातीचे बैल खरेदी करतात."

-सुशिला वामन जाधव, कारागीर