Olympic Medal Winner Swapnil Kusale: लक्ष्यवेधी स्वप्नील!

संदीप खांडेकरपॅरिस ऑलिंपिकमध्ये लक्ष्याचा अचूक वेध घेत कोल्हापूरच्या नेमबाज स्वप्नील कुसाळेने पुरुषांच्या ५० मीटर एअर रायफल थ्री पोझिशनमध्ये देशाला ब्रॉंझपदक मिळवून दिले आणि कोल्हापूरने दिवाळी साजरी केली. .स्वप्नील राधानगरी तालुक्यातील कांबळवाडी या छोट्याशा गावचा. पंधरा वर्षांपूर्वी याच कांबळवाडीने ग्राम स्वच्छता अभियानात राज्यात प्रथम क्रमांक पटकावला होता. गाव छोटसे पण जिद्द मोठी. स्वप्नीलच्या लखलखीत यशाने कांबळवाडीच्या लौकिकात आणखी भर पडली आहे. स्वप्नीलचा जन्म सहा ऑगस्ट १९९५चा. आठवीनंतर २००९मध्ये त्याने सांगलीच्या क्रीडा प्रबोधिनीत प्रवेश घेतला. तेथे खेळ निश्चित करण्याची वेळ आली तेव्हा त्याने नेमबाजी निवडली. कोल्हापूर, पुणे, नाशिकपैकी स्वप्नीलच्या वाट्याला नाशिकचे केंद्र आले. मग तेथेच मिलिटरी स्कूलमध्ये प्रवेश घेऊन त्याने शिक्षण पूर्ण केले.एका बाजूला स्वप्नीलचा खेळ बहरत असतानाच भारतीय रेल्वेने त्याच्या राज्य, राष्ट्रीय, आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांमधील कामगिरीच्या आधारे २०१५मध्ये त्याला तिकीट तपासनीस म्हणून थेट नियुक्ती दिली.ऑलिंपिकसाठी भारतीय संघात निवडअॅडव्हान्स्ड प्रशिक्षणाची आवश्यकता भासू लागल्यावर स्वप्नील आंतरराष्ट्रीय नेमबाज प्रशिक्षिका दीपाली देशपांडे यांच्याकडून तंत्रशुद्ध प्रशिक्षण घेऊ लागला. त्यानंतर जिल्हा, राज्य, राष्ट्रीय स्पर्धेतील कामगिरी आणखी लक्षवेधी ठरू लागली. २०१५ साली कुवेतमध्ये झालेल्या आशियायी नेमबाजी स्पर्धेत स्वप्नीलने कनिष्ठ गटात ५० मीटर रायफल प्रोनमध्ये सुवर्णपदक मिळवले. राष्ट्रीय नेमबाजीत अजिंक्यपद मिळवले. एका स्पर्धेत थ्री पोझिशन प्रकारात ५० मीटर रायफलमध्ये ऑलिंपियन गगन नारंग यांनाही त्याने मागे टाकले होते. तिरुअनंतपुरम येथे झालेल्या ६१व्या राष्ट्रीय स्पर्धेत त्याने ५० मीटर थ्री पोझिशनमध्ये सुवर्णपदक पटकाविले. भोपाळ येथे १७ मे २०२४ला झालेली ऑलिंपिक पात्रता फेरी पार केली आणि भारतीय संघातील जागा निश्चित केली. तत्पूर्वी, २०२२मध्ये कैरो येथे झालेल्या जागतिक स्पर्धेत त्याने चौथ्या स्थानासह ऑलिंपिक बर्थ कोटाही मिळवला. पाचव्या स्थानावर असलेला व मागील तीन चाचणी स्पर्धेतील कामगिरीवर त्याची पॅरिस ऑलिंपिकसाठी भारतीय संघात निवड झाली. ही निवड सार्थ ठरवत त्याने ब्रॉंझ पटकावले..सातवीमध्ये शाळा चुकवून पाहिला खेळस्वप्नीलचे आजोबा महादेव मुंबईत गिरणी कामगार होते. ते आज ९५ वर्षाचे तर आजी तुळसाबाई नव्वदीत आहेत. स्वप्नीलचे वडील सुरेश कुसाळे कोल्हापुरातील जिल्हा परिषदेच्या शाळेत शिक्षक आहेत तर आई अनिता गावच्या लोकनियुक्त सरपंच आहेत. सातवीत असताना . हाच धागा पकडून त्याचे वडील सुरेश यांनी त्याचा खेळाकडे असणारा ओढा ओळखला, आणि त्यांनी स्वप्नीलसाठी क्रीडा प्रबोधिनीत प्रवेशासाठी अर्ज केला.कोल्हापूरच्या शिरपेचात मानाचा तुरा...शिवाजी पेठेतील दिनकर शिंदे १९२०च्या अॅन्टवर्प ऑलिंपिकमध्ये सहभागी झाले होते. भारतासाठी पहिले वैयक्तिक पदक मिळवणारे खाशाबा जाधव १९४८मध्ये लंडनला व १९५२मध्ये हेलसिंकीला झालेल्या स्पर्धांमध्ये सहभागी झाले होते. हेलसिंकी ऑलिंपिकमध्ये के. डी. माणगावे व श्रीरंग जाधव यांचाही सहभाग होता. खाशाबा जाधव यांची जडणघडण कोल्हापुरात झाली होती. त्यानंतर कोल्हापूरच्या मातीतील स्वप्नीलने कोल्हापूरच्या शिरपेचात मानाचा तुरा खोवला आहे.कोल्हापुरातील दुधाळी शूटिंग रेंजवर सराव करून आंतरराष्ट्रीय स्तरावर दबदबा निर्माण केलेल्या आंतरराष्ट्रीय नेमबाज तेजस्विनी सावंत, राही सरनोबत, अभिज्ञा पाटील, अनुष्का पाटील यांनीही नेमबाजीत दर्जेदार कामगिरी नोंदवली. नवनाथ फरताडे, फुलचंद बांगर, संदीप तरटे यांचीही नेमबाजीतील कारकीर्द कोल्हापुरातच बहरली.सुविधा मिळाल्यास आणखी संधीखेळाडूंना कोल्हापुरात भरभरून प्रेम मिळते. स्वप्नीलही त्याच प्रेमाचा मानकरी ठरला. त्याने पदक मिळाल्याचे समजताच क्रीडाप्रेमींनी भवानी मंडपात आतषबाजी करत विजयाचा आनंद साजरा केला. ग्रामीण भागातील खेळाडूंत गुणवत्ता किती ओतप्रोत भरलेली आहे, याची प्रचिती स्वप्नीलचे यश देते.स्वप्नीलच्या या यशाच्या पार्श्वभूमीवर विभागीय क्रीडा संकुलाचे आजही अर्धवट अवस्थेत असलेल्या कामाचा मुद्दा चर्चेत येणे अपरिहार्य आहे. संकुलातील नेमबाजीची रेंज फक्त सुरू आहे. अन्य क्रीडा प्रकारांसाठीच्या सुविधांबाबत न बोललेले बरे... कोल्हापुरातील खेळाडूंना उभारी देण्यासाठी संकुलाचे काम वेगाने पूर्ण करण्यासाठी लोकप्रतिनिधींसह क्रीडाक्षेत्रातील जाणकारांनी पुढाकार घेण्याची अपेक्षा व्यक्त होते आहे..५० मीटर थ्री पोझिशन्समध्येपहिला भारतीय पदक विजेता५० मीटर थ्री पोझिशन्समध्ये या प्रकारात आतापर्यंत कुठल्याही भारतीय नेमबाजाला पदक मिळवता आलेले नाही. अशी कामगिरी करणारा स्वप्नील पहिला भारतीय नेमबाज ठरला. अंतिम पात्रता फेरीत तो सातवा आला. मात्र, या कामगिरीत सुधारणा करीत त्याने अंतिम फेरीत तिसरे स्थान मिळवले.पॅरिस ऑलिंपिक ब्राँझपदक विजेता नेमबाजपटू स्वप्नील कुसाळे भारतात परतल्यानंतर त्याचा गुरुवारी ८ ऑगस्ट रोजी पुण्यातील शिवछत्रपती क्रीडा नगरीत प्रशिक्षक दीपाली देशपांडे यांच्या हस्ते सत्कार करण्यात आला. त्यावेळी आपल्या भावना व्यक्त करताना स्वप्नील म्हणाला -देशासाठी पदक मिळाल्याचा आनंद आहेच; परंतु माझे स्वप्न अद्याप पूर्ण झालेले नाही. मला देशासाठी सुवर्णपदक आणायचे आहे, तेव्हाच माझे स्वप्न खऱ्या अर्थाने पूर्ण होईल. म्हणूनच एवढ्यावर न थांबता आता सुवर्णपदकासाठी तयारी सुरू करणार आहे.‘सरावासाठी मदत मिळणे महत्त्वाचे’सरकारकडून खेळाडूंना स्पर्धेत जाण्यापूर्वीच्या तयारीसाठी भरपूर मदत मिळाली पाहिजे. ही मदत सरावादरम्यान मिळाल्यास खेळाडूंचा आत्मविश्वास वाढतो. तसेच सराव अधिक चांगल्या प्रकारे करणे शक्य होते आणि सरावासाठी लागणारे साहित्य आणि उपकरणांसाठी अन्यत्र शोधाशोध करावी लागत नाही. आता सरकारही खेळाडूंना मदत देत आहे.(संदीप खांडेकर दै. सकाळच्या कोल्हापूर आवृत्तीमध्ये बातमीदार आहेत.)--------------------

Olympic Medal Winner Swapnil Kusale: लक्ष्यवेधी स्वप्नील!

Related Stories