Navratri 2024 : स्थापत्यशास्त्राचा उत्तम नमुना आसरामाता मंदिर

नवनाथ इधाटे

जळगाव राष्ट्रीय महामार्गावरील फुलंब्री तालुक्यातील आळंद येथे प्रसिद्ध आसरामाता मंदिर हे स्थापत्यशास्त्राचा उत्तम नमुना आहे. नवसाला पावणारी देवी म्हणून आसरामाता प्रसिद्ध आहे. या मंदिरात दर्शनासाठी व नवस पूर्ण करण्यासाठी भाविकांची मोठी गर्दी होते.

इतर मंदिरांची बांधकामे जमिनीच्या वरच्या भागात झालेली असताना हे मंदिर जमिनीच्या आतमध्ये जवळपास ४० फूट खोल असून, पाषाणातील या मंदिराचे बांधकाम कुणी केले, याबाबत काहीच माहिती नसल्याचे ग्रामस्थ सांगतात.

सरामाता मंदिराचे वैशिष्ट्य म्हणजे, या मंदिराच्या कामासाठी मोठमोठे काळे दगड (चिरे) वापरण्यात आले असून, मंदिराचे काम जमिनीखालून करण्यात आले आहे. आषाढ महिना सोडून बाकी इतर दिवस भाविकांची येथे गर्दी होते. पूर्वी येथे येणाऱ्या भाविकांना स्वयंपाकासाठी लागणारी भांडी या मंदिराच्या भूगर्भातून वर येत असल्याची आख्यायिका येथील जुनेजाणते लोक सांगतात.

देवीच्या दर्शनासाठी प्रत्येक माहेरवाशीण-सासुरवाशीण येते. मुलांची जावळं येथे उतरविण्यात येतात. मंदिराच्या विकासकामासाठी प्रशासनाने तीर्थक्षेत्र विकास निधीतून ‘क’ दर्जा देऊन ३२ लाखांच्या निधीला बारा वर्षांपूर्वी मंजुरी दिली होती.

जागृत देवस्थान

नवरात्रोत्सव सुरू झाल्यानंतर येथील मंदिरात दररोज पूजा, आरती, गरबा व इतर धार्मिक कार्यक्रम होत असल्याने भाविकांची मोठी रेलचेल सुरू होते. दरवर्षी उन्हाळ्यात चैत्र पौर्णिमेला मोठी यात्रा भरते. १५ दिवस चालणाऱ्या या यात्रेत राज्यभरातून व इतर राज्यांतूनही भाविक दर्शनासाठी येतात.

या मंदिराला ‘क’ दर्जा मिळाला असून, देखरेखीसाठी ट्रस्टची स्थापना करण्यात आली आहे. या ट्रस्टच्या माध्यमातून काही वर्षांपूर्वी तीर्थक्षेत्र विकास निधीतून मंदिराकडे जाण्यासाठी सिमेंट रस्ता, भक्तनिवास, सरंक्षक भिंत, वृक्षलागवड व इतर विकासकामे केल्याने हा परिसर निसर्गरम्य झाला आहे. वर्षभरात जवळपास सात लाख भाविक येथे दर्शनासाठी येतात, अशी माहिती संस्थानच्या वतीने देण्यात आली.