मुंबई : असे कधी घडले आहे का की रात्री १-२ च्या दरम्यान तुम्हाला अचानक जाग आली आणि तुम्हाला भूक लागली. अनेक वेळा रात्रीचे जेवण करूनही भूक लागते आणि मग आपण फ्रीजमध्ये किंवा किचन कॅबिनेटमध्ये काहीतरी शोधू लागतो.
आपची रात्रीची लालसा अचानक वाढते. असे का घडते याचा तुम्ही कधी विचार केला आहे का ? दिवसभर अॅक्टिव्ह राहिल्यानंतर जेवल्यानंतर रात्री उशिरा पुन्हा भूक का लागते ? (sleeping tips why I feel hungry at midnight)
शिकागो विद्यापीठातील बिहेवियरल न्यूरोसायंटिस्ट एरिन हॅनलॉन यांनी केलेल्या अभ्यासानुसार, झोपेचा अभाव किंवा झोपेचे विकार याला कारणीभूत असल्याचे निदर्शनास आले. रात्रीची लालसा जंक फूड किंवा मिठाईची लालसा हा झोपेच्या खराब पद्धतींचा परिणाम आहे. याशिवाय अशी काही कारणे आहेत ज्यांमुळे आपल्याला मध्यरात्री जास्त भूक लागते.
नीट नाश्ता न केल्याने असे होते
न्याहारी आपल्यासाठी इंधन म्हणून काम करते ज्यामुळे आपल्याला दिवसभर काम करण्याची ऊर्जा मिळते. जेव्हा आपण सकाळचा नाश्ता वगळतो तेव्हा शरीरात जीव नसतो. जेव्हा तुमच्या शरीराला पुरेसे पोषण मिळत नाही, तेव्हा तुम्ही रात्री जास्त खाण्याची प्रवृत्ती किंवा तुमची लालसा वाढते. यामुळे इन्सुलिन स्पाइक देखील होऊ शकते.
तणावामुळे रात्रीची लालसा
चिंता आणि तणाव ही दोन सर्वात सामान्य कारणे आहेत ज्यामुळे तुम्हाला रात्री खाण्याची इच्छा होते. तणावामुळे कोर्टिसोलची पातळी वाढते आणि त्यासोबतच इन्सुलिनही जास्त असते. यामुळे काही लोक जास्त खातात आणि त्यामुळे इतर समस्याही तुम्हाला घेरतात.
रात्रीची लालसा ही झोपेमुळे होते
घ्रेलिनचा भुकेशी जवळचा संबंध आहे आणि लेप्टिनमुळे तुम्हाला पोट भरल्यासारखे वाटते. अशाप्रकारे, जेव्हा तुम्ही झोपेपासून वंचित असता किंवा तुमचा पॅटर्न बिघडतो, तेव्हा घरेलिनची पातळी वाढते आणि झोपेची कमतरता लेप्टिनची पातळी कमी करते.
झोपेची कमतरता मेंदूच्या त्या भागांवर देखील परिणाम करते जे आपण अन्नाबद्दल कसे विचार करतो हे निर्धारित करतो. यामुळेच अनेकदा रात्री भूक लागते आणि जंक फूड जास्त खातो.
प्रथिनांच्या कमतरतेमुळे
प्रथिनांमध्ये भूक कमी करणारे गुणधर्म असतात, ज्यामुळे आपोआप दिवसभरात कमी कॅलरीज खाता येतात. हे हार्मोन्सचे उत्पादन वाढवून कार्य करते ज्यामुळे तुम्हाला पोट भरल्यासारखे वाटते आणि भूक उत्तेजित करणार्या हार्मोन्सची पातळी कमी होते. जर तुम्ही कमी प्रथिनेयुक्त आहार घेत असाल तर तुम्हाला पुन्हा पुन्हा भूक लागण्याची शक्यता आहे.
परिष्कृत कार्ब्सच्या सेवनामुळे
परिष्कृत कर्बोदकांमधे फायबरची कमतरता असते आणि रक्तातील साखरेमध्ये चढ-उतार होतात. परिष्कृत कर्बोदकांमधे फायबरची कमतरता असल्याने, तुमचे शरीर ते लवकर पचवते. यामुळेच पास्ता, कँडीज, बर्गर इत्यादी खाल्ल्यानंतर पुन्हा भूक लागते.
पुरेसे पाणी न प्यायल्याने
जर तुम्ही पुरेसे पाणी पीत नसाल तर तुम्हाला नेहमी भूक लागू शकते. पाण्यामध्ये भूक शमन करणारे गुणधर्म देखील आहेत. अनेक वेळा तहान लागल्यावर भूक लागली आहे असा विचार करून थंड पेय, ज्यूस वगैरे पितात, पण तसे होत नाही.
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.